Sot Kisha katolike përkujtoi Shën Gjonin e Kryqit.
(14.12.2006 RV)Duhet të ketë lindur rreth vitit 1540 në Fontiveros, pranë Avilës,
në Spanjë. Ishte ende i mitur, kur i vdiq i jati. S’ ëmës iu desh të lëvizte nga një
vend në tjetrin për të fituar bukën e gojës, duke marrë kudo me vete edhe jetimin.
Me gjithë kushtet tepër të vështira të jetesës. Gjoni filloi të ndjekë shkollën, por
u detyrua edhe të punonte, për të lehtësuar barrën e rëndë që peshonte mbi supe të
nënës. Si fitoi pjekurinë, vendosi t’ia kushtonte gjithë jetën Zotit. Për ta realizuar
këtë dëshirë, në sa ishte në Medinë, vendosi të vishte zhgunin e karmelitanëve. Ishte
viti 1567. Nisi kështu për të rruga e meshtarisë: më 1567, pasi kishte kryer studimet
e filozofisë dhe të teologjisë në Salamankë, universitet spanjoll me famë i kohës,
u shugurua meshtar. Në të njëjtin vit u takua me Shën Terezën e Jezusit, e cila sapo
kishte marrë nga eprori i përgjithshëm lejën për themelimin e dy kuvendeve të karmelitanëve
kundrues, të cilët më pas u quajtën “të zbathur”, me qëllim që t’u ndihmonin rregulltareve
në shtëpitë që drejtonte. Më 28 nëntor 1568 Gjoni u bë anëtar i grupit të reformatorëve
të Durelos, duke e ndryshuar emrin nga Gjoni i Shën Matisë në Gjoni i Kryqit. Kreu
më pas detyra të shumta e të ndryshme: ndërmjet tjerash, qe rrëfyes e drejtues i kuvendit
të Zotit të Mishëruar në Avila. Gjatë punës për reformën, u dëbua nga kuvendi. Më
pas u ngarkua gabimisht me një faj që nuk e kishte bërë e kaloi tetë muaj në burg.
E pikërisht kur ishte i mbyllur në burg, shkroi pjesën më të madhe të poezive të tij
lirike, që u bënë shpejt pronë e thesarit të kulturës botërore, duke u radhitur ndërmjet
kryeveprave më të njohura të lirikës. Iu desh, pra, të mbarte kryqin, që u bë
pjesë e pandarë e emrit të tij. E ishin pikërisht vuajtjet, që e ndihmuan të zbulonte
misterin e Kryqit dhe të ecte në rrugën e kundrimit më të lartë e të jetës mistike.
Etapat e kësaj jete i përshkroi në veprat e teologjisë shpirtërore, të cilën Kisha
e konsideron si doktrinë të sigurtë për të gjithë besimtarët e saj. Ja disa nga titujt:
“Ngjitja në malin e Karmelit”; “Nata e errët e shpirtit”; “Këngë shpirtërore”, “Flakë
e gjallë dashurie”. Ai e pa thelbin e Kishës në bashkimin e saj jetik me Krishtin,
i cili është përherë i pranishëm e veprues në Kishë Gjoni i Kryqit vdiq në moshën
49 vjeçare ndërmjet 13 e 14 dhjetorit të vitit 1591 në Ubedë.