Dita ndërkombëtare për parandalimin e katastrofave natyrore: faji i njeriut për ndryshimin
e klimës
(14.10.2009 RV)Bie sot “Dita ndërkombëtare
për parandalimin e katastrofave natyrore”. Sipas të dhënave të OKB-së, vetëm në vitin
2008 fatkeqësitë e lidhura me ndryshimet e klimës e të ambientit kanë shkaktuar vdekjen
e 235 personave dhe 25 milion refugjatë. Shumica e fatkeqësive dëmtojnë jugun e botës,
siç shihet qartë edhe nga përmbytjet e fundit në Filipine, nga tërmeti shkatërrues
në Indonezi dhe rrëshqitja e dheut në Mesina të Italisë. Për një reflektim mbi
shkaqet dhe pasojat e këtyre fenomeneve e mbi gjendjen e planetit i morëm një intervistë
drejtorit të Institutit italian të Biometeorologjisë, Xhampiero Maraki: Shumë
prej këtyre ngjarjeve, e sidomos frekuenca e këtyre evenimenteve të skajshme, kanë
ekzistuar edhe në të kaluarën, por sot janë edhe më të shpeshta. Shkak është ndryshimi
i klimës, i cili së paku në masën 95% është kryer nga njeriu. Po jap vetëm një shifër.
Gjatë 400 milion vjetëve të fundit, përqindja e dioksidit të karbonit në atmosferë
ka ndryshuar nga 220 deri në 290 pjesë për milion; gjatë 100 vjetëve të fundit ajo
ka shkuar nga 290 deri në 380. Më duket se përpjestimi i këtij ndryshimi na tregon
qartë se kujt duhet t’ia vemë fajin për klimën aktuale. Shumë ekspertë mendojnë
se ngrohja globale do ta pengojë zhvillimin e vendeve më të varfëra. Cili është skenari,
që mund të imagjinohet për këto zona? Mua më duket se sot, përveç ndryshimit
të klimës, problemi qëndron te modeli ekonomik dhe te fakti se shfrytëzimi i burimeve
natyrore, ashtu siç është bërë nga qytetërimi perëndimor, nuk mund të shtrihet në
të gjithë botën. Duhet të kemi parasysh se secili prej nesh ka në dispozicion 2.500
metër katror tokë të kultivueshme: është një sasi vërtet shumë e vogël! A
janë të mjaftueshme objektivat që i ka vënë vetes bota për reduktimin e gazeve serë?
A do të sjellin ndryshimet e shpresuara? Janë diçka: më mirë se asgjë! Ideja
ime është rishikimi i modelit të zhvillimit, që kemi ndjekur në dy shekujt e fundit.
Sigurisht, është diçka e ndërlikuar, nuk e di nëse mund të bëhet me shpejtësi, por
besoj se baza e gjithçkaje është kjo, pasi burimet aktuale janë të përshtatshme për
një zhvillim që kap 200-300 milion vetë, por jo 6 miliardë. Cilat janë rezultatet
që prisni në të ardhmen? Pres që nga Konferenca e Kopenhagenit të merren vendime
më të mira mbi afatet, sepse nëse puna shtyhet deri në vitin 2050, mendoj se do të
jetë vonë. Sipas jush, cila është masa më urgjente që duhet të marrë bashkësia
ndërkombëtare? Është reduktimi i energjisë, pasi e përdorim me tepri. Sot,
në vitin 2009, përdorim dyfishin e energjisë që përdornim në vitin 1980 e kjo pa ndonjë
arësye, pasi që nga viti 1980 Perëndimi ishte i zhvilluar e në mirëqënie. Mendoj se
përgjigjen e ka dhënë Papa në Enciklikën ku trajton temën e ambientit sëbashku me
atë të ekonomisë: sot nuk mund të flitet për ambient, nëse nuk flitet për ekonomi!