Польскi святар атрымаў прэмiю за вывучэнне матэр'ялаў ад супрацоўнiцтве каталiцкiх
ксяндзоў са спецслужбамi.
Польскi ўпаўнаважаны да праў чалавека прысудзiў асаблiвую прэмiю святару, якi даследваў
справы, злучаныя з супрацоўнiцтвам каталiцкiх святароў з спецслужбамi камунiстычнага
рэжыма. “Гэта прэмiя – знак прызнання ўсёй яго грамадскай дзейнасцi i, у прыватнасцёi,
бескампрамiснага стаўлення да падзей мiнулага, - заявiў спецыялiст у галiне абароны
праў чалавека Януш Каханоўскi пад час цэрымонii ўзнагароджання святара Тадэвуша Iсаковiча-Залескага,
якая адбылася ў снежнi мiнулага года. “Ён выказаў iмкненне сучаснiкаў ведаць праўду
аб жыццi i поглядах людзй эпохi камунiзма, зазначыў Януш Каханоўскi, якому яшчэ ў
2006 годзе арцыбiскуп Станiслаў Дзiвiш забаранiў мець кантакты з прэсай. Гэта не перашкодзiла
святару выдаць кнiгу, дзе указваецца некаторых ерархаў, якiя супрацоўнiчалi з спецслужбамi. Iсаковiч-Залесскi
атрымаў узнагароду хутка пасля таго, як абвiнавацiў членаў Польскай бiскупскай канфярэнцыi
ў тым, што разгорнутая ёй кампанiя па вывучэнню супрацоўнiцтва святароў з камунiстамi
зрабiлася, па сутнасцi, адбельваннем сакрэтных агентаў. Большасць дыяцэзiй Каталiцкай
Царквы ў Польшчы арганiзавалi камiсii па вывучэнню архiваў польскай Службы бяспекi
пасля таго, як у студзенi мiнулага года арцыбiскуп Станiслаў Вельгус пакiнуў Варшаўскую
катэдру, будучы абвiнавачаным ў супрацоўнiцтве з спецслужбамi. Камiсiя, заснаваная
нацыянальным епiскапатам, складаецца з чатырох бiскупаў i двух свецкiх прафесараў.
Яна падцвердiла ў чэрвенi мiнулага года, што каля двух дзясяткаў з 132 iснуючых польскiх
бiскупаў былi зарэгiстраваны як супрацоўнiкi спецслужбаў. Але iх iмёны не былi названы. У
лiстападзе прадстаўнiкi бiскупскай канфярэнцыi заявiлi, што члены камiсii прызналi
ўсе абвiнавачваннi ў супрацоўнiцтве з уладай “недаказальнымi”. Бiскупы таксама паведамiлi,
што iнфармацыя аб гэтым накiравана ў Ватыкан i яны лiчаць гэта пытанне закрытым. “Мы
салiдарны з меркаваннем тых бiскупаў, якiя з больлю адрэагавалi на абвiнавачваннi
гэтага кшталту, было напiсана ў заяве канфярэнцыi. – У гiстарычнай перспектыве кантакты
святароў з спецслужбамi камунiстычнай Польшчы могуць здавацца недапушчальнымi. Аднак
у сацыяльна-палiтычных умовах таго часу, падобныя кантакты былi непазбежнымi i адбывалiся
з ведання касцёльных уладаў”. Тым ня меньш, у сваiм iнтерв’ю а.Тадэвуш Iсаковiч-Залескi
заявiў, што камiсiя была створана “толькi для таго, каб змягчыць факты i абялiць мiнулае”.
Яна зрабiла сур’ёзную памылку, калi абмежавалася толькi подпiсам падпiсаных заяў аб
супрацоўнiцтве з сакрэтнымi службамi i рукапiсных даносаў. “Царкоўная ерархiя страцiла
магчымасць зрабiцца маральным прыкладам, - кажа святар, - I мы яшчэ ўбачым да якiх
вынiкаў гэта прывядзе”.