Чарговыя старонкi з Кампендiума Сацыяльнай дактрыны Царквы.
415 Сродкi сацыяльнай камунiкацыi трэба выкарыстоўваць дзеля таго, каб будаваць
i падтрымлiваць чалавечую суполку ў розных аспкетах: эканамiчным, палiтычным, культурным,
выхаваўчым, рэлiгiйным. “Перадача iнфармацыi пры пасрэднiцтве сродкаў масавай
iнфармацыi – гэта грамадскае служэнне. Грамадства мае права на iнфармацыю, заснаваную
на праўдзе, свабодзе, справядлiвасцi i салiдарнасцi”. Iстотнае значэнне, якое
тычыцца сучаснай iнфармацыйнай сiстэмы, заключана ў тым, што цi спрыяе яна сапраўднаму
ўдасканаленню чалавечай асобы, гэта значыць большай духоўнай зрэласцi, большаму зразуменню
годнасцi сваёй чалавечай натуры, большай адказнасцi, большай адкрытасцi насустрач
адзiн аднаму, у прыватнасцi, самым патрабуючым i слабым. Iншы важны аспект: неабходна,
каб новыя тэхналогii не знiшчалi культурныя рознiцы, якiя маюць права на iснаванне. 416
У свеце СМI цяжкасцi, унутрана адпаведныя гэтаму тыпу дзейнасцi, часта ўцяжарваюцца
iдыялогiяй, iмкненнем атрымаць заробак i палiтычны кантроль, з-за супярэчлiвасцi i
канфлiктаў памiж групамi на падставе iншых сацыяльных праблем. Вартасцi i маральныя
прынцыпы дзейнiчаюць i ў галiне СМI: Этычнае вымярэнне закранае не толькi склад накiраванага
паслання, але i фундаментальныя структурныя i сiстэмныя пытаннi, якiя часта маюць
дачыненне да структуры размеркавання новых тэхналогiй i вытворчасцi(хто будзе
багаты, а хто галечны iнфармацыяй?)”. На ўсiхтрох узроўнях:
пасланне, працэс, структурныя пытаннi – iснуе фундаментальны маральны прынцып: асоба
чалавека i чалавечая грамада – мэта i мера выкарыстання СМI. Другi прынцып служыць
дадаткам да згаданага: немагчыма здзейснiць дабро асобе незалежна ад агульнага дабра
грамадства, да якога гэта асоба належыць. Неабходны ўдзел у працэсе прыняцця рашэнняў,
якiя маюць дачыненне да палiтыкi ў галiне СМI. Такi ўдзел павiнен быць адкрыты i сапраўды
прадстаўнiчым: недапушчальна ствараць перавагi для асобных групаў, як бывае, калi
сродкi СМI маюць уласную карысць. V. Палiтычнае грамадства на служэннi ў грамадзянскага
вопыта а) Вартасць цывiльнай грамады 417 Палiтычнае грамадства накiравана
на тое, каб служыць цывiльнаму грамадству, ад якога яно паходзiць. Царква ўнесла
ўклад у разлiчча памiж палiтычным i цывiльным грамадствамi, калi прапанавала, перад
усiм, сваё бачанне чалавека, як аўтаномнай iстоты, што ўступае ў адносiны i адкрытае
да Трансцэндэнтнага; гэта бачанне супрацьставiцца як палiтычным iдыялогiям iндувiалiстычнага
характара, так i таталiтарным iдыялогiям, якiя iмкнуцца да таго, каб каб цывiльнае
грамадства было праглочана дзяржавай. Выступаючы за за сацыяльный плюралiзм, Царква
iмкнецца асягнуць больш адэкватнай рэалiзацыi агульнага дабра i дэмакратыi, згодна
прынцыпам салiдарнасцi, субсiдарнасцi i справядлiвасцi. Цывiльнае грамадзянства
– гэта супольнасць адносiнаў i рэсурсаў, культурнага i асыцыятыўнага
характара, якiя адносна незалежныя як ад палiтычнай, так i i ад эканамiчнай галiны:
“Мэта цывiльнага грамадства унiверсальная, бо мае адносiны да агульнага дабра, на
якое ўсе iншыя грамадзяне маюць права ў адпаведнай меры”. Цывiльнае грамадства здольна
ствараць уласныя праекты, якiя спрыяюць больш вольнаму i справядлiваму суiснаванню,
пры якiм розныя групы асобаў аб’ядноўваюцца дзеля таго, каб фармаваць i выказваць
уласную пазыцыю, задавальняць свае асноўныя патрэбы, баранiць законныя iнтэрэсы. б)
Першынства цывiльнага грамадства 418 Хаця ж палiтычнае грамадства i цывiльнае
грамадства звязаны памiж сабой i ўзаемазалежны, яны не роўныя ў герархii мэтаў. Палiтычнае
грамадства служыць цывiльнаму i, у рэшце, асобам i групам, якiя складаюць гэта грамадства.
Такiм чынам, цывiльнае грамадства нельга разглядаць як дадатак да палiтычнага грамадства
цi як яго пераменную. Насупраць, цывiльнае грамадства займае першасную пазыцыю, бо
менавiта ў iм палiтычнае грамадства знаходзiць апраўданне ўласнаму iснаванню. Дзяржава
павiнна даць адэкватныя ўмовы для свабоднай дзейнасцi сацыяльных суб’ектаў i быць
падрыхтаванай для свабоднай дзейнасцi i быць гатовай умяшацца ў гэты працэс, у неабходным
выпадку i з захаваннем прынцыпа субсiдарнасцi, каб накiроўваць да агульнага дабра
дыалiктычны рух свабодных асацыяцый, якiя ўдзельнiчаюць у дэмакратычным жыццi. Цывiльнае
грамадства – складзенае са шматлiкiх слаёў i людзей, не пазбаўлена супярэчнасцяў:
гэта i арэна сутыкнення розных iнтэрэсаў, дзе iснуе небяспека, што самы моцны возьме
ўладу над самымi безабароннымi.