Chrześcijanie Białorusi wspominają ofiary stalinowskiego ludobójstwa

Bieżący rok jest na Białorusi Rokiem Pamięci o ofiarach stalinowskich represji skierowanych przeciwko elicie narodu: ludziom nauki i kultury, duchownym wszystkich wyznań, a także zwykłym obywatelom. W ciągu 15 miesięcy, między sierpniem 1937 a grudniem 1938 roku, na terenie sowieckiej Białorusi zabito ponad 10 tysięcy ludzi. Tylko w czasie jednej nocy z 29/30 października 1937 roku, w więzieniu NKWD w Mińsku, rozstrzelano ponad 100 osób. Specjalny Dzień Pamięci obchodzono 29 października, jednak Kościoły chrześcijańskie organizują okolicznościowe nabożeństwa przez cały rok.

Grekokatolicy białoruscy wspominali ofiary stalinowskiego ludobójstwa w okresie paschalnym oraz w ramach dorocznej pielgrzymki Witebsk-Połock. 15 lipca 2007 r. wizytator apostolski Białoruskiej Cerkwi Greckokatolickiej, archim. Sergiusz Gajek MIC, modlił się z pielgrzymami za ofiary ludobójstwa, jak i o dar mężnego świadectwa wiary dla współczesnych wiernych.

Wierni rzymskokatoliccy uczcili męczenników komunizmu 26 sierpnia. Administrator apostolski archidiecezji mińsko-mohylewkiej, bp Antoni Dziemianko, odprawił wówczas w Mińsku Mszę św., za ofiary stalinowskich represji. Pamiętano o ostatnich rzymskokatolickich kapłanach na sowieckiej Białorusi, rozstrzelanych przez NKWD 70 lat temu. Byli to księża: Stanisław Rajka - administrator parafii św. Barbary w Witebsku, Piotr Janukowicz – duszpasterz parafii w Szkłowie, Konstanty Andrekus – administrator parafii w Homlu, Jan Borowik – proboszcz parafii Świętej Trójcy na Złotej Górce w Mińsku i Piotr Augła – duszpasterz w Mohylewie.

Białoruscy protestanci zorganizowali w ramach Roku Pamięci międzywyznaniową akcję duszpasterską nazwaną „Droga Pokuty” (Szlach pakajańnia). Niedziela 28 października była w jej ramach Dniem Pokuty za grzechy komunizmu. W Mińsku do tej inicjatywy dołączyli się katolicy obu obrządków (bizantyjskiego i łacińskiego) oraz grupy prawosławnych.

W samym Dniu Pamięci, 29 października, w podmińskim uroczysku Kuropaty żałobną panichidę z udziałem wiernych różnych wyznań sprawowali kapłani greckokatoliccy. Spoczywa tam ok. 300 tys. ofiar stalinowskich represji lat 1937-1938.

Modlitewne wspomnienia ofiar stalinowskiego ludobójstwa będą odbywać się jeszcze w różnych miejscowościach Białorusi w ciągu najbliższych dni, zwłaszcza z okazji święta „Dziadów” tradycyjnie obchodzonego na Białorusi 2 listopada oraz tzw. „dmitrijewskiej soboty”, kiedy prawosławni modlą się za zmarłych.


ks. Andrej Bujnicz, Mińsk