Chúng ta đã bước vào mùa Vọng. Trong tiếng Việt, từ “vọng”
gợi lên ý nghĩa trông đợi mong chờ. Trong nguyên ngữ latinh,
“adventus” có nghĩa là đến. Phụng vụ cử hành việc Chúa đến, lần
thứ nhất trong mầu nhiệm nhập thể và lần thứ hai qua việc trở lại vinh quang
để hoàn tất công trình cứu độ, mà Tân ước gọi là
“quang lâm”. Những điều này được Đức
Bênêđictô XVI giải thích vào ba cơ hội nhân dịp đầu
mùa Vọng năm nay. Lần thứ nhất, trong buổi cử hành kinh chiều Một tại
đền thánh Phêrô vào chiều thứ bảy. Lần thứ hai, vào buổi sáng chúa nhựt, khi
dâng thánh lễ tại vương cung thánh đường kính thánh Lorenso. Lần thứ
ba trước khi đọc kinh Truyền tin tại quảng trường
thánh Phêrô vào ban trưa như thường lệ.
Việc
cử hành thánh lễ tại nhà thờ kính thánh Lorenso nằm trong chương trình
thăm viếng các họ đạo thuộc giáo phận Rôma. Một
cơ hội thuận tiện là năm nay giáo xứ mừng 1750 năm cuộc
tử đạo của thánh Lorenso phó tế, mà thi hài được an táng
tại đây, ở cổng vào của nghĩa trang thành phố Rôma. Giáo xứ này
được giao cho các cha dòng Phanxicô Capuxinô phụ trách, và một trong những
tác vụ quan trọng là giúp đỡ những công cuộc mai táng. Ngoài ra, nhà
thờ này cũng là nơi an nghỉ của đức thánh cha Piô
IX (được phong chân phước năm 2000), và của ông
Alcide de Gasperi, thủ tướng chính phủ Ý vào những năm sau thế
chiến thứ hai và hiện đang tiến hành thủ tục phong thánh. Sau cùng,
ở trước cửa đền thờ, một bức tượng
đồng đã được dựng lên để kỷ niệm
đức Piô XII đã đến uỷ lạo nhân dân trong khu phố
này vào ngày 19/7/1943 liền sau khi phi cơ của đồng minh
ném bom gây nhiều tổn hại.
Trong bài giảng Thánh
lễ, đức Bênêđictô XVI đã giải thích ý nghĩa lịch
sử và thần học của danh từ “Adventus”. Trong tiếng latinh, từ này vừa có nghĩa
là “đến” vừa có nghĩa là “hiện diện”. Vào thời xưa, danh từ
được sử dụng để diễn tả việc nhà vua hay các quan lớn
đến các tỉnh để tuần du, và cũng được dùng
để diễn tả việc thần linh xuất hiện. Các Kitô hữu đã áp dụng
từ này cho Chúa Kitô để nói lên rằng Người là Vua của
chúng ta, đến thăm viếng chúng ta ở nơi vùng đất
nghèo nàn, và sau khi Phục sinh, Người vẫn còn hiện diện ở giữa
chúng ta. Người hiện diện với chúng ta và trong chúng ta, bởi vì Người
có thể thông ban sự sống của mình cho những ai đón nhận Người.
Bài
huấn dụ trước khi đọc kinh Truyền tin mở thêm một viễn
ảnh khác. Nhân dịp đầu năm phụng vụ, Đức
Thánh Cha suy nghĩ về ý nghĩa của thời gian. Chúng ta thường than rằng
mình bận rộn không có thời giờ, đặc biệt là không có giờ dành
cho Chúa. Nhưng Thiên Chúa vẫn dành thời giờ cho chúng ta, đồng
hành với chúng ta. Lời mời gọi “hãy tỉnh thức” vào đầu Mùa Vọng thúc
giục chúng ta hãy sẵn sàng trả lời với Chúa về những hành vi của chúng ta.
Sau khi ban phép lành Toà thánh, đức Bênêđictô XVI nhắc
đến lễ thánh Anrê tông đồ, bổn mạng của toà thượng
phụ Constantinopolis, một cơ hội để gắn chặt tình huynh
đệ với toà thánh Phêrô ở Rôma. Ngài cũng không quên cầu nguyện cho các
nạn nhân của những vụ bạo động đang xảy ra ở Mumbai (Ấn
độ) và Jos (Nigeria).
Sau đây là nguyên văn
bài huấn dụ
Anh chị em thân mến,
Hôm nay, với chúa nhựt thứ
nhứt mùa Vọng, chúng ta bắt đầu một năm phụng vụ mới. Sự kiện này mời gọi chúng ta
suy nghĩ về chiều kích thời giờ, điều rất lôi cuốn chúng ta. Theo gương của Chúa Giêsu,
tôi xin bắt đầu bằng một nhận xét cụ thể: tất cả chúng ta đều nói “tôi không có giờ”
bởi vì nhịp sống hằng ngày trở nên gấp rút với hết mọi người. Về phương diện này,
Hội thánh cũng mang đến một “Tin mừng”, đó là Thiên Chúa đã dành thời giờ của mình
cho chúng ta. Lúc nào chúng ta cũng có ít thời giờ, nhất là đối với Chúa thì chúng
ta không biết tìm thời giờ hoặc đôi khi không muốn. Tuy nhiên Thiên Chúa có thời giờ
cho chúng ta! Đây là điều thứ nhất mà khởi đầu của một năm phụng vụ mới giúp cho chúng
ta khám phá lại. Đúng thế, Thiên Chúa ban cho chúng ta thời giờ của mình, bởi vì ngài
đã đi vào lịch sử với lời của ngài và với những công trình cứu độ, để mở rộng lịch
sử đến chân trời vĩnh cửu, để cho nó trở nên lịch sử giao ước. Trong viễn ảnh này,
thời giờ tự nó đã là một dấu chỉ của tình thương của Thiên Chúa: một quà tặng mà giống
như với những điều khác, con người có thể trân trọng đánh giá, hoặc ngược lại, có
thể làm hư hại; có thể nắm bắt ý nghĩa của nó hoặc xao lãng hời hợt.
Có ba
“trụ” chính của thời giờ nổi bật trong lịch sử cứu độ: ở đầu là cuộc tạo dựng, ở
giữa là cuộc nhập thể và cứu chuộc, và ở tận cùng là cuộc quang lâm, nghĩa là việc
Chúa Kitô trở lại vào thời cánh chung, bao hàm cả việc phán xét chung. Ta đừng nên
quan niệm ba thời điểm này như là ba chặng kế tiếp nhau theo thời gian. Thực vậy,
cuộc tạo dựng tuy ở vào lúc khởi nguyên của vạn vật nhưng vẫn cứ tiếp tục và còn
diễn ra suốt dòng tiến triển của vũ trụ, kéo dài cho tới lúc kết liễu thời gian. Một
cách tương tự như vậy, cuộc nhập thể và cứu chuộc, dù đã xảy ra vào một lúc xác định
của lịch sử, tức là giai đoạn mà Chúa Giêsu xuất hiện trên mặt đất, nhưng tỏa tầm
tác dụng ra đến thời trước và thời sau nó. Cũng vậy, cuộc tái lâm và phán xét đã khởi
sự từ trên thập giá của Chúa Giêsu và ảnh hưởng đến lối sống của mọi người thuộc mọi
thời.
Mùa Vọng cử hành việc Chúa đến vào hai thời điểm: trước tiên, nó mời
gọi chúng ta hãy tỉnh thức chờ đợi cuộc việc Chúa đến trong vinh quang; thứ đến, càng
gần đến lễ Giáng sinh, nó mời gọi chúng ta hãy đón tiếp Ngôi Lời làm người để cứu
độ chúng ta. Nhưng Chúa đến liên tục trong đời sống chúng ta. Vì thế lời mời của Chúa
Giêsu “Hãy tỉnh thức” (Mc 13,33.35.37) vào chúa nhựt thứ nhất mùa Vọng này thực là
thích thời. Lời này được ngỏ đến các môn đệ, cũng như với “tất cả mọi người”, bởi
vì mỗi người ,vào giờ mà chỉ Chúa biết, sẽ được gọi đến để trả lời về những hành động
trong đời mình. Điều này đòi hỏi một thứ siêu thoát chính đáng khỏi tài sản trần thế,
lòng thống hối thành thực về những lỗi lầm của mình, lòng bác ái đối với tha nhân
và nhất là lòng tin tưởng khiêm tốn vào bàn tay của Thiên Chúa là Cha từ bi nhân hậu.
Đức trinh nữ Maria, thân mẫu của Chúa Giêsu là một hình ảnh mẫu mực của mùa Vọng.
Chúng ta hãy xin Mẹ cầu thay nguyện giúp để cho chúng ta được trở nên nhân tính kéo
dài để cho Chúa đến.