KHAI SANH GIÁO HỘI CÔNG GIÁO ĐẠI-HÀN

Năm 1786, Gioan Baotixita Yi Byok - ông tổ Giáo Hội Công Giáo Triều-Tiên - êm ái trút hơi thở cuối cùng trong hương thơm thánh thiện, hưởng dương 32 tuổi.

Lịch sử Giáo Hội Công Giáo Đại-Hàn thật độc nhất vô nhị. Giáo Hội được khai sinh không nhờ các Vị Thừa Sai Tây Phương nhưng do chính người con trí thức của đất nước Đại-Hàn, ông Yi Byok. Sau này, khi gia nhập Giáo Hội Công Giáo ông chọn tên thánh rửa tội là Gioan Baotixita.

Ngược dòng thời gian từ 1779 đến 1785, một nhóm trí thức Đại-Hàn thường họp nhau nơi chùa Chon Jin Am - tiếng Đại-Hàn có nghĩa là Chùa Chân Thiên - để suy tư và tìm hiểu về triết học. Chùa Chân Thiên tọa lạc trên ngọn đồi chung quanh có núi rừng bao bọc và cách xa thủ đô Séoul khoảng 60 cây số. Trong nhóm trí thức nổi bật anh Yi Byok.

Yi Byok sinh năm 1754 trong gia đình quý phái chuyên nghề võ. Ông nội rồi thân phụ và hai hiền huynh của Byok đều là tướng lãnh đại tài của quân lực Đại-Hàn. Nhưng Byok lại hướng về nghề văn. Chàng say mê trau dồi văn hóa. Nhờ thế Byok có dịp đọc một số sách báo Công Giáo do các nhà ngoại giao Đại-Hàn mang về từ Bắc-Kinh.

Năm 1780, khi nghe biết có nhóm trí thức họp nhau nơi Chùa Chân Thiên, Yi Byok quyết định khăn gói lên đường.

Khởi hành từ thủ đô Séoul, chàng đi bộ mấy ngày trời giữa mùa đông tuyết lạnh và đến Chùa Chân Thiên khi trời đã vào đêm. Chàng nhập ngay cuộc họp. Dưới ánh đèn bạch lạp, chàng trao đổi ý kiến và suy tư về các sách cổ điển của Khổng-Giáo. Rồi suốt trong 10 ngày ròng rã, nhóm trí thức bắt đầu so sánh đạo lý chứa đựng trong các sách Phật giáo, Khổng giáo và Lão giáo với các chân lý của Kitô-Giáo, đặc biệt được trình bày trong sách của Cha Matteo Ricci (1552-1610), Linh Mục dòng Tên, một nhà truyền giáo người Ý. Cuốn sách tựa đề: ”Diễn văn chân thật về THIÊN CHÚA”. Sau khi tìm hiểu thấu đáo, cả nhóm quyết định chọn giáo lý Kitô-Giáo và sống theo đạo lý này.

Vào mỗi buổi sáng và buổi chiều, họ sấp mình cầu nguyện. Nhân đọc trong sách viết: cứ 7 ngày thì phải dành một ngày dâng kính THIÊN CHÚA, họ dành các ngày mùng 7, 14, 21 và 28 theo âm lịch để thờ phượng THIÊN CHÚA.

Trở lại gia đình, Yi Byok bắt đầu truyền giảng giáo lý Kitô-Giáo. Nhưng chàng sớm nhận ra rằng hiểu biết của mình về Kitô-Giáo còn quá ít ỏi.

Năm 1783, nhân có chuyến đi Bắc-Kinh của đoàn ngoại giao Triều-Tiên, Byok liền gửi một người bạn trong nhóm là Yi Seung-Hun đi theo, để học hỏi thêm về giáo lý Công Giáo và mang sách báo Công Giáo về. Đến Bắc-Kinh, Seung-Hun tới ngay nhà thờ Công Giáo ở Bắc-Đường. Tại đây chàng được vị Linh Mục thừa sai người Pháp là Cha Pierre de Grammont, dạy giáo lý và rửa tội với tên thánh là Phêrô.

Trở lại Triều-Tiên, Phêrô Yi Seung-Hun rửa tội cho Yi Byok với tên thánh Gioan Baotixita. Phêrô Yi cũng rửa tội cho ba người bạn khác: Phanxicô Xavie Kwon Il-Shin, Ambrosio Kwon Chol-Shin và Augustino Chong Yak-Chong.

Đạo Công Giáo từ đó bắt đầu được rao giảng và phổ biến trong các thành phố và làng mạc.

Nhưng chỉ vỏn vẹn hai năm sau, Đạo Công Giáo tại Triều-Tiên bắt đầu gặp chống đối. Các học giả Khổng Giáo sợ rằng giáo lý Đạo mới sẽ đảo lộn truyền thống. Năm 1785, cảnh sát bắt giam tín hữu Công Giáo Đại-Hàn đầu tiên: ông Kim Beom-Woo. Ông Kim bị hành hạ tra tấn cho đến chết.

Trong khi đó, anh Gioan Baotixita Yi Byok bị chính người thân trong gia đình giam cầm tại gia. Byok chịu đủ thứ áp lực, thể lý cũng như tinh thần.

Một ngày, ông thân sinh tự tròng dây vào cổ, dọa sẽ tự tử nếu con trai cứ ngoan cố trung thành với Đức Tin và giáo lý Công Giáo! Nhưng anh Gioan Baotixita Yi Byok vẫn anh dũng kiên trì, không nao núng. Anh kín múc sức mạnh trong việc ăn chay, cầu nguyện và suy gẫm liên lĩ ngày đêm. Sau 10 ngày nhịn đói nhịn khát, Gioan Baotixita Yi Byok qua đời cách thánh thiện, hưởng dương 32 tuổi, sau vỏn vẹn 3 năm được hồng phúc lãnh nhận bí tích Rửa Tội và gia nhập Giáo Hội Công Giáo, duy nhất, thánh thiện và tông truyền.

(”Missions Étrangères de Paris”, n.306, Février/1996, trang 38-42)

Sr. Jean Berchmans Minh Nguyệt