Po niedzielnej przerwie Synod Biskupów kontynuuje obrady. Toczą się dziś one w ramach
dwóch kongregacji generalnych – przedpołudniowej i popołudniowej. Przewodniczącym
delegowanym pierwszej z nich, już 11. od początku Synodu, był nigeryjski kardynał
Francis Arinze, prefekt Kongregacji do spraw Kultu Bożego. Na wstępie zachęcił on
uczestników do modlitwy za ofiary trzęsienia ziemi na południu Azji oraz huraganu
w Ameryce Środkowej i Meksyku. Na obradach obecny był papież. Sekretarz generalny
Synodu, arcybiskup Nikola Eterović, poinformował, że w pierwszym tygodniu w auli synodalnej
zabrało głos 148 ojców.
Na dzisiejszej kongregacji przedpołudniowej wypowiedziało
się 20 ojców synodalnych, w tym 18 biskupów i dwóch przełożonych generalnych. Obok
dwóch kardynałów kurialnych po 5 biskupów pochodziło z Europy i z Afryki, 4 z Azji,
3 z Ameryki i jeden z Australii.
Wśród nich było dwóch arcybiskupów większych
Kościołów wschodnich – mianowicie greckokatolicki i syromalabarski. Kijowsko-halicki
arcybiskup większy zwrócił uwagę na pełną zgodność wiary w Eucharystię, jaka łączy
katolików z prawosławnymi. „A jeśli tak jest, dlaczego nie można koncelebrować?” –
zapytał kardynał Lubomyr Huzar. Zaproponował on też, by następny Synod Biskupów został
poświęcony Kościołom wschodnim. Natomiast arcybiskup większy Ernakulam-Angamaly w
Indiach wskazał jako owoc głębokiej pobożności eucharystycznej chrześcijan syromalabarskich
liczne powołania kapłańskie i zakonne. Kardynał Varkey Vithayathil przypomniał, że
wielu misjonarzy pochodzących z tego Kościoła pracuje – również w diecezjach obrządku
łacińskiego – w Afryce, obu Amerykach, Europie i Oceanii. Erytrejski biskup Menghisteab
Tesfamariam wyjaśnił istniejący w tradycji wschodniej kult Eucharystii. W odróżnieniu
od chrześcijańskiego Zachodu, adoracja Najświętszego Sakramentu jest tam nieodłącznie
związana z samym sprawowaniem mszy, tworząc dwa nurty tej samej liturgii. Prefekt
Kongregacji do spraw Ewangelizacji Narodów, kardynał Crescenzio Sepe przypomniał,
że aktualnie 5 miliardów ludzi nie zna jeszcze Chrystusa i nie korzysta z sakramentów.
Kościół ma obowiązek nieść im Chleb życia i Kielich zbawienia. Ważne jest jednak,
aby niechrześcijanom przedstawiać całość doktryny eucharystycznej, bez ulegania „modom
kulturowym”, które mogłyby jej zagrozić.
O potrzebie ewangelizacji mówił także
przewodniczący Konferencji Episkopatu Indii, abp Oswald Gracias. Tam, gdzie Kościół
jest mniejszością trzeba przykładać większą uwagę do Liturgii Słowa, z wykorzystaniem
różnych dostępnych środków, na przykład audiowizualnych, aby ludzie rozumieli, w czym
uczestniczą.
Z kolei generał jezuitów, ojciec Peter-Hans Kolvenbach, ukazał
obiecujące perspektywy dialogu teologicznego z Kościołami reformowanymi i Cerkwią
prawosławną. Różnice w rozumieniu Eucharystii i momentu konsekracji, które dotychczas
go hamowały, w świetle nowych badań wydają się topnieć.
Natomiast egzarcha
apostolski Serbii i Czarnogóry dla wiernych obrządku bizantyjskiego, biskup Djura
Dżudżar, podkreślił potrzebę opracowania szczegółowych wskazań odnośnie liturgii ekumenicznych.
W kontekście wielowyznaniowym winny one także objąć temat małżeństw mieszanych. Przewodniczący
Papieskiego Komitetu do spraw Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych, mówił o
roli, jaką wydarzenia te odgrywają w życiu Kościoła. Dzięki nim wzrasta gorliwość
religijna, wspólnota wiary, powołania, duch misyjny, pokój społeczny i solidarność
– stwierdził kardynał Jozef Tomko. Arcybiskup Abudży w Nigerii John
Onaiyekan zaznaczył rolę, jaką w życiu Kościoła w jego ojczyźnie odegrała reforma
liturgiczna II Soboru Watykańskiego oraz włączenie do Mszy świętej elementów kultury
afrykańskiej. Natomiast przedstawiciel episkopatu włoskiego, arcybiskup Francesco
Cacucci poświęcił swe wystąpienie należytemu włączeniu wiernych do przepowiadania
tajemnic wiary. Jego zdaniem niedzielna liturgia wymaga wprowadzenia, które wychodząc
od tajemnic sprawowanych w świętym rycie, poprzez refleksję nad Słowem Bożym dopomogłoby
wspólnocie w refleksji nad jej zaangażowaniem w świecie.
Zambijski biskup George
Cosmas Zumaire Lungu poruszył zagadnienie piękna w liturgii. Zasugerował, że być może
refleksja teologiczna nad pięknem mogłaby rozjaśnić cienie związane z celebracją Eucharystii.
Afrykański hierarcha skrytykował jednocześnie pogląd, jakoby użycie w liturgii organów,
śpiewu gregoriańskiego i łaciny wychodziło naprzeciw zapotrzebowaniu ze strony wiernych,
bez względu na kulturowe okoliczności, w jakich sprawowana jest Eucharystia.
Francuski
biskup Jean-Louis Bruguès przestrzegł przed zagrożeniem, jakim może być dla współczesnego
Kościoła autosekularyzacja. Podkreślił znaczenie Eucharystii w dziele nowej ewangelizacji,
oraz roli adoracji Najświętszego Sakramentu w podejmowanej przez młodzież misji głoszenia
wiary w obliczu współczesnego racjonalizmu.