Imzot Ravazi analizon elementet që karakterizojnë shoqërinë e sotme ndaj elementit
fetar, shpirtëror, këndej ndaj Zotit
(17/9/2009 RV)Me imzot Xhanfranko Ravazin, kryetar i Këshillit Papnor të Kulturës
vazhdojmë bisedën mbi temën e kulturës në botën e globalizuar. Sot imzot Ravazi ndalet
tek elementet që karakterizojnë shoqërinë bashkëkohore ndaj elementit fetar, shpirtëror,
këndej Zotit. Si mund ta zbulojë njeriu materialist përmasën e tij shpirtërore, përmes
kulturës? Ta dëgjojmë imzot Xhanfranko Ravazin:
Përgjigje: -
Problemi i vërtetë në kulturën bashkëkohore, parë nga këndvështrimi fetar, nuk është
aq ai i ateizmit ose i flakjes sistematike, pa asnjë lëkundje, me vetëdije, të përmasës
së mbinatyrshme, që tashmë ndeshet tepër rrallë. Elementi themelor sot është ai i
indiferencës, i ateizmit të parë në përgjithësi, në mënyrë të përciptë, banale, që
arrin vetëm deri atje, sa ta konsiderojë problemin fetar ose atë etik, si problem
të dorës së dytë, që nuk i trazon më ndërgjegjet, që nuk e shqetëson më njeriun me
pyetjet themelore mbi rrugën e mbi kuptimin e jetës. Jemi edhe përballë botimit të
disa librave, që në dukje janë ateiste. Është aq e vërtetë, sa po përdoret edhe fjala
ateologji. Po këto s’janë tjetër, veçse lojëra të shoqërisë, janë ngërdheshje, ironi,
sarkazëm kundër feve. Nuk janë ballafaqim i rreptë, kritik. Ja, pra, cila është sot
drama e vërtetë: kemi përballë një lloj mjegulle: Hyji është shumë-shumë një nga elementet,
që nganjëherë ndjehet në jetë, por duke mbetur gjithnjë në skutë, në plan të dytë.
Prandaj njeriu bashkëkohor interesohet vetëm për të sotmen, për të përditshmen, për
gjërat e rastit, nuk ka më mundësi t’i ngrejë sytë lart, të pyesë a ka ndonjë gjë
edhe përtej së përditshmes. Kjo është formë e materializmit të ri, jo më teorik, marksist,
dialektik, një vizion i botës, një konceptim i ndryshëm nga ai i krishterimit. Kjo
është një sjellje ngjyrë hiri, siç thoshte filozofi i krishterë i tetëqindës, Kirkegaard,
i cili e kishte nuhatur prej kohe këtë problem: “Anija e botës sot nuk është më në
dorë të komandantit, por të gjellëbërësit. E ajo që transmeton mikrofoni, nuk ka të
bëjë më me drejtimin, me rrugën, në të cilën duhet lundruar, por me atë që do të
hamë nesër!”. Televizioni, komunikimi aktual, na propozon vazhdimisht moda të reja,
mënyra të reja jetese, sende e konsume të reja. Nuk e ka kurrë aftësinë të ngjallë
në shpirtin e njeriut pyetjet e mëdha mbi kuptimin e jetës së tij. Ateizmi klasik
tradicional bënte pyetje të mëdha, jepte edhe përgjigje, të ndryshme nga ato të krishtera.
Kurse sot sundon ngjyra gri, sundon indiferenca, sundon kjo formë e re e idhujtarisë.
E prej këndej, detyra kryesore e feve dhe e kulturës, e kulturës së vërtetë, është
të ngjallin shqetësim, gjendje krize, pyetje, ta shkundin këtë atmosferë të zymtë,
për ta bërë shpirtin e njeriut të ndriçojë përsëri.