VATICAN. Trong hai phiên họp khoáng đại thứ 8 và thứ 9 sáng và chiều thứ sáu 9-10-2009,
đều có sự hiện diện của ĐTC và hơn 220 nghị phụ.
Thượng HĐGM Phi châu kỳ 2
tiếp tục ở trong giai đoạn lắng nghe. Mỗi nghị phụ được phát biểu tối đa 5 phút. Các
bài phát biểu nhấn mạnh tới tầm quan trọng của việc giáo dục như phương thế xây dựng
hòa giải, công lý và hòa bình; nhu cầu hòa bình tại vùng Đại Hồ bên Phi châu và năm
linh mục. Vào cuối phiên nhóm, đã có một số dự thính viên lên tiếng. Trong phiên họp
ban chiều từ lúc 4 giờ rưỡi, có bài phát biểu của ông Rudolf Adada, nguyên trưởng
các sứ bộ hòa bình của Liên hiệp Phi châu về vùng Dafur bên Sudan. Một số nghị phụ
khác lên tiếng về các vấn đề liên quan tới phá thai mà các tổ chức quốc tế liên kết
một cách sai lầm với vấn đề ”sức khỏe sinh sản”.
Chiều thứ năm, 8-10-2009,
phiên họp khoáng đại thứ 7 ngắn hơn thường lệ và chấm dứt lúc 5 giờ chiều, để các
nghị phụ có thể cùng với ĐTC tham dự buổi hòa nhạc tại Thính đường ở đường Hòa Giải
lúc 6 giờ rưỡi chiều, nhân kỷ niệm 70 năm thế chiến thứ 2 bùng nổ. Buổi hòa nhạc do
Hội đồng Tòa Thánh hiệp nhất các tín hữu Kitô, cùng với Đại sứ quán Đức cạnh Tòa Thánh,
Diễn đàn Văn Hóa Mainau, và Ủy ban Do thái quốc tế về liên tôn, cùng bảo trợ. Ban
nhạc gồm các nhạc sĩ trẻ đến từ 10 quốc gia và đã trình diễn các bản nhạc của Gustav
Mahler và Felix Mendelssohn Bartholdy. Cả hai đều là những nhà sáng tác gốc người
Do Thái, nhưng rồi đã chịu phép rửa tội, một người trở thành Công Giáo và một người
trở thành Tin Lành. Cả hai đều tuyên bố chống nạn bài người Do thái. Lên tiếng
vào cuối buổi hòa nhạc, ĐTC nhắc đến chiến tranh do Đức quốc xã gây ra, gây chết chóc
cho bao nhiêu người tại Âu Châu và các đại lục khác, nhất là thảm trạng diệt chủng
Do thái. Ngài cũng nói đến khát vọng tự do và hòa bình và kêu gọi cùng nhau xây dựng
nền văn minh đích thực.
Các ý kiến
Sau đây
chúng tôi xin gửi đến quí vị nội dung bài phát biểu của một số nghị phụ trong các
phiên nhóm vừa qua của Thượng HĐGM Phi châu kỳ 2.
Đức
Cha Orlando Quevedo , dòng tận hiến thừa sai Đức Mẹ Vô Nhiễm, TGM giáo phận Cotabato
bên Phi luật tân, tham dự Thượng HĐGM này với tư cách là Tổng thư ký Liên HĐGM Á châu,
trong bài phát biểu, đã nói đến những thách đố chung của Giáo Hội tại Á và Phi châu.
Ngài nói:
”Giống như tại Á châu, nhu cầu hòa giải, công lý và hòa bình tại
Phi châu cũng có chiều kích hoàn vũ. Chẳng hạn vấn đề buôn bán khí giới, buôn bán
phụ nữ và trẻ em, sự phá hủy môi sinh, nạn tham nhũng, sự ủng hộ các chế độ độc tài,
kiểm soát sinh sản, di dân, nghèo đói và chậm tiến, sự hoàn cầu hóa kinh tế, hiện
tượng trái đất bị hâm nóng và thay đổi khí hậu. Những điều trên đây xảy ra nhất là
vì có những quyết định do các cường quốc phương bắc đề ra và áp đặt cho dân chúng
tại các nước nghèo miền nam.
”Những vấn đề có tính chất hoàn cầu thì cũng
đòi phải có một câu trả lời có chiều kích hoàn vũ. Chúng ta có câu trả lời với một
chiều kích đức tin rất đặc thù. Chúng ta có nhân sinh quan, có vũ trụ quan dưới ánh
sáng đức tin. Con người có nguồn gốc bởi Chúa và có một vận mạng vĩnh cửu. Toàn thể
nhân loại đang lữ hành hướng về Nước Thiên Chúa. Thụ tạo đang rên xiết chờ ngày Chúa
tái lâm. Chúng ta tin nơi Giáo Hội như một gia đình của Thiên Chúa, như một cộng đồng
hiệp thông, có ơn gọi công bố Chúa GIêsu là Chúa và là Đấng Cứu Thế, và rao giảng
rằng Nước Thiên Chúa đã đi vào lịch sử chúng ta nơi con người của Chúa Giêsu.
Từ nhãn giới trên đây, Đức TGM Quevedo đề nghị ”một cơ quan nào đó của Tòa Thánh triệu
tập một hội nghị gồm một số các GM từ các nước giàu và các nước nghèo, nhóm họp vào
năm tới, 2010. Với sự trợ giúp của các chuyên viên và một số cơ quan trợ giúp các
Giáo Hội, hội nghị ấy có thể lên kế hoạch và đề ra một dự án liên đới và hiệp thông
giữa các GM tại các nước nghèo với nhau và giữa các GM thuộc các nước giàu với các
GM tại các nước nghèo, với mục đích đề ra những câu trả lời cho những nhu cầu cấp
thiết về hòa giải, công lý và hòa bình, về phương diện đức tin và luân lý tôn giáo.
Sức mạnh thúc đẩy và thành quả của sự hiệp thông trong hành động như thế sẽ là ”bác
ái trong chân lý”. Và vị Đại diện hàng GM Á châu kết luận rằng: ”Cuộc chiến đấu
của chúng ta là chống lại nạn tham nhũng. Những cố gắng của chúng ta chỉ có thành
quả lâu bền nếu có lời cầu nguyện tháp tùng.
ĐHY
André Vingt-Trois , TGM Paris, Chủ tịch HĐGM Pháp, đã nói đến sự cộng tác giữa
Giáo Hội tại Pháp với các GM Phi châu, cụ thể là qua sự hiện diện của các LM Phi châu
đang sinh sống, học hành hoặc làm việc mục vụ tại Pháp.
ĐHY nói: ”Các Giáo
Hội tại Âu Châu chúng tôi có thể vui mừng khi thấy các Giáo Hội Phi châu nam Sahara
đạt tới mức trưởng thành với hàng giáo phẩm, hàng giáo sĩ, các cộng đồng tu trì riêng
của mình cũng như hàng giáo dân dấn thân mạnh mẽ trong đời sống giáo xứ và rao giảng
Tin Mừng tại Phi châu.
”Từ vài năm nay, quan hệ giữa chúng ta phát triển theo
chiều hướng trao đổi các hồng ân cho nhau. Chắc chắn là nhiều giáo phận và giáo xứ
ở Pháp đang dấn thân giúp đỡ cụ thể cho các Giáo Hội tại Phi châu. Nhưng ngày nay,
nhiều giáo xứ ở Pháp đón nhận một sự giúp đỡ quan trọng từ các giáo phận Phi châu.
Sự giúp đỡ này chủ yếu diễn ra dưới hai hình thức: Trước tiên là con số các tín hữu
Công Giáo Phi châu nhập cư vào Pháp ngày càng gia tăng. Thứ hai là các linh mục Phi
châu ngày càng giữ vai trò quan trọng trong kế hoạch mục vụ tại Pháp. Hiện nay có
hơn 250 LM Phi châu sinh viên, đông đảo tại các thành phố có đại học, ngoài ra, số
các LM Phi châu đến hoạt động tại Pháp theo diện Fidei Donum, Hồng Ân đức tin, ngày
càng đông đảo. Hiện thời con số các LM này là hơn 600 vị so với hơn 70 LM người Pháp
thuộc diện Hồng ân đức tin.
”Việc kêu gọi các LM từ Phi châu và sự tiếp đón
các vị đòi phải có sự chuẩn bị và quan tâm rất đặc biệt. Tôi muốn nhấn mạnh một điểm
rất quan trọng này là: cần làm sao để quan hệ giữa hai GM liên hệ, tại Phi châu và
tại Pháp, phải hết sức rõ ràng. Nếu lơ là điều kiện tiên quyết này thì sẽ có hại cho
sứ vụ và cho chính vị linh mục. ”Khó khăn mà chúng ta gặp phải không được làm
lu mờ những quan hệ phong phú giữa các Giáo Hội chúng ta và không được ngăn cản chúng
ta cảm tạ vì sự trao đổi những hồng ân mà chúng ta đang sống.
ĐHY Anthony
Olubunmi Okogie , TGM giáo phận Lagos bên Nigeria, trong bài phát biểu đã nói
đến thảm trạng Phi châu và nhấn mạnh lòng tín thác hy vọng.
ĐHY coi gia đình
như một nguồn mang lại nhiều phúc lành của Chúa để tăng trưởng và mưu ích cho các
gia đình Phi châu nói chung. 'Phi châu trước kia được gọi là ”đại lục đen” nay được
những người thực dân trước kia nhìn dưới một ánh sáng khác, cho dù phần lớn các nước
Phi châu vẫn còn sống trong nghèo đói: những người nghèo ngày càng nghèo hơn, và những
người giàu ngày càng giầu hơn. Đời sống gia đình ngày càng băng hoại vì ly dị, thiếu
chung thủy và những ý thức hệ tây phương không thể dung hợp với nền văn hóa của chúng
tôi. Những tài nguyên thiên nhiên cần thiết cho sự phát triển xã hội chúng tôi bị
những người tân thực dân bóc lột. Thực vậy, dường như chỉ có những kẻ bất lương mới
tiến thân được trong xã hội. Tinh thần chúng tôi hiện nay rất thấp và nhiều người,
kể cả các vị lãnh đạo Giáo Hội tỏ ra thiếu khôn ngoan khi họ nói rằng: ”Sống tốt lành
có ích gì đâu?” Những lời ngôn sứ Malakia ”Không phải tất cả đều mất mát, anh chị
em chỉ nên tín thác nơi Chúa”, lời này rất thích hợp đối với những người ở trong vị
thế chúng tôi ngày nay. Chúng ta dường như quên rằng, trong tư cách là con, chúng
ta rất quí giá đối với Thiên Chúa, hơn cả con cái trước mặt cha mẹ... Vì thế chúng
ta hãy võ trang bằng lời cầu nguyện và kiên nhẫn vì trong Thiên Chúa, công lý đích
thực sẽ trổi vượt và chúng ta biết rằng tình yêu của Chúa đối với chúng ta vượt lên
trên bất kỳ những gì chúng ta có thể tưởng tượng được.
ĐHY Okogie cũng lấy
làm tiếc vì hai tôn giáo, Kitô và Hồi giáo được đón nhận tại Phi châu, nhưng nhiều
khi hai đạo này trở thành nguồn xung đột gây chết chóc tại Phi châu.