365 ditë me njerëz e ngjarje që ia ndryshuan faqen botës.28 mars: Silvestri, Papa
i parë francez
28 mars: Silvestri,
Papa i parë francez I ulur mbi bar, Zherberti i Orijakut kundron qiellin e
qindisur me yje e ëndërron… Ëndërron të bëhet dijetar i shquar e i respektuar nga
të gjithë. E nuk janë ëndrra boshe... Interesimi i madh për studimin e talenti për
punë shkencore i premtojnë shumë. Ai hedh, kështu, hapat e para drejt një karriere
të ndritur. Në abacinë e Shën Zherrò, ku përgatitet për t’u bërë murg, ky djalosh
fshatar ua kalon të gjithëve, kur bëhet fjalë për të përkthyer ndonjë tekst të vështirë
nga gjuha latine. Ka etje të pashuar për dije. Nuk ngopet kurrë me librat. Ditën i
lexon, natën i ëndërron. Por jeta do t’i hapë një rrugë, të cilën nuk e kishte parë
as në ëndrat më të guximshme. Një ditë prej ditësh qetësia murgare e djaloshit studioz
Zherbert tronditet deri në themel. Në manastir kalon ca ditë një dukë spanjoll i cili,
i mahnitur nga mendjemprehtësia e djaloshit, vendos ta marrë me vete. Në Spanjë, Zherbertit,
tashmë murg, i krijohen kushtet për të realizuar një pjesë të mirë të ëndrrave të
tij: të studiojë, të studiojë e të studiojë, pa menduar për asgjë tjetër. Studion
me zell të madh matematikën e zhytet, me entuziazmin e shkencëtarit e etjen e kërkuesit,
në astronomi. Të gjithë e duan në oborret e tyre, të gjithë përpiqen ta kenë për vete.
Njëri-pas–tjetrit: perandorë, papë, princa, ipeshkvij, i ofrojnë vende të zgjedhura.
Ndërsa murgu Zherbert vijon të studiojë e të japë mësim. E nuk është vetëm njeri
i etur për dije, por edhe i krishterë e flaktë. Nis të shquhet edhe në fushën e politikës,
pa i fshehur fare ambiciet, të cilat nganjëherë bëhen aq të shfrenuara, sa ta shtyjnë
t’i kundërvihet edhe papës e t’ia thotë troç atë që mendon. Por rrugët e Zotit
janë të pashqyrtueshme… Sapo emërohet ipeshkëv i Ravenës, Zherberti bëhet tjetër njeri.
Rikthehet në qëndrimet që kishte mbajtur në të kaluarën, në përkim të plotë me ato
të Selisë së Shenjtë. Tani e mbron Papën me të njëjtin zell, që kishte pasur pak vjet
më parë, kur e sulmonte. Në vitin 999 Papa Gregori V vdes duke ia lënë vendin pasardhësit,
Silvestrit II. Po kush është ky papë që do t’i prijë Kishës për të kapërcyer pragun
e vitit njëmijë? E kush tjetër, veç Zherbertit të Orijakut? Ëndrrimtari i madh s’e
ka parë këtë as në ëndrrat më të guximshme: ulet në fronin e Shën Pjetrit. Silvestri
II vdes në vitin 1003. Gjatë papnisë së tij ia del mbanesh t’ia rikthejë Selisë së
Shenjtë autoritetin, besueshmërinë e shkëlqimin. Në vitet e fundit të jetës, Papa-astronom
i lë mënjanë studimet që i adhuronte, për t’iu kushtuar plotësisht Kishës dhe përhapjes
së fesë në skajet më të largëta të tokës. Mbetet në kujtesën e njerëzimit si shkencëtar
i madh, që përhapi në mbarë Evropën arritjet arabe në shkencat e aritmetikës e të
astronomisë por, sidomos, si Papa i parë francez. Të vështira qenë vitet e fundit
të jetës së tij, të ngarkuar me punë, djersë e fryte. Iu desh të largohej nga Roma
ku, për shkak të ngatërresave politike të epokës, u kthye pa lavdinë që meritonte
e ku pushon në paqe në bazilikën e Shën Gjonit në Lateran.