Чарговыя старонкі з кампендіума сацыяльнай навукі Царквы.
г) Грамадства, што існуе ў справядлівасці і любові. 81 Аб’ект на які накарівана
сацыяльная навука, па сутнасці, той самы, што і нагода да яго існавання: чалавек,
закліканы да збаўлення і ў гэтай якасці даручаны Езусам клопату Царквы, якая адказная
за яго. З дапамогай сваёй сацыяльнай навукі Царква клапоціцца аб жыцці людзей
у грамадстве, разумеючы, што ад якасці сацыяльнага жыцця, значыць ад адносінаў справядлівасці
і любові, з якіх яна створана, залежаць рашучым чынам бяспека і развіццё асобаў –
а дзеля гэтых мэтаў і ствараецца ўсялякая грамада. Бо ў грамадстве маюць найважнейшую
ролю годнасць і права чалавека і мір у адносінах паміж асобамі і паміж суполкамі асобаў.
Гэта даброты, да якіх сацыяльная грамада павінна імкнуцца і якія яна павінна гарантаваць. У
гэтай перспектыве сацыяльная навука выконвае задачу абвяшчэння, а таксама выкрывання. Перад
усім Царква абвяшчае тое, што ёй належыць: “глабальнае бачанне чалавека і чалавецтва”,
як на тэарытычным, так і на практычным узроўнях. Бо сацыяльная навука прапануе не
толькі сэнсы, вартасці і крытэрыі меркавання, але і паходзячыя ад яе нормы і ўказанні
да дзеяння. Распаўсюджваючы гэту навуку, Царква мае намер не структураваць ці арганізоўваць
грамадства, але ўплываць на сумленне чалавека, накіроўваць і фармаваць яго. Акрамя
таго, сацыяльная навука выконвае задачу выкрывання граха несправядлівасці і гвалту,
які розным чынам існуе ў грамадстве і ў ім уцелаўляецца. Падобнае выкрыванне робіцца
судом і абаронай для непрызнаных і парушаных праў, асабліва праў бедных, маленькіх
і слабых людзей, і ўзмацняецца па меры таго, як несправядлівасць і гвалт распаўсюджваюцца,
падпарадкоўваючы сабе цэлыя катэгорыі людзей і вялікія рэгіёны свету, і нараджаюць
сацыяльныя пытанні, значыць злоўжыванні і парушэнні раўнавагі, якія руйнуюць
грамадства. Iстотная частка сацыяльнай навукі прысвячана вялікім сацыяльным пытанням,
на якія Царква прапануе адказ: сацыяльную справядлівасць. 82 Мэты, якія
ставіць перад сабой сацыяльная навука, належаць рэлігійнаму і маральнаму парадку.Рэлігійнаму – таму што эвангелізацыйная і збаўчая місыя Царквы ахоплівае чалавека
“ва ўсёй праўдзе аб яго існаванні, а яго асабістым, а таксама і аб яго грамадскім
і сацыяльным існаванні”. Маральным – таму, што Царква імкнецца да “агульнага
гуманізму”, значыць да “вызвалення ад усяго таго, што прыгнятае чалавека”, і да “развіцця
ўсяго чалавека і ўсіх людзей”. Сацыяльная навука ўказвае шляхі да грамадства, прыміранага
і гарманізаванага ў справядлівасці і любові, якое ў гісторыі будзе папярэджваць і
быць вобразам “новага неба і новай зямлі, на якіх жыве праўда” (2 Пётр 3, 13). д)
Пасланне сынам і дачкам Царквы і чалавецтву 83 Першы адрасат сацыяльнай навукі
– царкоўная грамада з усімі яе чальцамі, бо кожны мае сацыяльную адказнасць. Сацыяльная
навука заклікае да сумлення чалавека, каб ён прызнаваў і выконваў уласны доўг справядлівасці
і любові ў грамадскім жыцці. Гэта навука – святло маральнай праўды, якая абуджае адэкватныя
адказы, у залежнасці ад паклікання і служэння кожнага хрысцьяніна. З улікам таго,
што сацыяльная навука натхняе да эвангелізацыі, значыць да навучання, катэхізацыі
і фармацыі, яна накіраваная да кожнага хрысцьяніна, у адпаведнасці з яго кампетэнтнасцю,
дарамі, абавязкамі і місыяй аб’яўлення. Акрамя таго, сацыяльная навука заклікае
да адказнасці, што тычыцца пабудовы, арганізацыі і функцыянавання грамадства: гутарка
ідзе аб палітычных, эканамічных, адміністратыўных, значыць маючых секулярную натуру
абавязках, якія належаць усім цывільным асобам, а не святарам і законнікам.
Гэта адказнасць ускладзена на цывільных людзей асаблівым чынам, праз секулярны
стан як іх жыццёвага статуса і секулярнай натуры іх паклікання. Выконваючы
адпаведныя абавязкі, цывільныя людзі ажыццяўляюць сацыяльную навуку і ажыццяўляюць
адначасова секулярнае жыццё Царквы.84 Акрамя таго, што сацыяльная навука, у першую
чаргу і асаблівым чынам, накіравана да сыноў і дачок Царквы, яна мае і універсальнае
гучанне. Святло Эвангелля, накіраванае сацыяльнай навукай на грамадства, прасвятляе
ўсіх людзей; сумленне і розум кожнага здольныя ўспрыняць чалавечую глыбіню сэнсаў
і вартасцяў, выказаных гэтай навукай, і імпульс гуманнасці і гуманізацыі, якім заражаны
нормы паводзінаў, у гэтай навуцы прапанаваныя. Такім чынам, да ўсіх людзей накіравана
сацыяльная навука Царквы – у імя чалавека, яго адзінай і унікальнай годнасці, дзеля
таго каб бараніць чалавека і заахвочваць яго развіцццё ў грамадстве, а таксама ў імя
адзінага Бога, Які ёсць Творцай чалавека і канчатковай мэтай. Сацыяльная навука
адкрытым чынам звернута да ўсіх людзей добрай волі. I сапраўды, да яе прыслухоўваюцца
прадстаўнікі іншых Цэркваў і Царкоўных грамадаў, прыхільнікі іншых рэлігійных традыцый
і людзі, якія не належаць да ніякіх рэлігійных групаў.