W Eucharystii Chrystus daje nam samego siebie, „objawiając nieskończoną miłość Boga
wobec każdego człowieka”. Tym stwierdzeniem zaczyna się posynodalna adhortacja apostolska
„Sacramentum Caritatis”, zaprezentowana 13 marca w watykańskim Biurze Prasowym. Benedykt
XVI podpisał ją w święto Katedry św. Piotra - 22 lutego b.r.
Adhortacja „o
Eucharystii, źródle i szczycie życia i misji Kościoła” jest owocem XI Zwyczajnego
Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów, które odbyło się w październiku (2-23 października)
2005 roku. Przypomniał o tym podczas konferencji prasowej sekretarz generalny Synodu,
abp Nikola Eterović. Temat zgromadzenia synodalnego wybrał jeszcze Jan Paweł II. Benedykt
XVI 13 maja 2005 r., już niecały miesiąc po swym wyborze potwierdził zwołanie Synodu
o Eucharystii, wyznaczając jego datę. Obok zwyczajnej procedury związanej z opracowaniem
dokumentu roboczego na Synod bezpośrednim przygotowaniem do niego był też Rok Eucharystyczny
ogłoszony przez Jana Pawła II i rozpoczęty jeszcze za jego pontyfikatu. Benedykt XVI
wniósł w obrady synodalne wiele własnych cennych refleksji – podkreślił abp Eterović.
Treść
papieskiego dokumentu przedstawił kard. Angelo Scola, który był relatorem generalnym
zgromadzenia synodalnego. Patriarcha Wenecji wskazał, że wśród wielu określeń, jakie
w ciągu wieków stosowano do Eucharystii, Papież wybrał użyte przez św. Tomasza wyrażenie
„Sacramentum Caritatis” – „Sakrament Miłości”. W ten sposób posynodalna adhortacja
podejmuje idee jego encykliki „Deus caritas est”.
„Eucharystia
została przedstawiona właśnie jako sakrament Bożej miłości, akcja liturgiczna, która
daje nam doświadczyć tej miłości" - zuważył kard. Scola. Ta miłość zadziwia, nadal
budzi zdumienie. Zdumiała dwunastu apostołów, gdy Jezus pochylił się, by umyć im nogi,
umiłowawszy ich aż do końca. Zdumiała uczniów z Emaus przy łamaniu chleba. "W ten
sposób Eucharystia, jeśli można tak powiedzieć, zostaje dana również dzisiaj, po dwóch
tysiącach lat, jako droga dostępna dla ludzi naszych czasów, aby doświadczyli miłości
prawdziwej, «pięknej miłości», i aby nauczyli się miłości. Tych dwóch rzeczy bardzo
potrzeba w naszych czasach” - powiedział patriarcha Wenecji.
Kard. Scola
zwrócił uwagę, że adhortacja „Sacramentum Caritatis” wiąże się z realizacją Soboru
Watykańskiego II. Papież potwierdza dobroczynny wpływ posoborowej reformy liturgicznej
na życie Kościoła, niezależnie od pewnych zauważonych nadużyć. Zawiera ona bogactwa
nie w pełni jeszcze wykorzystane. Dokument składa się z trzech części, zatytułowanych:
(I) „Eucharystia, tajemnica wiary”, (II) „Eucharystia, tajemnica celebrowana” oraz
(III) „Eucharystia, misterium życia”. Znajdujemy tu pogłębioną refleksję teologiczną
nad różnymi jej aspektami i co najmniej 50 wskazań praktycznych o charakterze liturgiczno-duszpasterskim.
Mowa np. o jej związkach z innymi sakramentami, zwłaszcza kapłaństwem i małżeństwem.
Benedykt XVI podkreśla znaczenie kapłańskiego celibatu jako naśladowania Chrystusa,
potwierdzając jego obowiązywanie w Kościele obrządku łacińskiego. Wskazuje także,
iż „węzeł małżeński jest wewnętrzne powiązany z jednością eucharystyczną Chrystusa-Oblubieńca
z Kościołem-Oblubienicą”. Porusza przy tym sprawę nierozerwalności małżeństwa, równocześnie
jednak zachęcając do troski duszpasterskiej o osoby rozwiedzione. Inne wskazania dotyczą
piękna liturgii i poziomu kaznodziejstwa.
W adhortacji apostolskiej „Sacramentum
Caritatis” Ojciec Święty zapowiada też wydanie specjalnego „Kompendium”, zaproponowanego
przez uczestników ostatniego Synodu. Ma ono ułatwiać wiarę, celebrację i coraz głębsze
przeżywanie tajemnicy eucharystycznej. Pod kierunkiem właściwych dykasterii watykańskich
zostaną w nim zebrane teksty z Katechizmu Kościoła Katolickiego: modlitwy,
wyjaśnienia mszalnych modlitw eucharystycznych i wszystko, co może się okazać użyteczne
dla poprawnego pojmowania, sprawowania oraz adorowania Sakramentu Ołtarza.