Zakonny ogrodnik kawalerem Orderu Odrodzenia Polski
22 marca br. Stefan Franczak SJ został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia
Polski za wybitne osiągnięcia w dziedzinie hodowli rośli ozdobnych i za wkład do światowego
dorobku ogrodnictwa. W imieniu Prezydenta RP odznaczenie wręczył Prezydent Gdyni Wojciech
Szczurek.
Br. Stefan Franczak jest znanym na świecie hodowcą powojników (Clematis).
Swoją działalność związał z ogrodem warszawskiego kolegium jezuitów. Jest honorowym
członkiem The International Clematis Society. Wyhodował i nazwał rekordową liczbę
ponad 80 odmian klematisów, z czego 68 znajduje się w międzynarodowym rejestrze. Wiele
z nich należy do najlepszych wśród wyhodowanych w ciągu ostatnich 20 lat na świecie.
Opisywano je w wielu artykułach prasowych, np. w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Kanadzie,
Szwecji czy Wielkiej Brytanii. Obecnie br. Franczak ma 91 lat i po latach ciężkiej
pracy przebywa w infirmerii zakonnej w kolegium jezuitów w Gdyni.
Tak
wspomina osiągnięcia Brata Stefana dr Szczepan Marczyński z Wydziału Ogrodniczego
Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego:
„W 1969 r. zacząłem pracę w Katedrze
Roślin Ozdobnych i wtedy trafiłem do ogrodu księży jezuitów w Warszawie przy ul. Rakowieckiej.
W owym czasie był to chyba najpiękniejszy ogród w Warszawie, w weekendy otwarty dla
wszystkich. Tam poznałem br. Stefana Franczaka, który ten ogród zorganizował i prowadził.
W ogrodzie tym była duża kolekcja bylin i krzewów ozdobnych, a zwłaszcza powojników
(Clematis), liliowców (Hemerocalis) i irysów bródkowych (Iris).
Wiele
z tych kwiatów uzyskało prestiżowe wyróżnienia międzynarodowe. Odmiany «Błękitny Anioł»,
«Polish Spirit», i «Warszawska Nike» uzyskały w Anglii «Award of Garden Merit», najwyższe
wyróżnienie przyznawane przez Royal Horticulture Society (RHS) najlepszym odmianom
roślin ogrodowych. RHS jest najliczniejszym (liczy kilkaset tysięcy członków) i najaktywniej
działającym towarzystwem ogrodniczym na świecie.
Cztery odmiany powojników
Brata Stefana zostały uhonorowane medalami na największej europejskiej wystawie szkółkarskiej
– PLANTARIUM w Holandii. Odmiany «Kardynał Wyszyński», «Błękitny Anioł» i «Westerplatte»
otrzymały złote medale, a odmiana «Warszawska Nike» srebrny.
Odmiana «Emilia
Plater», jako jedyna w 2002 r., po trzyletniej obserwacji, w uznaniu jej niezwykłej
zdrowotności, odporności i dekoracyjności ogrodowej, została wyróżniona przez Brytyjskie
Towarzystwo Powojnikowe (British Clematis Society) – «Certificate of Merit 2002».
Większości
odmian Brat Stefan nadał nazwy związane z wybitnymi osobistościami polskiego kościoła
(«Jan Paweł II», «Kardynał Wyszyński», «Matka Urszula Ledóchowska», «Matka Siedliska»)
lub z polską historią («Warszawska Nike», «Westerplatte», «Monte Cassino», «Emilia
Plater»). Stefan Franczak wyhodował również 115 odmian liliowców (Hemerocalis),
z których 95 uzyskało międzynarodową rejestrację. Dzięki temu miliony osób na całym
świecie dowiedziały się o Polsce i jej historii”.