Po zakończeniu liturgii w katedrze św. Jerzego, przy uroczystym śpiewie, Benedykt
XVI i Bartłomiej I wyszli na zewnętrzny balkon siedziby patriarchatu ekumenicznego
z którego pobłogosławili po grecku i łacinie zebranych na niewielkim dziedzińcu wiernych.
Prawdziwy aplauz wywołało podanie sobie przez Papieża i patriarchę dłoni i wzniesienie
ich razem w górę, w geście oznaczającym jedność. Kulminacyjnym punktem wizyty w patriarchacie
ekumenicznym było podpisanie wspólnej deklaracji. Przed sygnowaniem dokumentu, kard.
Walter Kasper przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan odczytał
jego treść, następnie uczynił to przedstawiciel patriarchatu.
„Duch Święty
pomoże nam przygotować wielki dzień przywrócenia pełnej jedności – wtedy i w taki
sposób, jak tego zechce Bóg”. Tę nadzieję sformułowaną w myśl zasad ekumenizmu duchowego
wyrażają Benedykt XVI i Bartłomiej I we wspólnej deklaracji. Wskazują zarazem na misję,
jaką wyznawcy Chrystusa mają dziś pełnić w Europie i na świecie.
W deklaracji
wyrażono wdzięczność Bogu za kroki już dokonane na drodze ku jedności. Przypomniano
zapoczątkowanie – przez Pawła VI i Atenagorasa I – dialogu miłości oraz – przez Jana
Pawła II i Dimitriosa I – dialogu teologicznego. Po kilku latach przerwy został on
ostatnio wznowiony na sesji plenarnej komisji mieszanej w Belgradzie. Ojciec Święty
i Patriarcha Ekumeniczny zapewniają o swym stałym poparciu dla jej prac i modlitwie
w ich intencji. Podkreślają znaczenie odwołania ekskomunik między Kościołami Rzymu
i Konstantynopola. Zwracają uwagę, że z tego aktu sprzed 40 lat nie wyciągnięto jeszcze
wszystkich pozytywnych konsekwencji, jakie mogą z niego wypływać dla drogi do pełnej
jedności.
Jako pasterze Kościoła – stwierdzają w deklaracji obaj hierarchowie
– podjęliśmy przede wszystkim refleksję nad misją głoszenia Ewangelii. Jest dziś ona
szczególnie aktualna i konieczna nawet w krajach tradycyjnie chrześcijańskich wobec
narastania laicyzacji, relatywizmu, nihilizmu. Benedykt XVI i Bartłomiej I oceniają
pozytywnie drogę formowania Unii Europejskiej. Mają nadzieję, że uczestnicy tej wielkiej
inicjatywy wezmą pod uwagę wszystkie aspekty dotyczące osoby i jej praw, a zwłaszcza
wolności religijnej. Mniejszościom należy zapewnić ochronę ich religii i kultury.
Europa ma być otwarta na inne religie, ale trzeba zachować jej chrześcijańskie korzenie
– zarówno ze względu na historię, jak i przyszłość. Więź naszego kontynentu z Ewangelią
stanowi wspólne nam, wciąż aktualne dziedzictwo, które nadal przynosić będzie owoce.
Deklaracja
wskazuje też na potrzebę wspólnego działania na rzecz respektowania praw człowieka
i rozwoju na świecie w obliczu ubóstwa, wojen i terroryzmu. Szczególną uwagę zwraca
na sprawę pokoju na Bliskim Wschodzie, dialog międzyreligijny i ochronę środowiska
naturalnego.