Rosja: prawosławna antypascha

Rosyjski Kościół prawosławny obchodzi 15 kwietnia tzw. antypaschę, czyli święto odnowienia Paschy - Zmartwychwstania Chrystusa. Dlatego antypascha nosi również nazwę Niedzieli Odnowienia.

Grecki przedrostek „anty” nie ma znaczenia przeciwstawienia, ale posiada sens słowa „zamiast”. Stąd antypascha jest świętem zastępującym Paschę i jednocześnie ją zawierającym. Odnowienie Zmartwychwstania Chrystusa tak jak w Ewangelii z drugiej niedzieli wielkanocnej w Kościele katolickim, w prawosławiu związane jest z osobą św. Tomasz Apostoła zwanego w Rosji „niewiernym”. Ten „słabej wiary” Apostoł według słów św. Jana Chryzostoma „dzięki łasce Bożej z męstwem i gorliwością apostolską dokonał więcej niż pozostali i obwieszczając Ewangelię obszedł prawie całą ziemię”. Tradycja Kościoła podaje, że zaniósł on Ewangelię narodom Palestyny, Mezopotamii, Etiopii i Indii.

Według zwyczajów ludowych antypascha zwana również ,,piękną górką” związana jest z ostatecznym pożegnaniem zimy i spotkaniem z wiosną. Lud gromadził się od rana na wzgórzach uwolnionych od śniegu, stąd ich słowiańska nazwa „krasnych-krasiwych”, czyli pięknych. Dzień ten sprzyjał zawieraniu związków małżeńskich lub zaręczynom. Stare przysłowie rosyjskie powiada: ,,kto w piękną górkę ożeni się, ten nigdy się nie rozwiedzie”.


W. Raiter, Moskwa