50 lat Parlamentu Europejskiego

Podczas gdy w krajach Unii Europejskiej trwa proces ratyfikacji nowego traktatu, instytucja, która w znaczący sposób przyczyniła się do jego powstania, obchodzi kolejną rocznicę. Parlament Europejski, bo o nim mowa, 19 marca świętował swoje 50. urodziny. To jedyna instytucja unijna wybierana w wyborach powszechnych. Za pośrednictwem posłów posługujących się 23 oficjalnymi językami reprezentuje ona prawie 500 milionów obywateli Unii Europejskiej. Parlament Europejski, który na początku był jedynie ciałem doradczym, przez ostatnie pół wieku znacznie zwiększył swoje kompetencje. Obecnie posiada szerokie uprawnienia ustawodawcze i budżetowe oraz pełni kontrolę nad innymi instytucjami europejskimi.

Instytucja ta została powołana do życia w roku 1952 na podstawie podpisanego przez 6 krajów traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Jednak inauguracja działalności odbyła się w Strasburgu pięć lat później, gdy w 1957 roku powstała już Europejska Wspólnota Gospodarcza ze wspólnym rynkiem opartym na swobodzie przepływu osób, usług, towarów i kapitału. Pierwsza sesja Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego miała miejsce 19 marca 1958 roku. Uczestniczyło w niej 142 członków posługujących się 4 oficjalnymi językami. Przez ponad 20 lat posłowie byli wyznaczani przez parlamenty narodowe, a w 1979 roku odbyły się pierwsze powszechne wybory do Parlamentu Europejskiego. Kolejne traktaty definiujące nowe kształty prawne Unii Europejskiej, a więc Traktat z Maastricht, Amsterdamski oraz ostatnio Traktat z Lizbony, zwiększają rolę i uprawnienia Parlamentu Europejskiego, rozszerzając procedurę współdecydowania na różne dziedziny. Obecnie skupia on przedstawicieli ponad 150 partii politycznych, jest organem legislacyjnym i budżetowym stojącym na równi z Radą Unii Europejskiej, sprawuje kontrolę nad Komisją Europejską.

Podczas uroczystości rocznicowej obecny przewodniczący Parlamentu, Hans-Gert Pöttering, przypomniał słowa Jeana Moneta: "Nic nie jest możliwe bez ludzi, ale nic nie jest trwałe bez instytucji". Posłowie, jak dowiadujemy się ze stron informacyjnych Parlamentu, wspierają rozmaite inicjatywy, od promocji ruchu rowerowego, poprzez akcję na rzecz lokalnego rolnictwa, aż po demonstracje na rzecz uwolnienia więźniów politycznych. Chwali się zwłaszcza takie osiągnięcia Parlamentu Europejskiego, jak dyrektywa o liberalizacji usług czy rozporządzenie dotyczące niższych cen za rozmowy telefoniczne za granicę.

Niedawna uroczystość 50-lecia Parlamentu odbyła się z udziałem wielu zaproszonych gości – jego byłych przewodniczących, reprezentantów instytucji europejskich i parlamentów krajowych. Miał wtedy miejsce również koncert Młodzieżowej Orkiestry UE pod batutą polskiego dyrygenta Pawła Kotli. Parlament jest miejscem żywych dyskusji, ważnych działań i interesujących wydarzeń. W czerwcu 2009 roku obywatele Unii wezmą udział w wyborach – Polacy już po raz drugi – ażeby reprezentującej ich interesy instytucji wspólnotowej nadać kształt, jakiego od niej wymagają.

ks. Bogusław Trzeciak SJ