Audiencja ogólna: Benedykt XVI o zasadzie dobra wspólnego jako zworniku społeczeństwa

Człowiek po grzechu pierworodnym skłonny jest iść tylko za swoją wolą. Coraz powszechniejsze hołdowanie zasadzie „róbta co chceta” prowadzi jednak do rozkładu tkanki społecznej. Benedykt XVI zwrócił na to uwagę na audiencji generalnej. W katechezie o św. Teodorze Studycie wskazał wartości posłuszeństwa i umiłowania pracy oraz uzdrawiającą społeczeństwo zasadę dobra wspólnego.

Św. Teodor Studyta urodził się w 759 r. w zamożnej rodzinie konstantynopolitańskiej. Mając 22 lata, wstąpił do klasztoru Sekkudion rządzonego wówczas przez jego wuja Platona. W kilka lat po przyjęciu święceń kapłańskich został tam w jego miejsce opatem. Z powodu nieprzejednanej postawy w sprawie rozwodu cesarza Konstantyna VI był wraz ze swymi współbraćmi skazany na wygnanie. Po kilkuletnim pobycie w Tesalonice osiedlił się na zaproszenie cesarzowej Ireny w klasztorze założonym przez konsula Studiosa. Stąd pochodzi przydomek „studyta”, jakim określano Teodora i podwładnych mu mnichów.

Reforma życia zakonnego, jaką przeprowadził, klarownie określona reguła i przestrzegana hierarchia godności panująca w klasztorze, jasne wymogi w kwestii ubóstwa zakonnego, zachowana równowaga między modlitwą, ascezą i obowiązkiem pracy sprawiły, że klasztor szybko i nadzwyczajnie się rozrósł. Liczba mnichów przekraczała tysiąc, podczas gdy w innych klasztorach było ich po trzydziestu, czterdziestu. Praca studytów okazała się ważnym impulsem dla rozwoju kultury bizantyjskiej. Byli znani jako znakomici kaligrafowie, malarze, poeci, wychowawcy młodzieży, nauczyciele, bibliotekarze… Nic dziwnego, że klasztor Teodora promieniował na inne ośrodki monastyczne. Jego styl przyjęła wspólnota mnichów na górze Atos, zakony w południowej Italii i na Rusi.

Autorytet Teodora był tak wielki, że poprzez wieki fascynował ludzi oddanych życiu zakonnemu. Jego prawowierność i przeciwstawienie się laksyzmowi patriarchy Nicefora I naraziły go na biczowanie, uwięzienie i kolejne zesłanie. Zmarł na wygnaniu 11 listopada 826 r. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką. Warto wymienić Małą i Wielką Katechezę, liczne homilie, mowy liturgiczne, Kodeks Pokutny, utwory poetyckie, trzy księgi znane jako Antyretyk, Testament Duchowy, listy dotyczące walki z obrazoburstwem.

Święty Teodor pozostaje dla nas przykładem, jak bardzo trzeba sobie cenić prawość i radykalizm życia duchowego.

jp/ rv