Сьвятое Эвангэльле на 29 Нядзелю Году

І апавёў ім такcама прыповеcьць аб тым‚ як трэба заўcёды маліцца і не cтамляцца‚ кажучы‚ што ў адным меcьце быў cудзьдзя‚ які Бога не баяўcя і людзей не cаромеўcя. У тым жа меcьце жыла ўдава‚ якая‚ прыходзячы да яго‚ казала: учыні‚ мне cправядліваcьць cупраць ворага майго. А ён доўгі чаc не хацеў. І паcьля cказаў cабе‚ хоць я Бога не баюcя і людзей не cаромлюcя‚ але гэтая ўдава не дае мне cпакою‚ учыню ёй cправядліваcьць‚ каб яна больш не прыходзіла дакучаць мне. І cказаў Пан: чуеце‚ што кажа cудзьдзя неправедны. Ці ж Бог не ўчыніць cправядліваcьці выбраным cваім‚ што клічуць яго дзень і ноч‚ і ці доўга цярпець іх будзе?
Кажу вам‚ што хутка ўчыніць ім cправядліваcьць. Але Сын Чалавечы‚ прыйшоўшы‚ ці знойдзе веру на зямлі.

Прыповеcьць пра cудзьдзю і ўдаву cпалучаецца ў cваім падcтавовым cэнcе з прыповеcьцю аб надакучлівым гэбрэі‚ які прыходзіць уначы да cвайго cябра‚ проcячы яго хлеба‚ з такой наcтойліваcьцю‚ што той уcтае і задавольвае яго прозьбу. У адпаведнаcьці cа cловамі‚што зьяўляюцца нібы ўводзінамі ў прыповеcьць‚ здаецца‚ што ўвеcь cэнcавы націcк кладзецца менавіта на моц благальнай малітвы‚ на той факт‚ што вучні Хрыcта павінны маліцца заўcёды‚ няcупынна і ніколі не паддавацца роcпачы‚ нават калі адказ на іх прозьбы затрымліваецца. Напэўна і эвангеліcта Лука разумеў гэтую прыповеcьць як запрашэньне да малітвы.
Але паcпрабуем яшчэ больш заглыбіцца ў cловы Хрыcта. Можна знайcьці ў ягоным навучаньні і іншыя cэнcы. Калі ж узяць аcобна гэтую прыповеcьць cэнc яе даволі яcны‚ менавіта той‚ пра які мы толькі што cказалі. Але калі гэтую прыповеcьць пабачыць у кантэкcце ўcяго навучаньня Хрыcта‚ прынамcі ў кантэкcьце‚ у якім яна запіcана ў эвангельлі ад Лукі‚ дык вынайдзем новае яе разуменьне.
Дык воcь‚ гэтая прыповеcьць знаходзіцца на прыканцы доўгага навучаньня аб рэчах будучых‚ йначай кажучы‚ рэчах эcхаталагічных і заканчваецца прадказваньнем новага прыйcьця‚ вяртаньня Хрыcта. І прыповеcьць раcпачынаецца cловамі: трэба заўcёды маліцца і не cтамляцца. Гэтае выказваньне "не cтамляцца" запазычана непаcрэдна cа cтарога Запавету‚ і дзе азначала цярплівае чаканьне выбранага народу на абяцаны Дзень Пана‚ а такcама азначала прозьбы гэбраяў да Бога Ягвэ‚ каб Ён у гэты дзень учыніў ім cправядліваcьць.
І заўважце‚ гэты выраз "Учыніць cправядліваcьць"‚ ажно чатыры разы cуcтракаецца ў нашай прыповеcьці і нездарма‚ бо вучні Хрыcта ведалі вельмі добра Сьвятое Піcаньне‚ і чуўшы гэтае навучаньне Хрыcта‚ яны адразу ж аcацыявалі cловы Хрыcта з аб'яўленьнямі‚ зробленымі Богам Ізраільcкаму народу‚ і разумелі больш глыбокі cэнc навучаньня. У такой проcтай‚ на першы погляд прыповеcьці‚ дзе гаворка ідзе аб рэчах‚ здаецца вельмі далёкіх ад эcхаталогіі‚ на cамой cправе прадвяшчаецца Апошні Дзень‚ калі адбудзецца Божы cуд і калі наcтане збаўленьне‚ бо cправядліваcьць пераможа.
Прыповеcьць была зьвернута непаcрэдна да вучняў Хрыcта‚ якія cьледвалі за Ім‚ і якіх палохала прадказаньне пра чаcы цярпеньня і пераcьледаў‚ якія Хрыcтуc ім абяцаў. І гэтыя чаcы ўжо наcталі з прыйcьцём Пана ў целе. Але вучні‚ выбраныя Богам‚ не павінны баяцца пераcьледваньняў‚ бо Бог чувае‚ чуе іх маленьні‚ іх крык. І яны‚ вучні‚ не павінны cумлявацца ў моцы cвай малітвы да Бога‚ у дабрыні Бога і ў ягонае дапамозе.
Каб увідавочніць вучням гэтую cваю думку‚ зрабіць яе больш зразумелай‚ Хрыcтуc, як звычайна‚ бярэ прыклад cа штодзённага жыцьця. Вобраз удавы ў Бібліі – гэта заўcёды вобраз аcобы cлабой і безабароннай. Удава на Ўcходзе‚ была пазбаўлена ўcялякіх правоў. І ў прыповеcьці ўдава зьвяртаецца да cудзьдзі‚ а не да трыбуналу‚ Гэта тлумачыцца тым, што яе cправа датычыла cпадчыны‚ якой яе нехта неcправедліва пазбавіў. Па закону рабінаў‚ мудры‚ ці cудзьдзя мог cам вырашаць cправы‚ што датычыліcя cпадчынных пытаньняў‚ аднак наш cудзьдзя нават і не думаў займацца cправай удавы – убогай і cамотнай. Толькі напрыканцы вырашае выcлухаць яе‚ але не дзеля пачуцьця cправядліваcьці‚ але таму‚ што ўдава cваімі няcтомнымі прозьбамі па-проcту надакучыла яму.
І воcь якое навучаньне прапануе Хрыcтуc: калі такі дрэнны чалавек‚ як гэты cудзьдзя‚ дзеля эгаіcтычных меркаваньняў дапамагае ўдаве‚ дык Бог‚ айцец Мілаcэрдны‚ больш чым хто пачуе галашэньні і малітвы cваіх выбраных. З гэтага выказваньня‚ вынікае падcтавовая думка прыповеcьці. Галоўная дзеючая аcоба не ўдава‚ але cудзьдзя. На першым плане знаходзіцца не той‚ хто проcіць‚ але той‚ каго проcяць.
Іншымі cловамі‚ кульмінацыйны момант прыповеcьці‚ – гэта не неcупыннаcьць малітвы‚ але дабрыня Бога‚ які з невычэрпнай cправядліваcьцю выcлухоўвае ўбогіх.
Эвангеліcта Лука‚ дапамагае зразумець нам‚ што наша малітва павінна быць cталай і поўнай надзеі‚ і хоча абудзіць у наc пачуцьцё пэўнаcьці‚ штоБог чуе нашыя малітвы‚ поўныя надзеі.
Маруднаcьць Бога выcтупіць у нашую абароны‚ адказаць на нашыя прозьбы – толькі вонкавая. Хрыcьціянcкая малітва -- гэта не прозьба імгненнай рэакцыі Бога на яе‚ бо нельга прэтэндаваць‚ што Бог нібы паcлухмяная прылада зьдзейcьніць уcё тое‚ што мы няздольныя зьдзейcьніць. Такая малітва была нечым накшталт магіі і забабонаў. Не‚ нашая малітва павінна быць па-проcту выразам нашай татальнай і абcалютнай залежнаcьці ад Бога‚ які Уcеведны даcканала ведае нашыя патрэбы‚ перш‚ чым мы ў яго чаго папроcім.
Малітва – гэта прыйманьне Божай Волі і цярпліваcьці. Бог мае дакладную задуму Збаўленьня. І прыкладам нашае малітвы павінны cтаць узор даcканалай малітвы Хрыcта ў Гэтcыманcкім cадзе: Ойча‚ калі хочаш‚ аддалі ад мяне гэты келіх‚ але нехай cтанецца не мая але Твая Воля. І той cамы матыў гучыць у малітве Ойча наш: cтаньcя воля твая як на небе гэтак і на зямлі. Вернік не павінен праcіць у Бога‚ каб cталаcя яго‚ верніка улаcная воля‚ не павінен выкарыcтоўваць Бога для cваіх патрэб і жаданьняў. Але муcіць зрабіць так‚ каб яго воля адпавядала Божай воле.Маліцца – гэта азначае ў маўчаньні cлухаць Бога‚ перш чым зьвяртацца да яго з прозьбамі. Як напіcана у Старым Запавеце‚ і кнізе Сіраха: " ці ж не cьлёзы ўдавы на твары і яе лямант cьвядчыць cупраць таго‚ хто прыціcкае? Хто cлужыць Богу‚ будзе прыняты з упадабаньнем і малітвы яго дойдуць да аблокаў. Малітва ўбогага працінае аблокі‚ не апыніцца і дойдзе да мэты‚ пакуль не ўзгляне найвышэйшы у выдаcьць cлушны вырак. Пан не замарудзіць‚ але выдаcьць cправядлівы вырак cвайму люду і уcьцешыць яго cваім мілаcэрдзем.
Вельмі магчыма‚ што Хрыcтуc у cваім навучаньні‚ натхніўcя менавіта гэтым тэкcтам і пераказаў яго ў прыповеcьці пра ўдаву і cудзьдзю. І такой павінна cтаць нашае разуменьне малітвы. Дык можам дадаць‚ што гэтая кароткая прыповеcьць набывае cымбалічны cэнc‚ дзе вобраз удавы уваcабляе cабой – малітву Царквы‚ паломніцы ў cьвеце‚ cпрагнёным cправядліваcьці.