Trudno
jednoznacznie wskazać początki islamu w Ameryce. Przyjmuje się powszechnie, że wśród
kupców i osadników, którzy od czasów Kolumba podróżowali do nowego świata, byli także
muzułmanie. Przede wszystkim należeli do nich ci wyznawcy islamu, którzy w wyniku
walk na Półwyspie Iberyjskim (rekonkwista) ukrywali swą wiarę i w obawie przed prześladowaniami
emigrowali do nowo powstałych, hiszpańskich i portugalskich kolonii w obu częściach
Ameryki. Muzułmanami byli także afrykańscy niewolnicy – głównie z Senegalu, Gambii,
południowej Sahary i górnego Nigru, których wywieziono do Ameryki między XVI a XIX
stuleciem. Szacuje się, że stanowili oni około 20 proc. ogólnej liczby niewolników.
Do kolejnej grupy należeli muzułmanie z Półwyspu Indyjskiego, których sprowadzono
między 1835 a 1917 rokiem, po zniesieniu niewolnictwa w poszczególnych regionach obu
Ameryk. Wolni muzułmanie zaczęli przybywać do Ameryki pod koniec XIX wieku. Byli to
przede wszystkim Arabowie z tzw. Wielkiej Syrii, Jordanii i Libanu. Druga fala emigracji
miała miejsce w okresie międzywojennym. Tworzyli ją głównie Palestyńczycy, którzy
utracili swoją ojczyznę w wyniku powstania Izraela w 1948 roku. W tej grupie znalazły
się też muzułmańskie elity. Trzecia fala emigracji rozpoczęła się po II wojnie światowej
i charakteryzowała się tym, że muzułmanie przybywali za Ocean nie tylko w poszukiwaniu
pracy, lecz przede wszystkim w celu zdobycia wykształcenia. Znaczna ich część wróciła
potem do ojczyzny. Ci, którzy pozostali, próbowali przejąć zachodni styl życia do
tego stopnia, że środowiska ortodoksyjne nazywały ich „muzułmanami świątecznymi” (Id
Muslims). Między innymi dlatego, że pojawiali się w meczecie jedynie okazyjnie,
głównie podczas dwóch największych świąt muzułmańskich: święta ofiary – id al-adha
i święta łamania postu – id al-fitr. Na uwagę zasługuje fakt, że to właśnie
ta grupa zaangażowała się najbardziej w organizowanie muzułmańskich ośrodków i stowarzyszeń
o charakterze społeczno-kulturalnym. Czwarta fala emigracji – głównie do Stanów Zjednoczonych
Ameryki Północnej i Kanady – rozpoczęła się w połowie lat 60. XX wieku i trwa do dziś.
Generalnie uważa się, że około dwóch trzecich współczesnych muzułmanów w Ameryce stanowią
emigranci lub ich potomkowie pochodzący najczęściej z krajów arabskich i Pakistanu.
Pozostałą część tworzą afroamerykańscy i biali konwertyci.
W opinii amerykańskich
islamologów członkowie ostatniej fali emigracyjnej wykazują najmniejsze zainteresowanie
procesami integracyjnymi i asymilacyjnymi, odrzucając zachodni styl życia. Uważa się,
że ta grupa jest najbardziej zaangażowana w procesy rewitalizacji islamu. Przejawia
się to głównie przez propagowanie islamskiej misji, zakładanie instytucji i struktur
muzułmańskich oraz w zakrojonej na szeroką skalę działalności wydawniczej, budowie
meczetów, a nawet w rozwoju instytucji finansowych. Od drugiej połowy XX wieku obserwuje
się także wzrost aktywności środowisk muzułmańskich w polityce.
Najwięcej muzułmanów
i ich organizacji znajduje się w Ameryce Północnej, niemniej muzułmanie są obecni
na obu kontynentach. Małe, ale dobrze zorganizowane wspólnoty muzułmańskie znajdują
się także na Karaibach, w Meksyku, Brazylii, Argentynie, Kolumbii i Wenezueli. Szacuje
się, że w Stanach Zjednoczonych żyje od pięciu do dwunastu milionów muzułmanów, skupionych
głównie w Bostonie, Nowym Jorku, Detroit, Chicago, Houston i Los Angeles. Istnieją
liczne organizacje islamskie, które reprezentują amerykańskich muzułmanów. Do jednej
z najważniejszych należy ISNA (Islamskie Stowarzyszenie Ameryki Północnej), której
siedziba znajduje się w Indianapolis.
Podobnie jak na całym świecie, również
w Ameryce muzułmanie są podzieleni. Większość stanowią sunnici, ale aktywne są również
wspólnoty szyickie – przede wszystkim w Kanadzie. Ze względu na przynależność etniczną
amerykańscy muzułmanie tworzą szerokie spektrum różnorodnych grup. Wśród ludności
murzyńskiej najaktywniejsze jest ugrupowanie określane mianem „Czarnych Muzułmanów”
(Black Muslims). Organizacja ta powstała w 1930 roku pod nazwą Lud Islamu (The
Nation of Islam) i propaguje hasła powrotu Murzynów amerykańskich do ich afrykańskich
źródeł. Czarni Muzułmanie podkreślają wyższość czarnej rasy nad białą i reprezentują
tendencje separatystyczne. Mimo zróżnicowań i napięć o charakterze etnicznym i religijnym,
żywe jest wśród amerykańskich muzułmanów przekonanie o przynależności do powszechnie
uznawanej wspólnoty muzułmańskiej, tzw. ummy.