Чарговыя старонкi з Кампендiума Сацыяльнай дактрыны Царквы.
217 Характэрныя рысы шлюбу: цэласнасць, дзякуючы якой сужонцы дораць
сябе адзiн iншаму ва ўсiх асабiстых аспектах, фiзiчных i духоўных; еднасць, якая
робiць iх адным цэлым; неразрыўнасць i вернасць, якiя паходзяць з узаемнага
i канчатковага самаахвяравання; плённасць, насустрач якой яна натуральным чынам
адкрываецца. Мудрая задума Божая аб шлюбе – прыймаецца чалавечым розумам, нягледзячы
на цяжкасцi, выклiканыя жорсткасцю сэрца – немагчыма ацанiць, разглядаючы выключна
адступаючыя ад яго фактычныя паводзiны ў канкрэтных сiтуацыях. Радыкальнае адмаўленне
першапачатковай задумы Бога ў’яўляе сабой полiгамiя, таму што “яна супярэчыць
раўнай асабiстай годнасцi мужчыны i жанчыны, якiя ў шлюбе дораць сябе адзiн iншаму
з у поўнi ахапляючай, а таму адзiнай i выключнай любоў’ю”. 218 “Аб’ектыўная”
iсцiна аб шлюбе заключана ў тым, што ён назначаны для нараджэння i выхавання дзяцей.
Бо шлюбны саюз дазваляе ў поўнi перажыць тое шчырае падараванне сябе самога, плён
якога, дзецi, самастойна, у сваю чаргу, аказваюцца дарам для бацькоў, для ўсёй сямьi
i для грамадства цалкам. Аднак шлюб быў зацьверджаны не выключна дзеля нараджэння
дзяцей: яго неразрыўны характар i ягоная каштоўнасць як саюза знаходзяцца, нават
калi горача пажаданыя дзецi, не з’яўляюцца вянцом сямейнага жыцця. У гэтым выпадку
сужонцы “могуць выяўляць сваю высокароднасць, усынавiўшы пакiнутых дзяцей цi аказваючы
сур’ёзную дапамогу iншым людзям”. б) Таямнiца шлюбу 219 Па задуме Хрыстуса,
ахрышчаныя пражываюць чалавечую рэчаiснасць шлюбу ў звышнатуральнай форме таямнiцы,
якая ў’яўляе сабой знак i iнструмент Божай ласкi. Гiсторыю збаўлення пралыгвае
тэма шлюбнага запавета, красамоўная выява зносiнаў у любовi памiж Богам i людзьмi
i сымвалiчны ключ да зразумення этапаў вялiкага запавета памiж Богам i Яго народам.
Засяроджанне адкрыцця аб задуме Боскай любовi - дар Бога чалавецтву, Ягоны Сын Езус
Хрыстус, “Жанiх, Якi любiць чалавецтва i дорыць яму Сябе Самога як Збаўца, аб’ядноўваючы
яго з Сабой як Уласнае цела. Ён адкрывае першапачатковую iсцiну аб шлюбе, аб тым,
як было “на пачатку”, i, вызваляючы чалавека ад жорсткасцi сэрца, робiць яго здольным
у поўнi здзейснiць гэту iсцiну”. З сужонскай любовi Хрыстуса да Царквы – любовi, якая
выяўляе сваё поўню ў ахвяры на Крыжы, - паходзiць сакраментальны характар шлюбу; Божая
ласка гэтай таямнiцы робiць любоў сужонцаў падобнай на Любоў Езуса да Царквы. Шлюб,
якi ёсць таямнiцай, ёсць саюзам мужчыны i жанчыны ў любовi. 220 Таямнiца шлюбу
прыймае ў сябе чалавечую рэчаiснасць сужонскай любовi з усiм, што маецца на ўвазе
пад гэтым, i “робiць здольнымi i забавязвае хрысцiянскiх сужонцаў i бацькоў мець
жыццё, адпаведнае паклiканню свецкiх вернiкаў, значыць, “ведучы свецкiя справы i арганiзоўваючы
iх згодна з Богам, шукаць Каралеўства Божае”. Хрысцiянская сямья, глыбока злучаная
з Царквой пры пасрэднiцтве сакраментальных вузаў, пераўтварае яе ў хатнюю цi малую
Царкву, яна заклiкана “быць для свету знакам еднасцi i тым самым выконваць сваю
прарочую ролю, сведчыць аб Каралеўстве i мiры Хрыстовым, да якога накiравана стварэнне
свету”. Сужонская любоў, якая паходзiць з самой любовi Езуса, што набываецца праз
Таямнiцу, робiць сужонкаў-хрысцiянаў сведкамi новага сацыяльнага парадка, натхнёнага
Эвангельлем i пасхальнай Таямнiцай. Натуральнае вымярэнне iх любовi паступова ачышчаецца,
умацоўваецца i ўзвышаецца сакраментальнай Божай ласкай. Такiм чынам, сужонкi-хрысцiяне
не толькi дапамагаюць адзiн аднаму на шляху асвячання, але i робяцца знакам i iнструментам
любовi Хрыстовай у свеце. Яны паклiканы самiм сваiм жыццём сведчыць аб рэлiгiйным
сэнсе шлюбу i здзяйсняць гэту задуму, якую сучаснае грамадства прызнае з усё большай
цяжкасцю, асаблiва калi прыймае рэлятывiстскiя погляды на натуральную аснову iнстытута
сужонства. III. Сацыяльная суб’ектыўнасць сямьi а) Любоў i фармаванне суполкi
асобаў. 221 Сямья – гэта абшара супольнасцi, такая неабходная ў грамадстве,
якое робiцца ўсё болей iндывiдуалiстычным; у гэтай абшары магчыма ўзрошчваць сапраўдную
грамаду асобаў дзякуючы нязгаснай дынамiцы любовi. Любоў – асноўнае вымярэнне чалавечага
вопыта – выяўляецца ў сямье пераважна наступным чынам: “Любячы, чалавек самарэалiзуецца
праз шчырае прынясенне сябе ў дар; любiць – значыць аддаваць i прыймаць тое, чаго
нельга купiць цi прадаць, што магчыма толькi свабодным чынам падарыць адзiн аднаму”. Дзякуючы
любовi – а гэта самая iстотная для акрэслення шлюбу i сямьi рэчаiснасць – кожны чалавек,
мужчына i жанчына, набывае прызнанне, прыняцце, павагу да яго годнасцi. З любовi
нараджаюцца адносiны, якiя разгортваюцца ў бескарыслiвасцi, якое, “паважаючы i заахвочваючы
ва ўсiх асабiстую годнасць як адзiную каштоўнасць, робяцца сардэчным прыняццем, спатканнем
i дыялогам, бескарыслiвай падрыхтаванасцю дапамагчы, шчодрым служэннем i глыбокай
салiдарнасцю”. Iснаванне сямей, якiя жывуць у гэтым духу, паказвае недахопы i супярэчлiвасцi
грамадства, якое кiруецца пераважна, калi не выключна, крытэрыямi эфектыўнасцi i функцыянальнасцi.
А сямья, якая жыве, кожны дзень сплятаючы сецiва мiжасабовых зносiнаў, унутраных i
вонкавых, выступае як “першае i незаменная школа сацыяльнасцi, прыклад i стымул для
больш шырокiх грамадскiх адносiнаў у духу павагi, справядлiвасцi, дыялога i любовi”.