Benedikti XVI:homelia e Meshës së Natës së Solemnitetit të Lindjes së Krishtit

(24-25.12.2007 RV)Të dashur vëllezër e motra,“Marisë i erdhi koha të lindë. Ajo lindi djalin e vet, të parëlindurin, e mbështolli në shpërgënj dhe e vendosi në grazhd, sepse në bujtinë nuk pati vend për ta” (cfr. Lk 2,6-7). Këto fjalë vijojnë të na prekin gjithnjë në zemër. Ka ardhur çasti që Engjëlli e pati paralajmëruar në Nazaret: “Do të nxjerrësh në dritë një djalë e do t’ia ngjitësh emrin Jezus. Ky do të jetë i madh e do të quhet Biri i Hyjit tejet të lartë” (Lk. 1, 31) Ka ardhur çasti që Izraeli kishte pritur prej shumë shekujsh, gjatë orëve të errëta – çasti i cili, në një farë mënyre, pritej nga mbarë njerëzimi përmes figurave akoma të turbullta: që Hyji të kujdesej për ne, të mos i fshihej më syve tanë, në mënyrë që bota të shërohej e ai ta përtërinte gjithçka. Mund ta përfytyrojmë me sa dashuri e priti Maria këtë orë. Në dy fjalët “e mbështolli në shpërgënj” zbulohet sadopak gëzimi i shenjtë e zelli i heshtur i kësaj përgatitjeje. Shpërgënjtë ishin gati, që Foshnja të ndjehej mirë. Por në bujtinë nuk ka vend. Në një farë mënyre njerëzimi e pret Hyjin, pret t’i vijë pranë. Por kur mbërrin çasti, nuk ka vend për të. Është tepër i zënë me vetveten, ka nevojë ta ketë për vete gjithë hapësirën, e gjithë kohën vetëm për punët e veta, aq sa s’mbetet më asnjë vend i lirë për të tjerët, për të afërmin, për të varfërin, për Hyjin. E njerëzit, sa më të pasur të bëhen, aq më tepër mbushen përplot me vetveten. S’kanë më asnjë vend ku të hyjë tjetri!
Gjoni, në Ungjillin e tij, duke theksuar atë që është më e rëndësishme, e thelloi lajmin e shkurtër të Shën Lukës mbi situatën në Betlehem: “Erdhi ndër të vetët, e të tijtë nuk e pranuan” (Gjn. 1, 11). E kjo ka të bëjë posaçërisht me Betlehemin: “Biri i Davidit vjen në qytetin e tij, por i duhet të lindë në një stallë, sepse në bujtinë nuk ka vend për Të. Ka të bëjë më pas me Izraelin: i ftuari vjen ndër të vetët, por nuk mirëpritet. Së fundi ka të bëjë me gjithë njerëzimin: Ai, për të cilin u bë bota, Fjala krijuese e zanafillës, hyn në botë, por nuk dëgjohet, nuk pranohet.
Këto fjalë në fund të fundit kanë të bëjnë me ne, me secilin nga ne e me shoqërinë në përgjithësi. A kemi kohë për të afërmin që ka nevojë për fjalën tonë për fjalën time, për përzemërsinë time? Për njeriun që vuan e ka nevojë për ndihmë? Për refugjatin e për mërgimtarin që kërkon strehë? A kemi kohë e hapësirë për Hyjin? Mund të hyjë ai në jetën tonë? A gjen vend ndër ne, apo ia kemi zënë të tëra hapësirat me mendimin tonë, me veprimin tonë, me jetën tonë, që e kemi vetëm për vetveten?
Faleminderit Zotit, lajmi negativ nuk është i vetmi, as i fundit, që gjejmë në Ungjill. Ashtu si tek Luka gjejmë dashurinë e Nënës Mari dhe besnikërinë e Shën Jozefit, vigjilencën e barinjve e gëzimin e tyre të madh; e tek Mateu takohemi me Mbretërit Dijetarë që vijnë nga larg për vizitë, ashtu edhe Gjoni na thotë: “Atyre që e pranuan, u dha zotësinë të bëhen bijtë e Hyjit” (Gjn. 1,12). Ka edhe nga ata që e pranojnë e kështu, duke u nisur nga stalla, nga jashtë, rritet heshturazi shtëpia e re, qyteti i ri, bota e re. Mesazhi i Krishtlindjes na bën të kujtojmë errësirën e një bote të mbyllur, e me të, na shpjegon realitetin që e kemi çdo ditë parasysh. Por ai na thotë edhe se Hyji nuk e lë veten të mbyllet nga jashtë. E gjen një hapësirë, duke hyrë edhe nga stalla; ka njerëz që e shikojnë dritën e tij dhe e përçojnë. Me fjalët e Ungjillit, Engjëlli na flet edhe ne e në liturgjinë shenjte drita e Shëlbuesit hyn në jetën tonë. Barinj a dijetarë qofshim, drita e mesazhit të tij na bën thirrje të vihemi për udhë, të dalim nga hapësira e ngushtë e dëshirave dhe interesave tona, për ta takuar Zotin e për ta adhuruar. E adhurojmë duke i hapur portat e botës për të vërtetën, për të mirën, për Krishtin, për shërbimin e atyre që janë të shtypur e në të cilët ai na pret.
Në disa paraqitje të Krishtlindjes në mesjetë e në fillim të kohëve moderne, stalla duket si pallat gjysëm i shembur. Mund të vërehet akoma madhështia e dikurshme, por tani është në rrënim e sipër, muret janë thërmuar e është bërë pikërisht si një stallë. Ndonëse nuk ka kurrfarë baze historike, ky interpretim, në mënyrë metaforike, shpreh diçka nga e vërteta që fshihet në misterin e Krishtlindjes. Froni i Davidit, për të cilin qe premtuar se do të qëndronte në amshim, është bosh. Të tjerë sundojnë mbi Tokën shenjte. Jozefi, pasardhësi i Davidit, është një zejtar i thjeshtë; pallati është bërë vërtetë kasolle. Vetë Davidi e kishte nisur udhën si bari. Kur Samueli e kërkoi për ta lyer me vaj, dukej e pamundur e kontradiktore që një bari i vogël, si ky, të bëhej mbartës i premtimit të Izraelit. Në stallën e Betlehemit, pikërisht atje ku kishte qenë pikënisja, rifillon sundimi mbretëror davidik në një mënyrë të re – në këtë foshnjë të mbështjellë në shpërgënj e të vënë në grazhd. Froni i ri, nga i cili ky David do të tërheqë pas vetes botën është Kryqi. Froni i ri–Kryqi - përkon me fillimin e ri në stallë. Por pikërisht kështu ndërtohet pallati i vërtetë davidik, pushteti i vërtetë mbretëror. Është bashkësia e atyre që e lënë veten të tërhiqen nga dashuria e Krishtit e bëhen me të një trup i vetëm, një njerëzim i ri. Pushteti që vjen nga Kryqi, pushtet i mirësisë që dhurohet - është ky pushteti mbretëror. Stalla bëhet pallat – pikërisht duke nisur nga ky fillim. Jezusi ndërton bashkësinë e re të madhe, fjalën–kyçe të së cilës e këndojnë Engjëjt në çastin e lindjes së Tij: “Lumni Hyjit në qiejt e larta e paqe në tokë njerëzve që ai i do” – njerëz që e dorëzojnë vullnetin e tyre në vullnetin e tij, duke u bërë kështu njerëz të Hyjit, njerëz të rinj, botë e re.
Gregori i Nisës, në homelitë e tij të Krishtlindjes, zhvilloi të njëjtin vegim, duke u nisur nga mesazhi i Krishtlindjes në Ungjillin e Shën Gjonit: “E ngriti çadrën ndër ne” (Gjn. 1,14). Gregori tek fjala çadër shikon çadrën e trupit tonë, që është rraskapitur e ligështuar, i sulmuar nga të katër anët prej dhimbjeve e vuajtjes. Shikon edhe mbarë kozmosin, të coptuar e të shpërfytyruar nga mëkati. Ç’do të kishte thënë, në se do të kishte parë kushtet në të cilat ndodhet sot toka për shkak të shpërdorimit të energjive e të shfrytëzimit të tyre egoist, pa kurrfarë kujdesi? Anselmi i Kanterbërit, në një mënyrë gati profetike, pati parafolur një herë atë që shohim sot në një botë të ndotur e me ardhmëri të kërcënuar: “Gjithçka ishte si e vdekur, kishte humbur dinjitetin e vet, sepse ishte bërë për t’u shërbyer atyre që lumnojnë Hyjin. Elementet e botës ishin të ndrydhura, e kishin humbur shkëlqimin, për shkak të shpërdorimeve të atyre, që bëheshin shërbëtorë të idhujve, për të cilët nuk ishin krijuar”(PL 158, 955s). Kështu, sipas vegimit të Gregorit, stalla në mesazhin e Krishtlindjes simbolizon tokën e keqtrajtuar. Krishti nuk rindërton një pallat dosido. Ai erdhi për t’i rikthyer bukurinë e dinjitetin gjithësisë, kozmosit: kjo fillon me Krishtlindjen e i bën të galdojnë Engjëjt. Toka vihet në rend pikërisht sepse ia hap portat Hyjit, fiton rishtas dritën e vërtetë e, në përkimin ndërmjet dëshirës njerëzore e asaj hyjnore, në bashkimin ndërmjet rretheve të epra e atyre të poshtme, rifiton bukurinë, dinjitetin. Kështu Krishtlindja është festa e gjithësisë së rikrijuar. Niseshin nga ky kontekst Etërit e Kishës, kur shpjegonin këngën e Engjëjve në Natën e shenjtë: ajo është shprehje e gëzimit që buron nga ribashkimi i rretheve të epra me ato të poshtmet, i qiellit me tokën; i njeriut me Hyjin. Sipas Etërve, në këngën e Engjëjve bën pjesë hareja e çastit kur Engjëj e njerëz mund të këndojnë së bashku e kështu bukuria e kozmosit gjen shprehjen e vet në këngën e lavdërimit. Kënga liturgjike – gjithnjë sipas Etërve – fiton një dinjitet të posaçëm për faktin se është këngë që këndohet së bashku me koret qiellore. Është takimi me Jezu Krishtin që na bën të aftë ta dëgjojmë këngën e Engjëjve, duke krijuar kështu një muzikë të vërtetë, që e humbet vlerën kur nuk këndojmë e nuk dëgjojmë më së bashku.
Në Shpellën e Betlehemit qielli e toka takohen. Qielli zbret mbi tokë. Prandaj prej aty buron dritë për të gjitha kohët; e prandaj ndizet gëzimi; prandaj lind kënga. Në përfundim të meditimit tonë të Krishtlindjes dëshiroj të citoj një fjalë të jashtëzakonshme të Shën Agostinit. Duke shpjeguar thirrjen e Lutjes drejtuar Zotit: ‘Ati ynë që je në qiell’, ai pyet: ç’është ky – qiell? E ku është qielli? Pason një përgjigje e habitshme: ‘që je në qiell do të thotë në shenjtorët e në të drejtët’. Qiejt janë trupat më të lartë të universit, por gjithsesi trupa, që nuk mund të jenë, veçse në një vend. Por në se besohet se vendi i Zotit është në qiejt, si në pjesët më të larta të botës, atëherë zogjt do të ishin më fatlum se ne, sepse do të jetonin më afër Zotit. Veç nuk shkruhet: “Zoti është pranë atyre që jetojnë mbi lartësi ose mbi male” Por ‘ Zoti është pranë atyre që e kanë zemrën të penduar’ (Ps. 34[33], 19), shprehje që na kujton përvujtërinë. Ashtu si mëkatari mund të quhet ‘dhé’ e i drejti, përkundrazi, mund të quhet ‘qiell’ (Serm. In monte II 5, 17). Qiejt nuk i pëkasin gjeografisë së hapësirës, por gjeografisë së zemrës. E zemra e Zotit Natën e Krishtlindjes u ul poshtë deri në stallë: qielli është përvujtëria e Zotit. E në se ecim drejt kësaj përvujtërie, atëherë takojmë qiellin. E atëherë edhe toka bëhet e re. Me përvujtërinë e barinjve, të vihemi për udhë, në këtë Natë shenjte, drejt Foshnjës në stallë! Ta prekim përvujtërinë e Hyjit, zemrën e Hyjit. Atëherë gëzimi i tij do të na prekë ne e do ta bëjë botën më të ndritur. Amen!