W Watykanie opublikowano List Benedykta XVI do katolików w Chinach. Zapowiadany już
wcześniej dokument Papież podpisał w uroczystość Zesłania Ducha Świętego, 27 maja
br. Jak podkreślono w komunikacie biura prasowego Stolicy Apostolskiej, List skupia
się na tematyce religijnej, a więc nie ma charakteru politycznego, czy oskarżycielskiego
pod adresem tamtejszych władz państwowych. Tekst składa się z dwóch części.
W
pierwszej Ojciec Święty analizuje sytuację chińskiego Kościoła, ze szczególnym uwzględnieniem
specyficznych warunków ChRL oraz podziałów panujących wśród wiernych. Zauważa zarówno
stały wzrost zainteresowania sprawami duchowymi i religijnymi, jak i rosnący materializm
i hedonizm, towarzyszące rozwojowi gospodarczemu. Szczególnym kontekstem jest brak
oficjalnych relacji Stolicy Apostolskiej z ChRL. Papież wyraża nadzieję na otwarcie
dialogu w tej dziedzinie, nawet jeśli proces normalizacji będzie wymagał czasu. Przypomina
jednocześnie, że Kościół nie żąda dla siebie w tej dziedzinie żadnych przywilejów,
ani nie utożsamia się z żadnym systemem politycznym. „Rozwiązania istniejących problemów
– pisze Benedykt XVI – nie można dokonać przez stały konflikt z prawowitymi władzami
cywilnymi. Jednak z drugiej strony nie do przyjęcia jest uległość wobec nich, kiedy
niesłusznie mieszają się do spraw, które dotyczą wiary i dyscypliny Kościoła”.
Papież
przypomina podstawowe zasady katolickiej eklezjologii, w tym wyłączność zwierzchnictwa
biskupów nad Kościołami lokalnymi, konieczność ich więzi między sobą oraz z Następcą
św. Piotra. Dokument potwierdza otwartość Stolicy Apostolskiej na dialog z władzami
państwowymi. Zachęca wiernych do pojednania i przebaczenia oraz do zachowania kościelnej
jedności.
Papież w sposób szczególny odnosi się do trzech sytuacji. Pierwszą
z nich są tzw. wspólnoty Kościoła podziemnego, kierowane przez biskupów pozostających
w pełnej jedności ze Stolicą Apostolską. Druga sytuacja dotyczy biskupów wyznaczonych
przez państwo, którzy jednak poprosili Watykan o uznanie święceń. Trzecią grupę stanowią
biskupi wyświęceni ważnie, ale bez mandatu Stolicy Apostolskiej, którzy nie pozostają
z nią w jedności. Papież podkreśla ważność sprawowanych przez nich sakramentów, nawet
jeśli przyjęli święcenia w sposób niegodziwy.
Druga część Listu zawiera szczegółowe
wskazówki duszpasterskie. Akcentują one ważność sakramentów sprawowanych przez wszystkich
szafarzy, także wyświęconych niegodziwie. Papież usilnie zachęca chińskich wiernych
do zachowania jedności Kościoła, podkreślając potrzebę jego niezależności od instytucji
państwowych. Zwraca uwagę, że Kościół winien być kierowany przez biskupów, a nie przez
inne instytucje. Podkreśla stałą gotowość Stolicy Apostolskiej do podjęcia dialogu,
np. w kwestii nominacji biskupich, czy struktur administracyjnych Kościoła.
Ponadto
szczegółowe wskazania zawarte w Liście dotyczą różnych grup wiernych, w tym wspólnot
parafialnych, duchowieństwa, osób konsekrowanych, rodzin i dorosłych katechumenów.
Na koniec Papież odwołuje wszelkie uprawnienia i dyrektywy, wprowadzone uprzednio
przez Stolicę Apostolską, gdyż obecne okoliczności pozwalają na zachowywanie norm
kanonicznych.
„W punkcie 18 List Papieża odwołuje uprawnienia i nadzwyczajne
wskazania duszpasterskie udzielone przez Stolicę Apostolską potajemnie dawniej” –
powiedział o. Andrzej Koprowski SJ. Jak wyjaśnia dyrektor programowy Radia Watykańskiego
chodzi o tak zwane „8 punktów kardynała Tomko”, poufny dokument z 3 października 1988
r., kiedy kard. Tomko był Prefektem Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów. „Dokument,
który zabraniał koncelebrowania z biskupami konsekrowanymi bez zgody Papieża, zabraniał
uczestniczenia w Mszach św. prawowanych przez kapłanów wyświęconych przez tych biskupów;
a zarazem dawał uprawnienia biskupom konsekrowanym z nominacji papieskiej na konsekrowanie
innych biskupów” – powiedział o. Koprowski.
W opublikowanym 30 czerwca Liście
Benedykt XVI ustanawia też dla całego Kościoła Dzień Modlitw za Kościół w Chinach.
Będzie to 24 maja, kiedy przypada wspomnienie liturgiczne Matki Bożej Wspomożycielki
Wiernych.
W Watykanie przy okazji papieskiego Listu opublikowano ogólne statystyki
Kościoła katolickiego w Chinach. Kraj liczy 1 mld 300 mln mieszkańców. Jest tam 145
kościelnych jednostek administracyjnych. W 1948 r. katolików było 3 mln. Obecnie ich
liczbę szacuje się na 8 do 12 mln. W Chińskiej Republice Ludowej jest ponad stu biskupów,
jednak 60 proc. z nich ukończyło 80 rok życia. Jedynie w ostatnich 7 latach zmarło
49 hierarchów. Liczbę księży ocenia się na 3200. Wspólnot zakonnych jest tam 156,
a sióstr 6 tys. W 30 seminariach studiuje 2300 alumnów.