Писмо од Папата за поништување на екскумуникацијата на епископите заредени од страна на монс. Лефебре

Денеска беше објавено во ватикан Писмото од Бенедикт XVI за епископите на католичката Црква кои беа екскумуницирани бидејќи беа посветени од страна на монс. Лефебвре.
Писмото има цел да даде „јасни зборови“ за случајот - пишува папата – што „предизвика дискусија во внатрешноста и надор од Црквата за таквата расправа, каква оддамна се немаше случено“. Бенедикт XVI зборува за „несигурноста“ на многу епископи наспроти повикувањето на екскомуникацијата и со вниманије на нивната итност и нивниот случај.

„Некои групи“, го осујдија – пишува во Писмото – „отворено Папата дека сака да се врати назад, пред вториот Ватикански собор“ предизвикувајќи „лавина на протести“, а нивната горчина ги отвори старите рани. „Папата кажа дека ова несреќа за мене е неочекувана, беше фатот што случајот Вилјамсон наложи на поништувањето на екскомуникацијата“. Така „скромниот гест на милосрдие на четирите епископи, заредени валидно, но не по законот, предизвика неочекувано полседици кои се тотално различни: како запирањето за соединување помеѓу христијаните и евреите“ што беше посакувана од Соборот и „се од почетокот  - објасни Папата – беше објект на мојота особна теологија“. 

Папата го искажа своето искрено жалење за грешките на овој случај: за фактот дека еден добра корист на интернет ке донесеше до информаци важни за овој случај, но тоа не се прочуја „на јасен начин во моментот на неговото објавување“. Пред се – кажа Папата - „останав растажен од случајот што исто така и католиците, што на крај можа да знаат како стојат денеска работите, мислеа дека ме погодија со непријатността подготвена за напад. Баш затоа - додаде - им благодарам многу на моите пријатели Евреи што ми помогна да го разјасниме лошото разбирање и да го потврдиме нашето пријателство и доверба, која - како за време на Јован Павле II – но исто така и за досегашниот мој Понтификат постои и, да му благодариме на Бога, продолжува да постои“. 

Во Писмото се наведени границите и значењето за поништувањето на екскомуникацијата. „Екскомуникацијата - се објаснува – ги погодува луѓето, не институциите“. Во овој случај мислев да ги „повикам казнетите лицата ... на обраќање и на единство“. После дваеесет  години од случајот, ова цел за жал сеуште не е постигната“. Потврдувам дека заедницата Свети Пио X нема никакви католички позиции во Црквата – и затоа „нивните министри немаат валидност во Црквата“ – тоа не се базира на дисциплинските права, туку на доктринални. Затао Папата ја покажа неговата „намера да ги спои во иднина Папската комисија ‘Ecclesiа Dei’ – која работи на случаите со тредиционалните заедници- со Конгрегацијата на Науката за Верата (Congregazione per la Dottrina della Fede) гарантирајќи така подобро донесување на одлуки и решенија". Со што се објаснува дека проблемите кој треба да бидат решени се од доктринално значење, и се однесуваат исклучиво со цел да биде приватен Вториот Ватикански собор и после-соборното учење од Папите“. „Треба да и биде многу јасно на Заедницата“ – дададе Папата – „ дека не може да биде замрзнато Црковното учење од 1962 година“. Оние кои се сврстуват во големите бранители на вториот Ватикански Собор, треба да ја прифатат верата што е исповедана во изминатите векови и неможе да бидаат отсечени корените на дрвото од кое се живее“. 

Колку личности досега се имат запрашано дека повлекувањето на екскомуникацијата е една ствар хитна и првенствена, Папата ја потври својата првосвештенска влас: „ѓи водам луѓето кон Бога“ во време во кое во големи делови на земјата, верата е во голема опасност да згасне,  екуменизмот, меѓурелигискиот дијалог за мирот, сведочењето за милосрдието, или пак социјалните димензии на христијанската вера.


Папата зборува за „многуте погрешни работи“ слушнати од лефевријаните – „горделивост и умисленост, едномислие, фиксни идеи“; и исто така „возбудливи сведочења на балгодарност“. Но такви случаи има и во црковните амбиенти. „ понекогаш, открива, се‘ има чуство дека нашата средина има потреба од најмалку една група, не треба да им биде дадена ни најмала толерантност; против која можеш слободно да ја искажеш омразата. И ако некој проба да се доближи – во овој случај Папата- го губи правото на толерантност и може исто така тој да биде третиран со омраза и без никаков страв и внимателност“. 

Бенедикт XVII го заврши своето писмо цитирајќи ја поканата на свети Петар, во полсанитето на Галатјаните, да се сакаат и почитуваат: „Ако се јадете и голтате еден со друг – Кажува свети Павле на некрстените – гледајте барем да не го уништете сето она што го имате помеѓу вас“. „За жал  - додаде – тоа гризење и голтање постои и денес во Црквата како погрешно разберена слобода“. 
 
Еве го оригиналниот текст 

Драги Браќа во епископатот!

Повлекувањето на екскомуникацијата на четирите Епископи, заредени во 1988 година од Епископот Лефебвре без дозвола од Светата Столица, поради многу причини пробуди внатре и надвор во Католичката Црквата една таква жешка дискусија што досега не беше експериментирана во Црквата. Многу Епископи се осетија незвесни пред еден таков случај што се случи неочекувано и тешко да биде инквадриран во позитивна смисла со прашањата и со задачата на Црквата до денес. Иако многу Епископи и верници на почеткот беа спремни со смелост да ја прифатат расположеноста на Папата за соединување, и покрај сето тоа се спротивставуваше прашањето за согласност на ваквиот знак наспроти ваквата итност да биде решен проблемот за верата. Меѓутоа, некој групи отворено го осудуват Папата дека сака да се врати назад, пред Вториот Ватикански собор: така се створи една лавина на протести, чија што горчина отвори стари рани. Се осеќам мотивиран да ви се обратам, драги браќа, објаснувајќи некои ставови, кои би требало да помогнат во разбирањето на намерите што ме насочува мене и надлежните на Светата Столица. Се надевам дека ке придонесам на тај начин за во Црквата.


Непредвидена несреќа за мене беше случајот Вилјамсон што се совпадна со повлекувањето на екскомуникацијата. Скормниот гест на милосрдие за четирите Епископи, заредени валидно но не и законски, тој се појави непредвидено како една сосема друга работа: како демантирањето на соединување меѓу христијаните и евреите, и повикувањето за тоа што вториот Ватикански Собор беше објаснил за патот на Црквата. Со тој позивот за помирување со една црквена група имплицира во еден процес на одвојување што превори за негова спречување: се претвори во неочекуван чекор назад во однос на сите напори за помирувње помеѓу христијаните и евреите кои беа започнати од вториот Ватикански Собор – чекори кои што промовираа и поделија од самиот почеток, беа цел на мојота персонална теолошка работа. Тоа се работи за кои се може само длабоко да се жали дека ова спротиставување на двата различни процеси што се случија во моментот на помирувањето помеѓу христијаните и евреите како и самиот мир внатре во Црквата. Ми е кажано дека се следени со големо внимание вестите достапни преку интернет, можеше навреме да се дознае за проблемот. Од тоа заклучувам дека во иднина и ние во Светата Столица ќе посветиме повеќе внимание на таквите случаи. Ме растажи веста за католиците, кои можеа подобро да знаат како стојат работите, сакаа да ме повредат со непријатност. Затоа им се заблагодарувам на моите пријатели евреи кои ми помогна во разбирање на недоразбирањето и беа спремни повторно да воспоставиме приателство и доверба која постоеше – и во времето на Јован Павле II – а постои и за време на мојот понтификат , и балгодарејќи му на Бога , ќе постои и натака.

И за другата грешка, за која ми е исто така искрено жал, беже тоа дека во објавувањето на одлуката не беа доволно јасни преставените границите и намерата од 21 јануари 2009 година. Екскоминукацијата се однесува на личностите, а не на иституциите. Епископското заредување без Папинска дозвола значи опасност за раскол. Бидејќи го става во прашање единството на епископатот со Папата. Со тоа Црквата мора да реагира со најтешка казна, екскомуникација, на тој начин, казнетите лица да ги повика на помирување и покајание. Повлекувањето и после дваесет години овој случај не е решен. Повлекувањето на екскомуникацијата има иста намера како и казната: се повикуват уште еднаш четирите Епископи на повракање. Тоа би можело да биде само ако четирите Епископи го искажат нивното признавање за врховен поглавар на Црквата дека е Папата и неговата пастирска власт, исто така со послушност кон неговата власт и учење и на таа на Вториот Ватикански Собор. Со тоа повторно се осврнувам на фактот дека е потребно да се прави разлика помеѓу личности и институции. Повлекувањето на екскомуникацијата беше во намера дисциплината на црквата. Личностите беа ослободени од товарот на совеста која преставуваше најтешка црквена казна. Треба да биде разјаснета оваа дисциплинска мерка внатре во црковната наука. Причината за канонското непризнавање на Братството Пио X не се дисциплнски туку доктринални. Се додека Братството не добие кансонско признавање, нивните заредени личности невалидна служба во Црквата. Со тоа треба да се разликува помеѓу на дисциплинско ниво, која се однесува на личности како такви и на доктринско ниво, каде се поставуваат прашања во врска на службата и институцијата. Уште еданаш да разјасниме: се додека не се објасни доктриналното прашање, Братството нема канонски статус во Црквата, а неговите заредени личности, иако се ослободени од црковната казна, не ja вршат нивната слузба валидна.


Поради оваа институција во иднината имам намера да ги поврзам Папската комисија „Ecclesia Dei“ – која од 1988 година е задолжена за сите оние заедници и лоичности кои доаѓат од Братството пио X или исти групи кој посакуват да се вратат во заедништво со Папата – и Конгрегацијата за Наука на Верата. Така ке стане јасна идеата за наведените проблеми од доктиналната наука и папското учење по Вториот Ватикански Собор. Колегијалните служби со кои, Конгрегацијата ги решава постоечките проблеми гарантира уклученост на Папата и другите римски Конгрегации и со епископатот од цел свет во донесувањето одредени одлуки (посебно редовните состаноци на Кардиналите во среда и зедничкиот совет кој се оддржува еднаш или двапати годишно). Не може науката на Црквата да се замрзне од 1962 година, - тоа мора да му биде јасно на Братството. Но, и на тие кој се претставуваат како големи бранители на вториот Ватикански Собор треба да им се потсети дека Соборот го носи во себе севкупното учење на Црквата. Кој сака да му биде послушен на Соборот, мора да ја прифати и верата низ изминатите векови и не може да ги пресече корените од кои живее дрвото.


Се надевам, драги браќа, со тоа успеав да го разјаснам позитивно значењето и границите на одлуката од 21. јануари 2009 година. Сепак останува прашањето: дали беше потребно тоа? Дали тоа имаше некое првенство? Нема ли поважни работи? Нормално, постојат поважни и итни случаи. Мислам дека посочив јасно за Првенството на мојот понтификат, уште  на почетокот од мојата Папска служба. Тоа што го кажав тогаш, останува моја непроменета водечка линија. Првенството во наследување на свети Петар нашиот Господ јасно го покажа: „Ти.. уцврсти ги твоите браќа“ (Лк 22, 32). И самиот свети Петар во своето прво Послание го кажа тоа: „ Бидете секогаш подготвени за одговор секој кој од вас да бара објаснување за надежта што е во вас“ (1Пт 3,15). Во нашето време во кое е во много делови од светот верата е во опасност да згасне како пламенот на изгорената свеќа, првенство има пред се задача да го покаже Господ присутен во тој свет и да им се овозможи на луѓето пристап до Господа. И тоа не боло кој Господ, него Господ којшто говореше на гората Синај; тој Господ што му го познавме лицето во љубовта се до крајот (Јов 13,1), во распнатиот и воскреснатиот Исус Христос. Вистинскиот проблем на овој историски проблем е дека Господ исчезнува од човечкиот хоризонт и со згаснувањето на Господовата светлина доаѓа до недостиг на цел во човештвото, чии последици се повеќе ќе ги осетиме.

Врховно и темелно првенство на Црквата и наследувањето на свети Петар во оваа време е луѓето да бидат водени кон Господа, Господ кој зборува во Библијата. Со тоа мора да биде сосема јасно дека мора да ни биде важно единството на верниците. Нивните несогласувања, нивното спротиставување ја доведува во прашање веродостојноста за нивнито верување во Господа. Затоа напор околу заедничкото сведочење за верата на сите христијани, екумени, припаѓа во најголема првеснтво. Со тоа е потребно сите кои веруват во Господа зедно да го барат мирот, настојуват едни со други да се приближат така да можат, иако секој имам различнпо сваќање за Господа, заедно да одаат кон изворот на светлина – тоа е мегурелигијскит диалог. Кој го навестува Господа како љубов се до крајот, тој мора да сведочи љубов: со љубов да се посвети за ониеа кој трпат, одбивајќи ја омразата и непријателството. Значи, збор е за социјалната димензија на христијанската вера за која говорам во Енцикликата „Deus caritas est“ (Господ е љубов).


Ако во овој момент големото залагање за верата, надежта и љубовта во светот преставуваат вистински приоритет за Црквата (на различни начини), тогаш во тоа се вбројуваат и малите и средните помирувања. Мораме да се знае дека овие гестови на подадена рака крена голема врева и тоа тоа се претвори во сосема друго од помирувањето, се работи за една вистина за која треба да разговораме. Но сега прашувам: дали навистина беше и е погрешно да се излезе во сосрет на браќата „ кои имат нешто против тебе“ (спр. Мт 5,23в) и да се побара помирување? Дали не треба и граѓанскато заедништво да пробат да ја спречаат редикалноста и нивните соработници, ако е тоа сепак можно, големите сили кој го обликуват општествениот живот, за да се избегне сегрегацијата со сите нејизини последици? Дали е тоа потполно погрешно да се настојува да се разбие грубоста и ограниченоста и да се даде простор на сето тоа што е позитивно и што се вклопува? После 1988 година персонално ја доживеав како со враќањето на заедницата, кои беа отцепени од Рим, во нив беше променето мислењето; како враќањето во големата заедница на Црквата превладеа едноставноста и се разреши згрченоста, и од тоа излезе позитивна сила за целокупност. Дали можеме да бидеме рамнодушни кон заедницата во која е 491 свештеник, 215 богослови, 6 семинари, 88 школи, две универзитети, 117 браќа и 164 сестри и милиони верници? Дали треба мирно да бидат отстранети од Црквата? Посебно мислам на 491 свештеник . непознати ни се нивните мотивации. Но, мислам дека они не би се одлучиле за свештенството ако во нив, со тоа што е виновно и болно, нема љубов кон Христа и желба да се навестува тој и со нив живиот Господ. Дали требаме нив како преставници на радикланата заедница едноставно да ги исклучиме од барањето за помирување и единство? Што ќе биде после тоа?


Нормално, веќе многу време, и во овој конкретен случај, слушнавме многу тешки зборови од преставниците на тие заедници – горделивост и разбразност, едностраното фиксирање и тн. Но, вистината за љубовта, морам да додадам дека добив многу возбудливи сведочења и блгодарности, од кои осетив отварање на моето срце. Дали не треба големата Црква да биде исто така великодушна заради стрпливоста која ја има, заради ветувањето које им е дадено? Дали не треба да постапиме како прави воспитувачи кои можат да премолчат од тоа што не е добро и да им се помогне да се ослободи од кратковидноста? Дели не треба да си признаеме дека и од црковните кругови доаѓаат тешки зборови? Понекогаш се има впечаток дека на кон нашето друштво не треба да се има толерантност, против која можеш мирно да го искажеш својот бес. Но ако им се приближи и некој друг, во овој случај Папата, и тој го губи правото на толеранција исто така и кон него со навреда, без никаков страв  и привилегија.

Драги собраќа, во деновите кога се сетив да го напишам ова писмо, сосема случајно се догоди во богословнота семинарија да го инерпретирам и коментирам Посланието до Галатјаните 5, 13-15. Бев изненаден колку овој текст зборува за сегашниот момент: „Навистина вие, браќа, сте поканати на слобода; но слободата ваша да не ви служи како повод за угодување на телото, туку со љубов служете си еден на друг. Оти целиот Закон се извршува во еден звор, односно: сакај го ближниот како самиот себе. А ако, пак, меѓу себе се гризете и јадете, пазте да не се истребете еден на друг“.Од секогаш барав ова реченица да размислувам на неа како едно „претерувањата“ од големата реторика што се наоѓа во свети Павле. Во одредени случаи тоа може да се случи. Но, за жал, постои и во денешната Црква „ гризење и јадење“, бидејќи денес е погрешно сватена слободата. Дали треба да не изненади фактот дека и ние не сме многу поразлични од Галатјаните? Дека и нам ни се заканува истото искушение? Да мораме повторно да ги учиме правилата за да ја користиме слободата? И секогаш повторно да учиме апсолутното првенството: љубовта? Тој ден кога кога зборував во богословската семинарија, во Рим го славевме празникот на Пресвета Богородица од Довербата. Марија секогаш не учи за довербата. Таа не води до својот Син, на кои ние сите можеме да им се довериме. Тој ќе не води и во тешките времиња. Тоа е желба која спонтано излегува од моето срце, баш сега, на почетокот на големиот Пост, литургиското време кое посемно не поттикнува на внатрешното прочистувањеи и не поканува со нова надеж ја следиме светлината на од Велигденот.
Ве поздрвувам со посебен Апостолски Благосов
Ваш во Господа
Бенедикт ПП. XVI
Од Ватикан, 10 Март 2009.