365 ditë:"I Lumi Zefirin Gimenez Mala, cigani spanjoll që luftoi për paqen me Rruzare
në dorë".
(14.11.2008 RV)“Tani ta tregojmë
ne si duhet të sillesh, prift i mallkuar”. Disa njerëz të armatosur me shkopinj
e kanë mbërthyer dom Manuelin, e kanë flakur për dhe e po e rrahin pa mëshirë. Dom
Manueli e di se këtë vit, e jemi në vitin 1936, meshtarët spanjollë mund të vdesin
në çdo skaj rruge. Që nga viti 1931, qeveria e Spanjës, e cila është bërë republikë,
ka nisur ta persekutojë Kishën. Banda fanatikësh e milicësh, ndonëse nuk janë ushtarë
të rregullt qeveritarë, mund të veprojnë në liri të plotë. Të armatosur deri në dhëmbë,
më 1936 filluan jo vetëm t’i rrahin, por edhe t’i vrasin të krishterët. Viti 1936
është nga më të këqinjtë në historinë Spanjës. Një pjesë e vendit e udhëhequr nga
një ushtarak me emrin Franko, ngre krye kundër qeverisë, duke shënuar kështu fillimin
e luftës civile. Të dyja palët ndeshen pa pikën e mëshirës. Milicët tërbohen edhe
më keq kundër meshtarëve, ndonëse këta të fundit nuk kanë të bëjnë fare me luftën.
Por pikërisht nga kjo luftë, në të cilën nuk marrin pjesë, do të shkaktojë vdekjen
e shtatëmijë njerëzve të Kishës. E ndërsa dom Manueli përgatitet të vdesë, një
njeri u sulet agresorëve. Është Zefirini, cigan, mik i meshtarit. Lufton me të gjitha
forcat për t’i çarmatosur kundërshtarët e për t’i shpëtuar jetën dom Manuelit. I kanë
ardhur në maje të hundës padrejtësitë e nuk mund të rrijë duarkryq, duke parë si mbyten
njëri pas tjetrit të gjithë miqtë e tij meshtarë, që nuk kanë bërë asnjë të keqe.
Lufta është krejt e pabarabartë: arma përballë Rruzares... Zefirini arrestohet.
Të tërbuar nga inati, milicët i kontrollojnë xhepat e pikërisht aty i gjejnë edhe
armën: Rruzaren. E flakin në burg. Në qytetin e Barbastros të gjithë mbeten me gojë
hapur nga çudia. Siii? Zefirini? Njeriu që s’di shkrim as këndim, që e ka zemrën arit
e s’ndahet kurrë nga Rruzarja? E pamundur! Do ta lirojnë se s’bën! Do ta kuptojnë
menjëherë se nuk është njeri i rrezikshëm. Nuk mund ta shikojnë si kriminel, vetëm
pse shkon në Meshë ditë për ditë e pse u mëson katekizëm fëmijëve. E pra ata munden!
Në vitin 1936 të jesh besimtar si Zefirini, konsiderohet krim. Edhe të thuash Rruzaren
është krim; e Zefirini nuk ndahet kurrë nga Rruzarja. E mba me vete edhe në burg,
ku e kalon kohën duke u lutur. Për shkak të ‘këtyre krimeve’ vritet më 9 gusht të
vitit 1936. Në vitin 1977, shumë kohë pas kësaj periudhe të errët, Papa Gjon Pali
II e shpall Zefirinin të Lum, sepse ky njeri paqësor nuk pushoi kurrë s’u luturi për
paqen, edhe në vitin 1936, kur flitej vetëm me gjuhën e dhunës e të luftës.