Benedykt XVI w opactwie Heiligenkreuz

Popołudniowy – ostatni – etap tej 7. zagranicznej pielgrzymki Benedykta XVI objął wizytę w położonym nieopodal Wiednia opactwie cysterskim Heiligenkreuz oraz spotkanie z wolontariatem w Wiener Konzerthaus.

Pierwsze z tych miejsc to położony w malowniczej dolinie kompleks architektoniczny, którego początki sięgają 1135 r. Klasztor, zbudowany pierwotnie w stylu romańskim, był potem wielokrotnie przebudowywany. Jednak główna kaplica zachowała w znacznej mierze średniowieczny charakter. Tutejsza wspólnota cystersów to znak odrodzenia austriackiego Kościoła. Mnisi już od z górą dwóch wieków prowadzą w okolicy zwyczajną pracę duszpasterską jako proboszczowie. Nie uchroniło to jednak klasztoru przed posoborowym kryzysem, dotkliwym zwłaszcza w latach 70. ub. wieku. Odrodzenie przyszło wraz z odnową wspólnoty oraz podjęciem nowych form duszpasterstwa. Obecnie Heiligenkreuz jest ośrodkiem promieniującym na cały świat języka niemieckiego, a nawet dalej. Nie brakuje tu powołań ani chętnych do udziału w zajęciach duszpasterskich. Od niedawna działa tu na prawach papieskich w odnowionej formie jedyna w Austrii niezależna wyższa szkoła filozoficzno-teologiczna (inne katolickie wydziały stanowią część państwowych uniwersytetów). Uprawia się tu tak zwaną teologię na kolanach, bowiem zajęciom akademickim towarzyszy modlitwa i zakorzenienie w duchowości monastycznej.

Do Heiligenkreuz Benedykt XVI dotarł po pożegnaniu w nuncjaturze apostolskiej. Główne spotkanie odbyło się w klasztornej bazylice, gdzie przechowywane są relikwie Krzyża Św., od których opactwo wzięło nazwę. Tam, obok wspólnoty cystersów, oczekiwali Papieża przedstawiciele innych zakonów działających w Austrii. Po chwili modlitwy i powitaniu przez opata o. Gregora Heckela Donnersmarcka, Benedykt XVI wygłosił przemówienie poświęcone istocie duchowości monastycznej i jego roli we współczesnym świecie. Mówił o znaczeniu modlitwy – zwłaszcza brewiarzowej Liturgii Godzin. Przypomniał słowa z obowiązującej także cystersów reguły św. Benedykta: „Nic nie może być ważniejsze od Służby Bożej”.

„W życiu mnichów modlitwa ma szczególne miejsce. Stanowi centrum ich powołania” – mówił Papież. Podkreślił, że z powołania są oni ludźmi modlitwy, gdyż istotą życia mniszego jest adorowanie Boga tak, jak to czynią aniołowie. „Równocześnie liturgiczne oficjum osób poświęconych Bogu jest świętą służbą dla dobra ludzi i dawaniem im świadectwa. Każdy człowiek nosi w głębi serca – świadomie lub nieświadomie – pragnienie całkowitego spełnienia, najwyższego szczęścia, a więc ostatecznie Boga. Klasztor, w którym wiele razy dziennie wspólnota zbiera się, by chwalić Boga, daje świadectwo, że to odwieczne ludzkie pragnienie nie jest na próżno” – powiedział Benedykt XVI.

Papież zwrócił uwagę, że liczne w Austrii mnisze opactwa winny zawsze dawać pierwszeństwo Bogu i być oazami ducha. Zwracając się do Papieskiego Wydziału Teologicznego w Heiligenkreuz, Benedykt XVI wskazał na konieczność łączenia wiedzy religijnej z głębokim życiem duchowym.

„Bóg nie jest przecież nigdy tylko przedmiotem teologii. Jest On zawsze równocześnie jej żywym podmiotem” – podkreślił Ojciec Święty. Dodał, że chrześcijańska teologia nie jest nigdy czysto ludzkim mówieniem o Bogu, ale zawsze jednocześnie Logosem i logiką, w której Bóg ukazuje samego siebie. Dlatego aspekt naukowo-intelektualny i życie religijne to dwa elementy studiów, które bezwzględnie muszą się nawzajem uzupełniać.

Ojciec Święty ofiarował opactwu drewnianą rzeźbę Matki Bożej. Sam otrzymał w darze od mnichów m.in. ozdobną edycję brewiarza monastycznego. Na koniec wizyty Papież pozdrowił z balkonu muzealnej części klasztoru zgromadzonych na zewnątrz wiernych.


T. Cieślak SJ, Wiedeń