Rozpoczęcie wizyty "ad limina" łacińskich biskupów Ukrainy: potrzeba współpracy z
grekokatolikami
Potrzebę bliższej współpracy hierarchii obu obrządków na Ukrainie podkreślił Papież,
przyjmując tamtejszych biskupów łacińskich, którzy rozpoczęli 24 września wizytę ad
limina Apostolorum (24-30 września). Benedykt XVI przyjął w Castelgandolfo na
audiencjach prywatnych metropolitę lwowskiego kard. Mariana Jaworskiego, jego koadiutora
arcybiskupa nominata Mieczysława Mokrzyckiego oraz 8 innych biskupów z diecezji lwowskiej,
kamieniecko-podolskiej, charkowsko-zaporoskiej i kijowsko-żytomierskiej. Następnie
spotkał się z całą konferencją łacińskiego episkopatu Ukrainy, której towarzyszyli
też zaproszeni przez Ojca Świętego ukraińscy biskupi greckokatoliccy. Wskazał on,
że w różnorodności swych obrządków i tradycji Kościół katolicki jest jeden i głosi
wszystkim ludziom tego samego Pana Jezusa. Tylko dzięki jedności z Chrystusem duszpasterze
i wierni staną się wszędzie znakiem Jego miłości, pokoju i zgody.
„Jestem pewny,
że kiedy będziecie ożywieni tym duchem, nie będzie wam trudno, czcigodni i drodzy
bracia, wzmóc serdeczną współpracę między biskupami łacińskimi i greckokatolickimi
dla dobra całego ludu chrześcijańskiego – mówił Papież. Pozwoli wam to koordynować
programy duszpasterskie i działalność apostolską. Będziecie dawali zawsze świadectwo
kościelnej komunii, która jest też niezbędnym warunkiem dialogu ekumenicznego z naszymi
braćmi prawosławnymi i z innymi Kościołami. W szczególności niech mi będzie wolno
podsunąć wam pod rozwagę propozycję, by przynajmniej raz do roku biskupi obrządku
łacińskiego i greckokatolickiego zbierali się wspólnie dla uzgodnienia działań celem
coraz bardziej harmonijnej i skutecznej akcji duszpasterskiej. Jestem przekonany,
że braterska współpraca pasterzy będzie dla wszystkich zachętą i pobudką do wzrastania
w jedności i apostolskim entuzjazmie. Sprzyjać też będzie owocnemu dialogowi ekumenicznemu”.
Rzymskokatolickie struktury hierarchiczne na dzisiejszej Ukrainie zaczęły
powstawać już w XIV wieku. Natomiast Cerkiew greckokatolicka wywodzi się z unii brzeskiej,
zawartej przez prawosławnych ze wschodnich terenów Rzeczypospolitej u schyłku XVI
stulecia. W okresie sowieckim katolicy obu obrządków zostali pozbawieni hierarchii
i doznali ciężkich, krwawych prześladowań. Większość świątyń łacińskich zamknięto,
a wszystkie bizantyjskie przekazano prawosławnym. Cerkiew greckokatolicka działała
tylko w strukturach podziemnych. Liczbę jej wiernych szacuje się obecnie na ponad
5 mln i jest to największy katolicki Kościół obrządku wschodniego. Dopiero po roku
1989 mógł on wyjść z podziemia. Jan Paweł II zatwierdził wówczas tajnie wyświęconych
biskupów greckokatolickich i odnowił hierarchię łacińską na Ukrainie. Niestety do
dziś dochodzi tam do napięć między obu katolickimi Kościołami.