Sot, Kisha Katolike kremton festën e kryengjëjve Mëhill, Gabriel e Rafael
(29.09.2009 RV)Emri Mëhill vjen nga shprehja “Mi-ka-El”, që do të thotë
“kush është si Zoti?”. Kryengjëlli Mëhill është ai që ka mbrojtur fenë në Zotin nga
hordhitë e Qoftëlargtit. Kulti i tij e ka origjinën në Lindje. Duke filluar nga viti
313, perandori romak Kostandini I i dha shumë rëndësi devocionit për të, derisa i
kushtoi të ashtuquajturin “Mikeleion”, një shenjtërore madhështore në Kostandinopojë.
Në fund të shekullit V, kulti u përhap me shpejtësi në gjithë Evropën, pas dukjes
së kryengjëllit në zonën e Garganos në Pulja të Italisë. Në Lindje, shën Mëhilli
kryengjëll nderohet me titullin e “kryestrategut”, që i korrespondon titullit latin
të “princit të ushtrive qiellore”, siç thuhet në lutjen kushtuar shën Mëhillit. Sipas
traditës, kryeengjëlli i është dukur shën Lorenc Maioranit, ipeshkëv i Sipontos, më
8 maj të vitit 490 dhe i ka treguar një shpellë në Gargano të Puljes, e cila i duhej
kushtuar kultit të krishterë. Edhe sot e kësaj dite aty ngrihet shenjtërorja kushtuar
shën Mëhillit Kryengjëll, e cila në Mesjetë qe pikë shtegtimesh pa fund. Thuhet
se gjatë një epidemie murtaje në Romë, në përfundim të një procesioni me lutje kryesuar
nga Papa Gregori I, Ati i Shenjtë pa në majën e Kështjellës së Shën Engjëllit pikërisht
shën Mëhillin, që fuste shpatën në mill, shenjë se lutjet për fundin e epidemisë ishin
dëgjuar. Që atëherë, mbi monument ngrihet një shtatore e Kryengjëllit. Njerëzit
i luten shën Mëhillit Kryengjëll për t’i kërkuar vdekjen e mirë. Ai është gjithashtu
shenjti pajtor i parashutistëve, tregtarëve, policëve, prodhuesve të peshoreve etj.
Emri
Gabriel vjen nga hebraishtja e do të thotë “forca e Zotit”, ose “Zoti është
i fortë”, ose “heroi i Zotit”. Kryengjëlli Gabriel është i pari që përmendet në Librin
e profetit Daniel në Bibël. Paraqitej edhe si “dora e majtë e Hyjit”. Paralajmëroi
lindjen e Shën Gjon Pagëzuesit e të Jezu Krishtit e madje, edhe për myslimanët, është
engjëlli përmes të cilit Zoti i zbuloi Kuranin Muhametit. Qe shën Gabrieli ai
që lajmëroi shën Marinë se Zoti e kishte zgjedhur për lindjen e Birit të vet, Jezu
Krishtit. E pikërisht për këtë arësye, Kryengjëlli nderohet si pajtor i gazetarëve
dhe i personave që punojnë në botën e komunikimeve.
Shën Rafaeli, në
traditën biblike, është një nga kryengjëjt që qëndrojnë me Zotin dhe i këndojnë pa
pushim lavde. Emri Rafael në hebraisht do të thotë “ilaçi i Zotit”, ose “Zoti shëron”
dhe i kundërvihet kuptimit që ka emri i djallit, Asmodeo: “Ai që bjerr”. Rafaeli
është engjëlli i tretë për të cilin flet Bibla. Përmendet në Librin e profetit Tobia,
ku merr formë njerëzore me emrin Azari. Rafaeli udhëheq dhe mbron të riun Tobia, duke
bërë t’i jepen paratë që i ati i kishte lënë në një qytet të Medisë, duke e martuar
me Sarën, e cila shërohet nga ngacmimet e qoftëlargtit dhe shëron edhe të atin e Tobisë
nga verbëria. Në fund të misionit, zbulohet duke thënë se ai është “njëri nga shtatë
shpirtrat gjithnjë të gatshëm për të hyrë në praninë e madhështisë së Zotit”. Në
ikonografinë e krishterë, Kryengjëlli Rafael paraqitet me një peshk dhe me vazon me
ilaçe. Ai nuk njihet nga pjesa më e madhe e protestantëve, por përmendet në tekstet
islamike. Sipas Hadithit, Izrafili (Rafael në arabisht) është engjëlli që ka për detyrë
të lajmërojë ardhjen e Gjykimit të Mbramë duke i rënë një briri. Në ndryshim nga Xhibraili
(Gabrieli) dhe Mikaili (Mëhilli), ky kryengjëll nuk përmendet në Kuran. Shën Rafaeli
është engjëlli i dashurisë bashkëshortore dhe i shëndetit e prandaj, konsiderohet
Pajtori i të rinjve, të fejuarve, të bashkëshortëve, farmacistëve, edukatorëve, endacakëve,
refugjatëve.