Shën Gregori i Nisës,
ipeshkëv e profesor, është një nga etërit më të njohur të Kishës të shekullit IV.
Për përgjigjet që i dha një mori problemesh filozofike, në përkim të plotë me të dhënat
e fesë e njëkohësisht me kërkesat e arsyes, mund të krahasohet me Shën Tomën e Akuinit.
E kaloi gjithë jetën në vetmi, duke iu kushtuar lutjes e studimit të filozofëve klasikë,
Platonit dhe Aristotelit e, sidomos, dijetarëve të mëdhenj të Kishës. Provoi edhe
shijën e hidhur të internimit, i akuzuar padrejtësisht nga heretikët arianë, por shpejt
pafajsia e tij doli në dritë e ai u kthye në selinë e vet, i brohoritur nga besimtarët,
që e donin. Pas vdekjes së vllaut të tij të mirënjohur, Shën Bazilit, ipeshkëv
i Cezaresë, iu desh ta linte sërisht selinë e tij të përvuajtur e të nisej për të
vendosur paqen ndërmjet kishave lindore, të cilat shpesh kishin ngatërresa për çështje
doktrinore e administrative. Këtu mori pjesë në Koncilin e thirrur nga Perandori Teodosi
. Etërit konciliarë, të mahnitur nga kultura e tij filozofike, e mbiquajtën "shtylla
e fesë". Në vitin 394 mori pjesë në një sinod tjetër në Kostantinopojë. E ky është
lajmi i fundit që kemi për të. Thuhet se vdiq në vitin 395, duke lënë pas, ndërmjet
tjerash, edhe homelitë e tij të famshme, mbajtur gatë salikimeve të njerëzve më të
shquar të kohës.