Một số kinh nghiệm và cảm tưởng của Đức Thánh Cha về chuyến công du mục vụ tại Brasil
Sáng thứ tư 24-5-2007 đã có gần 30.000 tín hữu và du khách hành hương năm châu tham
dự buổi gặp gỡ chung hàng tuần với Đức Thánh Cha. Như qúy vị và các bạn đã biết, Đức
Thánh Cha mới viếng thăm mục vụ Brasil về hôm 14 tháng 5 vừa qua nên trong bài huấn
dụ ngài đã chia sẻ với tín hữu các kinh nghiệm và cảm tưởng về chuyến viếng thăm Brasil.
Mở đầu bài huấn dụ ngài nói:
Anh chị em thân mến. Trong buổi tiếp kiến chung
hôm nay tôi muốn dừng lại trên chuyến tông du đã thực hiện tại Brasil từ ngày mùng
9 đến 14 tháng 5 này. Sau 2 năm làm Giáo Hoàng sau cùng tôi đã có được niềm vui đến
viếng thăm châu Mỹ Latinh, mà tôi rất yêu mến, và vì, thật ra, ở đó có phân nửa tín
hữu công giáo sinh sống. Mục tiêu là Brasil, nhưng tôi cũng đã giang tay ôm toàn châu
Mỹ Latinh vào lòng, bởi vì Hội nghị kỳ V của hàng GM Mỹ châu Latinh và quần đảo Caraibi
đã mời gọi tôi đến đây.
Đức Thánh Cha đã cám ơn sự tiếp đón nồng hậu của các
giới chức đạo đời và toàn dân Brasil. Rồi ngài nói: mục đích đâu tiên của chuyến viếng
thăm là để cảm tạ Chúa về những điều kỳ diệu Chúa đã thực hiện nơi các dân tộc Mỹ
châu Latinh, về lòng tin linh hoạt cuộc sống và nền văn hóa của họ trong hơn 500 năm
qua. Trong nghĩa đó chuyến viếng thăm đã là một cuộc hành hương, đạt tột đỉnh tại
đền thánh Đức Bà Aparecida, Bổn Mạng Brasil. Cũng như các vị tiền nhiệm của tôi là
Đức Phaolo VI và Đức Gioan Phaolo II rất chú ý đến tương quan giữa lòng tin và văn
hóa, tôi đã dùng đề tài này để củng cố Giáo Hội châu Mỹ Latinh và quần đảo Caraibi
trên lộ trình lòng tin trở thành lịch sử sống động, lòng đạo đức bình dân, nghệ thuật
trong cuộc đối thoại với các truyền thống phong phú thời tiền Colombo, và với các
ảnh hưởng đa phương của âu châu và các đại lục khác.
Tiếp tục bài huấn dụ ĐTC
nói: dĩ nhiên, kỷ niệm về một qúa khứ vinh quang không thể không biết đến các bóng
tối đi kèm việc loan báo Tin Mừng của đại lục Mỹ châu Latinh: thật thế, không thể
quên các khổ đau và các bất côong, mà các người thuộc địa đã gây ra cho các dân tộc
thổ đân, thường bị chà đạp trong các quyền căn bản của họ. Nhưng bổn phận nhắc lại
các tội phạm không thể biện minh được ấy - các tội phạm đã bị các thừa sai thời đó
như Bartolomeo de las Casas và các thần học gia như Francesco da Vitoria của Đại học
Salamanca lên án - việc nhắc lại đó không được ngăn cản chúng ta biết ơn cảm tạ Thiên
Chúa về công trình tuyệt diệu, mà ơn thánh đã thực hiện nơi các dân tộc này trong
các thế kỷ qua. Như thế, Tin Mừng đã trở thành nhân tố hướng dẫn một tổng hợp sinh
động, diễn tả căn tính của các dân tộc Mỹ châu Latinh, với các khía cạnh khác nhau
của từng nước. Trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, căn tính công giáo đó vẫn là
một câu trả lời thích hợp nhất, miễn là nó được linh hoạt bởi một việc đào tạo tinh
thần nghiêm chỉnh và bởi các nguyên tắc của giáo huấn xã hội của Hội Thánh.
Brasil
là một quốc gia lớn biết giữ gìn các giá trị kitô đã đâm rễ một cách một sâu đậm,
nhưng cũng đang có các vấn đề xã hội và kinh tế khổng lồ. Để góp phần vào việc giải
quyết các vấn đề đó Giáo Hội phải huy động tất cả mọi sức lực tinh thần và luân lý
trong các cộng đoàn của mình, trong sự phối hợp với các năng lực lành mạnh khác của
đất nước. Trong số các yếu tố tích cực, có óc sáng tạo và sự phong phú của Giáo Hội
làm nảy sinh ra các phong trào và các hiệp hội mới của cuộc sống thánh hiến. Cũng
rất đáng ca ngợi sự tận tụy của biết bao giáo dân năng nỗ trong nhiều sáng kiến khác
nhau nhằm thăng tiến Giáo Hội.
Brasil là quốc gia có thể cống hiến cho thế
giới chứng tá của một kiểu mẫu phát triển mới: thật thế, nền văn hóa kitô có thể linh
hoạt việc hòa giải giữa con người với thiên nhiên, bắt đầu từ việc tái chiếm lại phẩm
giá con người trong tương quan với Thiên Chúa Cha. Trong nghĩa đó buổi viếng thăm
”Nông trại Hy vọng” đã là một bằng chứng hùng hồn. Đây là mạng lưới của cộng đoàn
phục hồi các bạn trẻ, muốn thoát ra khỏi đường hầm đen toi của ma túy. Buổi viếng
thăm đã để lại nơi toi kỷ niệm sâu đậm với sự hiện diện của một tu viện các nữ tu
Claret. Tu viện đã là biểu tượng cho thế giới ngày nay, đang cần được phục hồi trên
bình diện tâm lý và xã hội, và còn hơn thế nữa trên bình diện tinh thần một cách sâu
đậm.
Đức Thánh Cha nói thêm trong bài huấn dụ rằng buổi lễ tôn phong hiển thánh
cho tu sĩ Antonio di Sant' Anna Galvao, Linh Mục dòng Phanxicô sống vào thế kỷ XVIII,
cũng là một biểu tượng khác nữa. Cha Galvao rất sùng kính Đức Mẹ, là tông đồ của bí
tích Thánh Thể và bí tích Giải Tội, cũng như là ”con người của hòa bình và tình bác
ái”. Chứng tá của ngài chứng minh cho thấy sự thánh thiện là cuộc cách mạng đích thực
có thể thăng tiến việc canh cải Giáo Hội và xã hội một cách hữu hiệu.
Sau
đó là biến cố gặp gỡ các Giám Mục Brasil để bầy tỏ sự ủng hộ của Người Kế Vị Thánh
Phêrô đối với các vị, trước các thách đố lớn mà công tác rao truyền Tin Mừng đang
phải đương đầu tại Brasil. Đức Thánh Cha đã khuyến khích các Giám Mục tiếp tục củng
cố dấn thân truyền giáo, phổ biến Lời Chúa một cách sâu rộng và có phương pháp, để
cho lòng đạo đức bẩm sinh được đâm rễ sâu hơn và trở thành lòng tin tự nhiên, gắn
bó với Thiên Chúa một cách riêng tư và trên bình diện cộng đoàn. Đức Thánh Cha đã
khuyến khích các Giám Mục Brasil phục hồi kiểu sống của cộng đoàn kitô tiên khởi:
kiên trì trong việc học giáo lý, sống các bí tích và tình bác ái cụ thể, giảng giải
kho tàng lòng tin một cách trọn vẹn, không giảm thiểu hay lẫn lộn, và giữ gìn kho
tàng đó với óc phân định. Đồng thời cũng phải thăng tiến phát triển xã hội qua việc
đào tạo giáo dân lãnh trách nhiệm trong lãnh vực chính trị và kinh tế.
Cuộc
gặp gỡ giới trẻ, niềm hy vọng tương lai của Giáo Hội và đại lục Mỹ Latinh trong buổi
canh thức tại Sao Paolo cũng đã rất là ý nghĩa. Như Chúa Giêsu xưa kia đã chỉ cho
thanh niên nhà giầu con đường phải theo, ngày nay Giáo Hội cũng đề nghị với giới trẻ
các giới răn của Chúa, là con đường giáo dục sống tự do giúp đạt hạnh phúc cá nhân
và xã hội. Giáo Hội đặc biệt đề nghị với người trẻ giới răn yêu thương, trao ban ý
nghĩa tràn đầy và đem lại hạnh phúc cho cuộc sống. Đức Thánh Cha đã mời gọi giới trẻ
trở thành các tông đồ đối với các bạn cùng lứa tuổi, củng cố việc đào tạo nhân bản
và tinh thần, qúy trọng hôn nhân và con đường dẫn đến hôn nhân trong sự khiết tịnh
và tinh thần trách nhiệm, và rộng mở cho ơn gọi sống đời thánh hiến vì Nước Trời.
Sau cùng đề cập đến buổi lễ khai mạc hội nghị kỳ V của hàng Giám Mục châu Mỹ Latinh
và quần đảo Caraibi ĐTC nói:
Đỉnh cao của chuyến viếng thăm là buổi lễ khai
mạc hội nghị kỳ V của các Giám Mục Mỹ châu Latinh và quần đảo Caraibi, tại đền thánh
Đức Bà Aparecida. Đề tài của hội nghị, sẽ kéo dài cho tới cuối tháng 5 này, là ”Là
môn đệ và thừa sai của Chúa Giêsu Kitô, để các dân tộc của chúng ta có sự sống Nơi
Người - Ta là Đường, là sự Thật, là sự Sống”. Chúa Giêsu đã kêu gọi các Tông Đồ để
sai các vị ra đi rao giảng (Mc 3,14-15). Từ ”môn đệ” nói lên chiều kích đào tạo, bước
theo, sống sự hiệp thông và tình bạn với Chúa Giêsu. Từ ”sai đi” diễn tả hoa trái
của công tác tông đồ, là làm chứng và hiệp thông kinh nghiệm sống sự thật và tình
yêu thương. Là môn đệ và thừa sai bao gồm tương quan chặt chẽ với Lời Chúa, bí tích
Thánh Thể và các bí tích khác, sống trong Giáo Hội với thái độ lắng nghe và tuân hành
các giới răn cúa Chúa. Canh tân trong tươi vui ý muốn là môn đệ Chúa Giêsu, ở với
Người là điều kiện nền tảng để trở thành thừa sai của Người, “khởi hành trở lại từ
Chúa Kitô”. Với chuyến viếng thăm mục vụ này tôi đã muốn khích lệ Giáo Hội Mỹ châu
La tinh tiếp tục con đường là môn đệ và thừa sai đó.
Đức Thánh Cha đã chào
tín hữu bằng nhiều thứ tiếng khác nhau trước khi cất kinh Lậy Cha và ban phép lành
Tòa Thánh cho mọi người.