Ніводнага беларускамоўнага першага класа не набралі сёлета гарадскія школы і гімназіі
Вілейкі, Маладзечна, Мядзела і Валожына. Больш за тое, першых класаў з беларускай
мовай навучання няма і ў сярэдніх школах мястэчкаў: ні ў Крывічах Мядзельскага раёна,
ні ў Івянцы Валожынскага, ні Красным Маладзечанскага. Самыя маладыя «беларусікі»-гараджане
вучацца ў другіх класах. Праўда, кожны аддзел адукацыі можа пахваліцца цалкам беларускамоўнымі
вясковымі школамі, але хіба могуць яны зраўнавацца па колькасці школьнікаў з гарадскімі?
У саміх другакласнікаў няма негатыўнага стаўлення да мовы: у свае 7 гадоў яны
яшчэ нічога не ведаюць пра моўную сітуацыю, якая склалася ў нашай краіне. З падручнікамі
праблем, на якія спасылаліся ў некаторых школах рэгіёну няма. Дырэктар Вольга
Лісоўская мяркуе, што ў наступныя некалькі гадоў набраць беларускамоўныя першыя класы
не ўдасца. «Бацькі жадаюць толькі на расейскай мове вучыць сваіх дзяцей. Так і кажуць:
«Інакш мы пойдзем у іншую школу!» Яны маюць на гэта права, калі ёсць месцы. А месцы
ёсць», – расказала яна. Бацькам, якія выберуць для навучання менавіта беларускую мову,
на думку Вольгі Лісоўскай, будзе цяжка: каб адкрыць першы клас, трэба не менш за 15
чалавек. На думку старшыні Таварыства беларускай школы Алеся Лозкі, пра мову і
культуру народа павінна клапаціцца дзяржава. «Самае галоўнае – беларусізаваць дзяржаву,
– лічыць ён. – Адсюль пойдзе беларусізацыя школы і ўсіх сфер жыцця. Гадоў 10-15 таму
90% школьнікаў Міншчыны навучаліся па-беларуску. Калі б гэты працэнт захаваўся, дзе
б мы ўжо былі! А бацькі глядзяць, што робіцца наверсе: ці размаўляе на беларускай
мове кіраўніцтва краіны, ці зацікаўленае ў ёй. Лідэраў, якія б паказвалі прыклад,
былі рухавікамі грамадства, сярод бацькоў мала, але яны ёсць. Некаторыя нават судзіліся,
змагаючыся за права вучыць сваё дзіця па-беларуску. На жаль, рашэнні прымаліся не
на карысць бацькоў».