Njëmbëdhjetë vjetori i vdekjes së kardinalit Agostino Kazaroli, protagonistit të Ostpolitikës

(09.6.2009 RV)Duke shfletuar kalendarin historik, sot më 9 qershor përkujtojmë njëmbëdhjetë vjetorin e vdekjes së kardinalit Agostino Kazaroli, protagonistit të Ostpolitikës
Pra, Njëmbëdhjetë vjet më parë, si sot më 9 qershor 1998, shuhej në Vatikan, në moshën 83 vjeçare, kardinali Agostino Kazaroli, protagonist në detyrën e Sekretarit të Shtetit, i së ashtuquajturës Ostpolitik të Selisë së Shenjtë. Fjala është për dialogun e Kishës Katolike me regjimet komuniste në vitet para rënies së Murit të Berlinit.
Natyrisht, nga Ostpolitika ishte krejtësisht e përjashtuar Shqipëria enveriane, e cila kishte vendosur ta mohonte Zotin me Kushtetutë e ta persekutonte këdo që e zinte në gojë, apo i shërbente. Përsa i përket kardinalit Kazaroli, jo të gjithë ipeshkvijtë katolikë të Lindjes ishin dakord me nismat e tij diplomatike, por mbetet i pamohueshëm vullenti i tij i mirë për të siguruar atë çka ishte e mundur për Kishën e Lindjes, në një kohë kur mbretëronte Lufta e Ftohtë.
Duhet të mendojmë se në vitin 1963, sapo kishte nisur Koncili i II i Vatikanit dhe Papa Gjoni XXIII donte që për këtë ngjarje të madhe kishtare të vinin ipeshkvijtë e Lindjes në Vatikan. Kështu Kazaroli shkoi të takonte kardinalin hungarez Mindszenti, që ishte refugjat në ambasadën e SHBA-ve pas falimentimit të revoltës hungareze më 1956. Shkoi edhe të shihte kardinalin çekosllovak Beran, i cili qëndronte në një vend të fshehtë, nga ku i kishte shkruar Papës një letër, ku e pyeste: “Ç’të bëjmë për Kishën tonë?”. Takimi i kardinalit Kazarolit me kardinalin Beran hapi mundësinë për t’u marrë me Çekosllovakinë. Më pas, i gjithë impenjimi i Kazarolit në negociatat plot durim me Jugosllavinë, Hungarinë, Bullgarinë, Çekosllovakinë ishte për të rilidhur marrëdhëniet me Vatikanin, që ishin ndërprerë krejtësisht. Element tjetër i Ostpolitikës ka qenë Konferenca e Helsinkit, e nxitur dhe e kultivuar prej tij.
Propozimi pat ardhur nga Lindja dhe kardinali Kazaroli e pati kuptuar se nëse Selia e Shenjtë do të hynte me të drejta të plota ndër Shtetet anëtare të Konferencës së Helsnikit, do të kishte më legjitimitet në çdo negociatë, rast për rast. Pra, kjo pjesëmarrje, që filloi më 1972 dhe u kurorëzua me nënshkrimin e Dokumentit përfundimtar, hartuar nga kardinal Kazaroli, në Helsinki më 1975, dha mundësinë më pas të bëheshin vizita, negociata e të lidheshin kontakte në të gjitha vendet".
Kujtojmë se Shqipëria i nënshkroi aktet e Konferencës së Helsinkit vetëm në vitin 1990. Në të bëhej fjalë për sigurinë në Evropë; për bashkëpunimin ekonomik, shkencor, teknik e ambiental; dhe për të drejtat e njeriut.