Rzym: prezentacja książki broniącej Piusa XII

Milczenie komunistów oraz aliantów w sprawie zagłady Żydów przyczyniło się do powstania czarnej legendy Piusa XII. Opinię taką wyraził watykański sekretarz stanu podczas prezentacji książki „W obronie Piusa XII – dowody historyczne”. Kard. Tarcisio Bertone zauważył, że nieczyste sumienie bloku sowieckiego w sprawie zagłady narodu żydowskiego było powodem, dla którego Moskwa i jej sojusznicy lansowali tezę o milczeniu Papieża wobec Szoah.

Redaktor naczelny dziennika L’Osservatore Romano, na łamach którego ukazały się zebrane w książce teksty, zwrócił natomiast uwagę na zupełne odwrócenie wizerunku Piusa XII, jakie nastąpiło po 1963 r. „Jego zdecydowana antykomunistyczna postawa sprawiła, że przez sowiecką propagandę zaczął być przedstawiany jako wspólnik nazistów i dokonywanych przez nich zbrodni” – stwierdził Giovanni Maria Vian. O „historycznej manipulacji, którą dopiero trzeba wyjaśnić”, mówił z kolei współautor książki, Paolo Mieli. Zauważył, że „na ławie oskarżonych powinni zasiąść Roosevelt oraz Churchill i być sądzeni za to, że nie wypowiedzieli się dostatecznie jasno w sprawie antyżydowskich prześladowań”.

Mówiąc o toczącej się dyskusji na temat postawy Piusa XII, watykański sekretarz stanu przypomniał, że żydowscy naukowcy do tej pory nie skonsultowali watykańskich archiwów z lat 1930-39. Dodał zarazem, że trwają prace nad udostępnieniem badaczom dalszych materiałów, obejmujących czas do 1945 r. Kard. Bertone stwierdził, że zaprezentowana wczoraj książka jest ważnym głosem w zrozumieniu postawy Piusa XII. Dodał, że w jego sprawie Stolica Apostolska nie zamierza uciekać się „ani do apologii, ani do hagiografii, lecz ukazać rygorystyczną rekonstrukcję faktów i dokładną ich interpretację”. Podkreślił zarazem, że „postawa Piusa XII wobec holokaustu nie była podyktowana strachem ani zmową, lecz ścisłą kalkulacją, mającą ostatecznie ocalić jak największą liczbę Żydów”. Nawiązał do tego też Mieli, mówiąc, że w przedziwny sposób zaginęły świadectwa ludzi, którzy w Rzymie zostali ocaleni z zagłady dzięki pomocy Kościoła. Zauważył jednocześnie, że wszelka dyskusja o Piusie XII jest wciąż bardzo trudna, ponieważ już samo wypowiedzenie jego imienia sprawia, iż „debata historyczna zaczyna przybierać gorące tony”.

bz/ rv