ETHOS nr 85-86 – prezentacja

Koniec misji uniwersytetu? Na początek roku akademickiego prowokacyjne pytanie o kondycję ponad 900-letniej instytucji stawia kwartalnik ETHOS, wydawany przez Instytut Jana Pawła II KUL. Jak przypomina w swoim artykule Tadeusz Luty (honorowy przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich), to właśnie Ojciec Święty nazywał uniwersytet „zwierciadłem kultury” oraz podkreślał „posługę myślenia” jako istotę misji nauczyciela akademickiego. I wyjaśniał, że chodzi tu o „służbę prawdzie w wymiarze społecznym”. Co dziś znaczą „poszukiwanie prawdy”, „autonomia badań”, „rozwój człowieka” w życiu wyższych uczelni?

Według niektórych szacunków liczba potencjalnych studentów na świecie może sięgać 250 mln (P. Francuz). I choć szczególnym zadaniem uniwersytetu jest integracja wiedzy (B. M. Mezei), to jednak nie tylko ona. Agnieszka Lekka-Kowalik pyta: „Czy uniwersytet rozumiany jako miejsce, w którym splatają się funkcje: badawcza, edukacyjna i wychowawcza, kształcący osobowości twórcze wyposażone w kulturę intelektualną, moralną i estetyczną, jest instytucją świadczącą usługi edukacyjne, różniące się jedynie treścią i poziomem (wyższym) od usług instytucji prowadzących kursy kulinarne, lekcje tańca czy przysposobienia obronnego?”. Autorzy ETHOS-u udzielają tu odpowiedzi negatywnej, poświadczając diagnozę o kryzysie misji uniwersytetu, którego przecież nie można zredukować do jednego z elementów „rynku usług edukacyjnych”. Zatem może warto myśleć o „kontrrewolucji, która (…) raz jeszcze uczyni uniwersytet skarbnicą intelektualnej i moralnej cnoty” (G. Himmelfarb)?

Wielka Karta Uniwersytetów Europejskich z 1988 roku mówi o uniwersytecie jako „autonomicznej instytucji w sercu społeczeństwa”. Przy czym, dbając o rozwój badań szczegółowych, jednocześnie w służbie istotnych pytań o sens całej rzeczywistości „(…) teologia, filozofia i nauki o ten sens pytające stanowią serce uniwersytetu chrześcijańskiego” (R.J. Neuhaus).

Obok już wymienionych, ETHOS nr 85-86 zawiera teksty następujących autorów: Jan Paweł II, Benedykt XVI, kard. Z. Grocholewski, R. Buttiglione, K. Dybciak, M. i J. Gałkowscy, D. Gałaszewska-Chilczuk, ks. S. Janeczek, G. Karolewicz, K. Klauza, R. Majeran, M. Kowalewska, A. B. Stępień, I. Ziemiński. Pośród poruszanych tematów znajdują się również: e-learning, historia działalności naukowej kobiet oraz – z okazji 90-lecia uczelni – wiele tekstów dotyczących Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. KUL, pomimo prób zlikwidowania, stanowił w powojennej historii symboliczny ośrodek ethosu uniwersyteckiego w całym bloku wschodnim.

Dopełnieniem powyższych artykułów są rozmowy ze znakomitymi profesorami – Stefanem Sawickim i Władysławem Stróżewskim. Kwartalnik zawiera także stałe bloki omówień, recenzji i sprawozdań oraz bibliografię wypowiedzi Jana Pawła II o uniwersytecie.

Czytelnicy najnowszego ETHOS-u znajdą jeszcze szczególny dodatek dźwiękowy: płytę, zawierającą dwa KUL przemówienia kard. Stefana Wyszyńskiego o misji uniwersytetu.

Krzysztof Hudzik



www.ethos.lublin.pl

www.kul.pl/ijp2