Lutja fillestare:stacioni i gjashtë, i nëntë dhe i katërmbëdhjetë i Udhës të kryqit
në Koloseo, kryesuar nga Papa Benedikti XVI
(06.04.2007 RV)Nga kremtimi i Udhës të kryqit në Koloseo, kryesuar nga Papa
Benedikti XVI, zgjodhëm Lutjen fillestare; Stacionin e shtatë: ‘Jezusit i venë mbi
krahë drurin e Kryqit’; Stacionin e nëntë: ‘Jezu Krishti ngushëllon gratë’ dhe Stacionin
e katërmbëdhjetë ‘Jezusin e varrosin’. Lutja fillestare: Mbi Romë ra
hija e natës, si binte atë natë mbi shtëpitë e kopshtet e Jeruzalemit. Edhe
ne tani i afrohemi ullinjve të Gjetsemanit e ecim në gjurmët e Jezusit të Nazaretit në
orët e fundit të jetës së tij tokësore.
Shtegtim dhimbjesh, vetmie, mizorie, shtegtim
drejt së keqes, drejt vdekjes. Por dhe drejt fesë, drejt shpresës, dashurisë, sepse
varri, në fund të rrugës sonë, nuk mbetet i mbyllur. Hijet do të davariten. Në
agimin e Pashkëve do të dalë përsëri drita e gëzimit, e heshtja vendin do t’ia
lëshojë fjalës së jetës, vdekja – lumnisë së ngjalljes! Të lutemi tani, duke
i gërshetuar fjalët tona me fjalët e një zëri të lashtë, që vjen nga Lindja e krishterë:
O
Zot, Jezus, na i jep lotët që tashti nuk i kemi, për të larë mëkatet tona. Na
jep guxim të lypim mëshirën tënde. Në ditën e gjyqit tënd të fundit ti grise
faqen ku shkruhen mëkatet tona e shlyeji përgjithmonë! O Zot, Jezus, sonte
na përsëritë edhe ne fjalët “Eja pas meje!” thënë Pjetrit dikur. E ne,
sipas ftesës sate, pas teje duam të ecim hap-për- hap në udhën e Mundimeve tua, për
të mësuar edhe ne të mendojmë si mendon Zoti, jo si njerëzit. Amen.
Stacioni
i shtatë: ‘Jezusit i venë mbi krahë drurin e Kryqit’.
Në
oborret e pallateve perandorake vallja e vdekjes mbaroi. Jezusit ia zhveshin petkat
mbretërore, me të cilat e patën veshur për ta tallur. Porta hapet në dy kapakët. Shikojmë
Jezusin me petkat e tij të përditshme, me mantelin një cope prej kreje në fund. Mbi
shpatullat e tij peshon rëndë kryqi, të cilin duhet ta mbartë deri në vendin e kryqëzimit.
Ai hesht, ecën duke lënë përdhe gjurmë gjaku në atë rrugë që edhe sot e kësaj dite
quhet “Udha e dhimbshme”. Tani nis Udha e vërtetë e Kryqit, udha që po e përsërisim
edhe sonte, udha që çon drejt kodrinës së dënimeve me vdekje, jashta mureve të Qytetit
Shenjt. Jezusi ecën e lëkundet nën peshën e padurueshme që e dërmon trupin e tij të
plagosur. Tradita rrëfen se gjatë kësaj udhe ai rrëzohet tri herë, duke na kujtuar
rrëzimet e sa e sa grave e burrave të dërmuar nga mjerimi e uria; rrëzimet e fëmijëve
të brishtë; të pleqve të këputur, të varfanjakëve të pastrehë, të cilëve jeta ua ka
thithur gjakun deri në pikën e fundit. Në këto rrëzime përmblidhet historia e sa e
sa njerëzve me shpirt të coptuar, njerëzve të palumtur, të harruar nga ata që u kalojnë
pranë e nuk i shohin, sepse mendojnë vetëm për vetveten. Krishti, i thyer më dysh
nën barrën e padurueshme të Kryqit, është njerëzimi i sëmurë e i ligësht që, siç thoshte
Izaia profet, “I përkulur, flet nga dheu,/ nga toka e nga pluhuri i del fjala/ e
zëri nga gropa i del, si i fantazmës”. Edhe sot, si atëherë, rreth e përqark Jezusit,
që bie e ngrihet me kryqin e rëndë mbi supe, vijon jeta e përditshme e rrugës, jeta
e vitrinave vezulluese, jeta në kërkim të ethshëm të kënaqësisë. Por për rreth tij
nuk ka vetëm armiqësi, vetëm indiferencë. Mbi gjurmët e tij vijojnë të ecin edhe
sot ata që kanë vendosur ta ndjekin. Ata e kanë dëgjuar thirrjen e tij fushave të
Galilesë: “Në se ndokush dëshiron të më ndjekë, të mohojë vetveten, të marrë kryqin
e vet e të vijë pas meje”. Të dalim, pra edhe ne nga vetvetja e të shkojmë tek
ai, duke mbartur turpin tonë që peshon mbi të. Në fund të Udhës së dhimbshme nuk është
vetëm kodrina e vdekjes, as vetëm gryka e varrit, por edhe mali i të ngjiturit të
lumnueshëm, mali i dritës. Stacioni i nëntë: Jezu Krishti ngushëllon
gratë:
Në atë të premte pranverore, në të dy anët e
rrugës që çonte drejt Golgotës nuk ishin grumbulluar vetëm bjerraditësit, vetëm kureshtarët,
vetëm armiqtë e Jezusit. Ishte aty edhe një grumbull grash. Ndoshta ishin vajtojcat
që numronin mbi të dënuarit me vdekje. Gjatë jetës së tij tokësore, pa përfillur rregulla
e paragjykime, Krishti rrethohej shpesh herë nga gratë, bisedonte me to, dëgjonte
dramat e tyre, të vogla e të mëdha, kujdesej për to, ua shëronte sëmundjet e trupit
e të shpirtit: që nga ethet e vjehrrës së Pjetrit, tek tragjedia e vejushës së Nainit;
nga lavirja e penduar, tek tronditjet shpirtërore të Marisë nga Magdala; nga dhimbja
e Martës e e Marisë, tek vuajtjet e gruas që humbiste gjak; nga vajza e Gjairit, tek
plaka e bërë dyfish; nga zonja fisnike Gjovana e Kuzës, tek vejusha e varfër e sa
e sa gra të tjera, që e ndiqnin, të mbytura në lot, së bashku me turmën. Deri
në orën e mbrame Jezusi rrethohet nga nëna, bija, motra. Pranë tij ne sot përfytyrojmë
të gjitha gratë e përbuzura, të dhunuara, të përjashtuara nga radhët e shoqërisë,
të nënshtruara nën peshën e padurueshme të zakoneve fisnore; gra që kalojnë periudha
krize, krejt vetëm, në sa përgatiten të bëhen nëna; nëna hebreje e palestineze… të
gjitha nënat që u dridhet zemra për bijtë në luftë; plaka e vejusha, të harruara deri
nga të bijtë… Një radhë grash që vijon t’i japë botës shpirt-thatë e të pamëshirshme,
dhuratën e dashurisë e të emocionit, ashtu si bënë për birin e Marisë atë ditë. Ato
na mësojnë bukurinë e ndjenjave njerëzore, na mësojnë të mos turpërohemi kur zemra
na rreh me mëshirë, kur sytë na mbushen me lot, kur kemi nevojë për një përkëdhelje,
për një ngushëllim. Jezusi i sheh lotët e tyre, vuajtjen e tyre e vuan me to.
Krejt në kundërshtim me atë që po ndodh, është përsëri ai që ndjen dhimbje për bijat
e Jeruzalemit: “Mos vajtoni për mua, por për vetveten e për bijtë tuaj” - thotë ai,
duke parë në horizont një zjarr që dyndet mbi popullin e mbi Qytetit Shenjt, “një
dru të thatë”, gati për t’u kallur flakën. Jezusi vështron drejt së ardhmes, shikon
para gjyqit hyjnor të keqen, padrejtësinë, urrejtjen, që e ushqejnë këtë flakë.
Krishti preket thellë nga vuajtja që do t’u bjerë mbi kokë këtyre nënave, kur historia
do të dalë para gjyqit të drejtë të Zotit. Po fjalët e tij nuk paraflasin një fund
të pashpresë, sepse zëri i tij është zë profeti, zë nga i cili nuk buron agoni e mort,
por pendim e jetë: “Kërkojeni Zotin e do të jetoni…”. Atëhere do të galdojë vasha
në valle; të rinj e pleq do të gëzohen së bashku. Unë do ta kthej mortin në gëzim,
do t’i ngushëlloj e do t’i bëj të lum”.
Stacioni i katërmbëdhjetë: ‘Jezusin
e varrosin’:
I mbështjellur me çarçafin e vdekjes, sindonën,
trupi i kryqëzuar e i martirizuar i Jezusit rrëshqet ngadalë nga duart plot mëshirë
të Jozefit të Arimatesë, në varrin e zgavrruar në shkëmb. Në orët e heshtura që vijnë
pas, Krishti do të jetë si të gjithë njerëzit që hyjnë në botën e errët të vdekjes,
kufomë e akullt, jetë e shuar. E megjithatë, në këtë muzg të së Premtes së Madhe
ndjehet një fërgëllimë. Luka ungjilltar rrëfen se tashmë ndriçonin dritat e së shtunës
nga dritaret e shtëpive të Jeruzalemit. Nata pa gjumë e hebrenjve ndër shtëpitë
e tyre bëhet simbol i pritjes së grave, të nxënësit të fshehtë të Jezusit, Jozefit
të Arimtatesë e të dishepujve të tjerë. Nuk është më dridhja e njeriut para një varri
të hapur. S’është tmerri që ndjehet kur të mbërthejnë kthetrat e sëmundjes e të vdekjes.
Dridhje e re, fërgëllim i paprovuar ndonjë herë, ngashërim tjetër. Agim që ndryshon
nga të gjitha agimet ai që do të zbardhë pas pak orësh, si të ketë kaluar e shtuna,
për nxënësit e Jezusit. Sapo të zbardhë ky agim, në rrugën e varreve do të takojmë
një Engjëll që do të na thotë: “Pse e kërkoni të gjallin ndër të vdekur? Nuk është
këtu! Është ngjallur!”. E duke u kthyer në shtëpitë tona, do të ecim pranë e pranë
me të Ngjallurin. Ai do të kapërcejë pragun tonë, do të ulet në sofrën tonë e do të
thyejë bukën. Të lutemi, prandaj edhe ne, me fjalët e fesë të njërit nga fragmentet
më mahnitëse të Mudimeve të Krishtit sipas Mateut, muzikuar prej njërit nga muzikantët
më të mëdhenj të njerëzimit, Johan Sebastian Bahut: “Ndonëse zemra ime është mbytyr
në lot, sepse Jezu Krishti po ndahet nga unë, testamenti i tij më mbush me gëzim:
ai lë në duart e mia një thesar të paçmueshëm, lë Korpin e Gjakun e vet… Dua të të
dhuroj zemrën time, që ti të zbresësh në të, Shëlbuesi im! Dua të bëhem një me Ty.
Në se bota për ty është tepër e vogël, atëherë ti duhet të jesh për mua më shumë se
bota e më shumë se qielli vetë!”.
Kjo ndodhi në një ditë pranvere, ndërmjet
viteve 30 e 33 të epokës sonë. Në një nga udhët e Jeruzalemit, që më pas do të quhej
“Udha e dhimbshme” ecte një grumbull njerëzish që ndiqnin një njeri të dënuar me vdekje.
I rrethuar nga patrulla e ushtarëve romakë, ai memzi ecte, duke mbartur mbi supe kryqin,
që zvarrisej mbi kalldrëmin e rrugës drejt vendit që në aramajkshe quhej Golgota,
në latinisht Kalvari e në shqip, Mali i Kafkës. Ishte fundi i një historie të njohur
nga të gjithë, në qendër të së cilës shikojmë njeriun e poshtëruar e të kryqëzuar
dhe Zotin e ngjallur e të lumnuar. Historia kishte nisur në terrin e një nate më parë…
e vijonte në udhën drejt Kalvarit, udhë që e përshkojnë prej shekujsh të krishterët,
duke e ndjekur Zotin drejt kodrës së kryqëzimit, me vështrimin ngulur në cakun e fundit,
në dritën e Pashkëve. Bashkohemi sonte me Ipeshkvin e Romës, Papën e me mbarë krishterimin
e përhapur në të gjitha skajet e botës, për të ndjekur këtë Udhë të dhimbshme në gjurmët
e Krishtit. Ecim së bashku në këtë udhë, jo për të kujtuar një datë historike të së
kaluarës, një të vdekur të jashtzakonshëm, por për të jetuar realitetin e ashpër e
mizor të një ngjarjeje nga e cila, megjithatë, buron shpresa, gëzimi, shëlbimi. Pranë
nesh ndoshta ecin e dhe ata që vijojnë ta kërkojnë Fytyrën e Krishtit të kryqëzuar
e të ngjallur…