Kardinali Tarçizio Bertone përuroi sot ekspozitën “Laokoonti: në zanafillën e muzeve
të Vatikanit”.
(16.11.2006 RV)Me fjalimin e kardinalit Tarçizio Bertone, sot në Vatikan u
hap ekspozita “Laokoonti: në zanafillën e muzeve të Vatikanit”, që shënon kulmin e
kremtimeve organizuar me rastin e 500-vjetorit të Muzeut, themeluar nga Papa Juli
II. Për të kremtuar denjësisht 500-vjetorin e themelimit, Muzejtë e Vatikanit
kanë organizuar një sëri veprimtarish e manifestimesh, që nisën në fillim të vitit
e arritën kulmin me ekspozitën ndërkombëtare që u hap sot solemnisht nga kardinali
Bertone, sekretar i Shtetit të Shenjtërisë së Tij dhe nga kryetari i Governatoratit
të Qytet-Shtetit të Vatikanit, imzot Gjovani Lajolo, kushtuar grupit skulpturor të
Laookontit, gjetjes së tij e fatit të tij. Për të rijetuar emocionin e mahnitjen
që shoqëruan rigjetjen e Laookontit më 14 janar, 5 shekuj më parë, intervistuam Françesko
Buranelin, drejtor i Muzeve të Vatikanit: Përgjigje: - Gjithçka ndodhi
më 14 janar 1506, në një mëngjes të ftohtë dimëror. Grupi skulpturor u rigjet rastësisht
në Romë, mbi kodrën Oppio, pranë Termes së Titit. Të gjithë njerëzit e kulturës vrapuan
menjëherë në vendin e gjetjes së skulpturës. Kronika e kohës tregon: “Dukej si të
ishte viti jubilar, aq shumë kardinaj u ngjitën ta shikojnë”. Ngjarja i ra në vesh
Julit II, i cili thirri menjëherë Gjuliano Sangalon, piktor, skulptor e arkitekt i
shquar i kohës, dhe e dërgoi të shikonte ç’po ndodhte. Juliani shkoi me të birin,
Françeskun e me Mikelangjelon. Sapo arriti në Oppio, e kuptoi menjëherë se ishte vepra
madhështore, për të cilë n shkruante Plini Plak, i cili sqaronte se ishte krijuar
nga Hagjesandros, Athanadoros e Polydoros nga Rodi, duke kujtuar edhe se ishte pronë
e perandorit Titi. Papa Juli II (1503-1513) e bleu menjëherë grupin, e mbarti
dhe e vendosi në Vatikan. Këtu, disa vite më pas, u formua Oborri i Shtatoreve, sot
Oborri Tetëkëndësh, një ndër bërthamat më të rëndësishme të skulpturës së lashtë në
Muzetë e Vatikanit, që do të ndikonte fuqimisht mbi kulturën artistike të shekujve
të mëpasëm. Drama që paraqet skulptura e lashtë, shpreh gjithë vuajtjen e dhimbjen
e njeriut, që flijon jetën e tij e të bijve të tij për shpëtimin e qytetit të vet.
Në të shikojmë të skalitur në mermer, mitin e priftit Laookont me dy të bijtë, që
përpiqen më kot të çlirohen nga shtrëngimi i dy gjarpërinjve të tmerrshëm, të dalë
nga deti me urdhër të perëndeshës Athina, për ta ndeshkuar priftin që përpiqej t’i
bindte trojanët ta linin jashtë mureve të qytetit, kalin e drunjtë të braktisur nga
grekët. Na çon, pra, me kujtesë në Trojën e rrethuar nga ushtritë greke, që përgatiten
ta marrin me dinakëri qytetin. Është një temë e thellë e tragjike që arti e ka përsëritur
e përpunuar vazhdimisht e për të cilën feja e krishterë, që merr pjesë gjithnjë në
dhimbjen e njeriut, ofron një perspektivë shprese e shpëtimi. “Laokonti” është një
nga veprat më të studiuara e më të kopjuara, duke nisur që nga periudha e Rilindjes.
Ndër artistët që i kanë kushtuar vëmendje të veçantë skulpturës, kujtojmë disa emra
të shquar si Jakopo Tati (1486-1570), Françesko Primatiçio (1504-1570), Pietre Paul
Rubens (1577-1640), Gian Lorenzo Bernini (1598-1680), Karlo Marata (1625-1713), Arturo
Martini (1889-1947), Salvator Dalì (1904-1989), Françesko Somaini (1926-2005), Andrei
Al Faro, skulptor që vijon krijimtarinë. Ekspozita, që u hap pranë Muzejve të
Vatikanit e që do të mund të vizitohet deri më 28 shkurt 2007, ka pesë seksione, në
të cilat paraqitet fama e skulpturës në shekuj, përmes dëshmive të studimeve e të
veprave, që nga lashtësia deri në kohët tona, ardhur nga muzetë më të rëndësishme
të botës (Metropolitan, British, Luvre, Ermitazh, Albertina, Ufici etj), si dhe nga
Biblioteka dhe Arkivi Sekret i Vatikanit.