(18.01.2009 RV)Nuk është e lehtë të flitet për jetën e martires romake, ndonëse
për të kemi një mori dokumentesh të lashta. E kjo, sepse ka shumë mundësi që njoftimet,
të cilat duken sikur flasin për të, i përkasin tri martireve të ndryshme: asaj vetë;
Priskës, gruas së Akuilës, të cilën e kujton Shën Pali Apostull dhe një shenjtoreje
tjetër me të njëjtin emër, që nuk përmendet më në kalendaret kishtare. Nga Aktet
e martirizimit të Shën Priskës, mësojmë se ajo duhet ta ketë derdhur gjakun për Krishtin
nën perandorin Klaudi (268-270). Sipas gojëdhënës, ajo qe nxënësja e parë e Shën
Pjetrit. U pagëzua në moshën trembëdhjetë vjeçare nga vetë Princi i Apostujve dhe
e kurorëzoi dashurinë për Krishtin me palmën e martirit, duke u bërë gruaja e parë
e perëndimit, që e dëshmoi fenë në Jezusin Zot me martirizim. Prej këndej emri Priska
– e para. Martires së parë romake iu pre koka dhe u varros në katakombet e Prishilës,
më të lashtat e Romës, prej nga trupi i saj u mbart pastaj në Aventin. Kisha e
lashtë e Shën Priskës në Aventin, një stoli e vërtetë ndërmjet antikiteteve të shumta
romake, lartohet mbi themelet e një shtëpie të madhe të shekullit II, gjë që është
provuar edhe nga gërmimet arkeologjike. Duhet të ketë qenë shtëpia e vashës romake,
që dha jetën në lule të moshës për Krishtin. Sidoqoftë sot Kisha e nderon Priskën
martire si ‘fryt i parë i apostullimit të Peshkatarit të Galilesë’ dhe si themeluesen
e Kishës romake me të njëjtin emër, për të cilën na flet epitafi i shkruar mbi një
rrasë varri të shekullit V, që ruhet në kiostrin e Bazilikës së Shën Palit jashtë
mureve të Romës.