(14.05.2009 RV)Që në shekullin I, pasardhësit e familjes së Zojës së Bekuar
e shndërruan në vend kulti Shtëpinë-Shpellë, ku Engjëlli i kishte dhënë Marisë lajmin
e madh të Mishërimit të Zotit. Këtu, në shekullin V, u ngrit Bazilika e parë, sipas
stilit bizantin të epokës. Në shekullin XI, kur Tokën Shenjte e sundonin të krishterët
latinë me Baldovinin I, bazilika e vjetër, në rrënim e sipër, u rindërtua me stil
romanik. Monumenti madhështor, jashtëzakonisht i pasur me vepra arti, u bë rrafsh
me tokën nga Bibars, emër me të cilin njihet sulltani mameluk egjiptian, al-Malik
al-Zahir Rukn al-Din Baybars al-Bunduqdari. Shpëtoi vetëm Shpella shenjte. Vetëm
në vitin 1629, Rojtari i Tokës Shenjte, Atë Tomazi nga Novara, mundi të nxirrte lejen
të kujdesej për rrënojat e bazilikës. Kisha françeskane e vitit 1730 përfshinte
edhe Shtëpinë-Shpellë- të Familjes së Shenjtë, vendosur në një kriptë poshtë Elterit
të madh. E ngritur në dinjitetin e famullisë, bazilika u zmadhua në vitin 1877 e
pastaj u shemb përsëri më 1959, për t’i lëshuar vendin Kishës së re. Bazilika
e sotme, ende e papërfunduar, u vizitua nga Papa Pali VI e u kushtua ditën e festës
së Zojës Nunciatë, në praninë e kardinalit Garrone, më 25 mars 1969. Bazilika,
vepër e arkitektit Gjovani Mucio, është e ndërtuar me betonarme dhe e veshur me gurë
vendi. Përmbi fasadën kryesore lartohet shtatorja e Krishtit Shëlbues; poshtë saj,
skena e Lajmërimit të Zojës e katër Ungjilltarët. Fasada e jugut i kushtohet Marisë
në moshën e vashërisë. Në të majtën, shihet një mur në formë kryqi. Brenda janë dy
Kisha, të vendosura njëra mbi tjetrën, me një derë qëndrore, nga e cila shihet Shtëpia-Shpellë
e Familjes Shenjte: pjesa e poshtme, me stilin e kriptës, ruan Shpellën dhe elterin
françeskan të viteve ‘600, me mbishkrimin: “Verbum caro hic factum est”; Kisha
e epërme i kushtohet ngjitjes së në qiell të Zojës së Bekuar, Nënës së Zotit të mishëruar;
mozaiku i madh qëndror është i Salvatore Fiume-s; në mure soditen disa piktura, që
i kushtohen devocionit marian në shenjtëroret e ndryshme të botës (Kamerun, Etiopi,
Taivan, Venezuelë, Brazil, Poloni, SHBA, Portugali, Spanjë, Francë, Kanada, Japoni,
Meksikë, Australi, Liban, Argjentinë, Angli). Kupola, e lartë 55 metra, lartohet në
formë vravashke, ndërsa nga brenda ka formën e palmës. Dyshemeja, që lidh dy Kishat,
duket si qilim mermeri shumëngjyrësh, me katër pamje, që paraqesin Magjisterin e Kishës
për Marinë: Marinë, Nënë e Zotit, Të ngjiturit e Zojës në Qiell, Dogmën e së Papërlyerës,
Ndërmjetësimin Universal, Shenjtërinë e Përkryer, Dinjitetin Mbretëror, Amësinë Shpirtërore.