365 ditë me njerëz e ngjarje që ia ndryshuan faqen botës: "Gjon Batista de La Sale,
themelues i shkollave për të varfër".
(28.07.2008 RV)Gjoni e shtyn ngadalë
portën e klasës: është me vonesë. Mësuesi e vëren të vonuarin, por nuk i bërtet;
mjaftohet t’i tregojë, me majën e stapit, katër shkrimet mbi katër kartone të bardha
varur në mur: “Nuk duhet të mungoni kurrë në shkollë, pa lajmëruar; as të vonoheni,
pa leje. Nuk duhet humbur kurrë kohë kur shkruhet. Duhet dëgjuar me shumë vëmendje
katekizmi. Duhet lutur Zoti me fe të gjallë, në Kishë e në shkollë”. Gjoni ulet
në bankën e tij e humbet në faqen e një libri. Ndërsa nxënësit studiojnë, mësuesi
kalon ndërmjet bankave. Në klasën e tij mësojnë fëmijë punëtorësh, por edhe tregtarësh
e zejtarësh. Në se janë të gjithë së bashku, kjo është meritë e Gjon Batista de La
Sales, themelues i Institutit ‘Vëllezërit e Shkollave të Krishtera’. Kur mësuesi e
takoi për herë të parë Gjon Batista de La Salen, ishte student. Kishte shumë simpati
për këtë burrë të thjeshtë, që shpesh ua lante fëmijëve kokat plot me morra e fliste
me kënaqësi në dialekt, që fjala e tij të kuptohej sa më mirë. E pra ishte bir gjykatësi,
ishte i pasur… E pastaj? Ç’rëndësi ka kjo. Rëndësi ka që Gjoni ishte njeri i mirë.
Sipas tij fëmijët, pavarësisht nga shtresa shoqërore, së cilës i përkasin, kanë të
drejtë të ndjekin shkollat e krishtera, që duhet t’i bëjnë njerëz të vërtetë. Nuk
duhet të turpërohen nga gjendja e tyre. Gjon Batista themeloi më se pesëdhjetë
shkolla në të gjithë mbretërinë: shkolla bamirësie, shkolla profesionale, kolegje
për fëmijët me probleme… Grumbulloi njëzet e pesë bashkësi të vëllezërve me të njëjtin
mision: të japin mësim; e me të njëjtin qëllim: të ndihmojnë në veprën e krijimit,
duke i shkolluar të rinjtë. Vëllezërit e Shkollave të Krishtera ishin shekullarë e
jo meshtarë. Ashtu si nxënësit, u përkisnin të gjitha shtresave shoqërore. Duke
krijuar Institutin e tij, Gjon Batista de La Sale, nguli këmbë që mësimi të jepej
falas, katekizmi të ishte i përditshëm e nxënësit të trajtoheshin me mirësi. “Mos
i poshtëroni nxënësit; mos i tallni, në se janë të paaftë; mos i rrënoni talentet
…” – i pëlqente të përsëriste.Shpesh parimet e tij viheshin në lojë, konsideroheshin
qesharake. Nga të pasurit, natyrisht. Por, pavarësisht nga qëndrime të tilla, në vitin
1725, gjashtë vjet pas vdekjes së tij, përmes një bule papnore, vepra e palodhur e
Vëllezërve të Shkollave të Krishtera u njoh zyrtarisht.