Watykan: schron dla zabytków piśmiennictwa

W Watykanie powstaje nowoczesny bunkier. Znajduje się on pod Biblioteką Watykańską i będzie chronił 75 tys. rękopisów, jedną z najbogatszych kolekcji na świecie. O trwającym obecnie remoncie Biblioteki Watykańskiej, o jej skarbach i czytelnikach opowiada na łamach L’Osservatore Romano prefekt Biblioteki i Tajnego Archiwum Watykańskiego. Kard. Raffaele Farina ujawnia, że wśród objętych szczególną ochroną manuskryptów znajdują się najstarsze na świecie kopie dzieł Homera, Euklidesa, Cycerona, Wergiliusza czy Dantego, nie wspominając o antycznych zabytkach piśmiennictwa chrześcijańskiego, w tym kodeksach biblijnych. Przy bunkrze powstanie też pomieszczenie dla papirusów, które będą przechowywane w specjalnej ochronnej atmosferze.

Pierwsze fazy kompleksowego remontu papieskiej biblioteki zakończą się prawdopodobnie jeszcze w tym roku, reszta nie wcześniej niż za rok. Na ponowne udostępnienie księgozbioru czekają rzesze naukowców, przed którymi biblioteka otworzyła swoje podwoje już w XV w., za pontyfikatu Mikołaja V – pro communi doctorum virorum commodo. To właśnie temu papieżowi-humaniście watykańska biblioteka zawdzięcza swój rozmach. To on jako pierwszy zaczął gromadzić, skupywać rękopisy na wszystkich rynkach Wschodu i Zachodu. Czego nie dało się kupić, kazał kopiować. Dzięki temu w Watykanie znajdują się manuskrypty nie tylko łacińskie czy greckie, ale również chińskie, japońskie i bliskowschodnie. Od samego początku papieska biblioteka miała charakter uniwersalny, to znaczy obejmowała wszystkie dziedziny wiedzy i wszystkie kultury.

Z watykańskich zbiorów mogą korzystać wszyscy uczeni bez względu na narodowość czy religię. Choć nigdy nie robiono pod tym względem badań statystycznych, kard. Farina przypuszcza, że katolicy nie stanowią w tym gronie większości. Niemniej jednak Biblioteka Watykańska do dziś wierna jest swemu zawołaniu „Ad decorem militantis Ecclesiae – Dla ozdoby wojującego Kościoła”, bo wśród watykańskich księgozbiorów jest oczywiste, jak twierdzi kardynał prefekt, czym jest Kościół katolicki – ścisłym połączeniem religii i kultury, które nigdy nie uległo rozbiciu. Wśród 150 pracowników jest tylko trzech duchownych. Resztę stanowią świeccy, którzy dla prefekta biblioteki są – jak wyznaje w L’Osservatore Romano – jego małą osobistą parafią.

kb, or