Indie: kontrowersje wokół katolikosa

Nieoczekiwanym problemem dla dialogu ekumenicznego w Indiach stało się użycie przez zwierzchnika katolików obrządku malankarskiego tytułu katolikos. Oznaczał on pierwotnie hierarchę sprawującego władzę nad częścią Kościoła powszechnego. Używano go od IV wieku w Kościołach wschodnich poza cesarstwem rzymskim, związanych historycznie z patriarchatem antiocheńskim. Dziś noszą go zwierzchnicy kilku wspólnot prawosławnych, między innymi Gruzinów i Ormian, a także Kościoła syryjskiego w Indiach. Ten właśnie Kościół zaprotestował, kiedy indyjscy katolicy malankarscy zaczęli swego zwierzchnika nazywać katolikosem, odkąd w lutym tego roku otrzymał on od papieża tytuł arcybiskupa większego.


Indyjscy prawosławni – będący jednym z przedchalcedońskich Kościołów wschodnich – zagrozili nawet wycofaniem z prowadzonego od 16 lat dialogu ekumenicznego z katolikami. W związku z tym specjalny list skierował do nich przewodniczący Papieskiej Rady do spraw Jedności Chrześcijan. Kardynał Walter Kasper wyjaśnia, że tytuł katolikos w prawie kanonicznym katolickich Kościołów wschodnich nie istnieje. Papież nie mianował zwierzchnika indyjskiego Kościoła malankarskiego katolikosem, ale arcybiskupem większym. Arcybiskup Cyril Baselios broni jednak użycia tego typowo wschodniego tytułu również w Kościołach katolickich, uważając, że nie może on być zastrzeżony tylko dla prawosławnych. Jest bowiem zgodny ze starożytną syryjską tradycją jego Kościoła, który pozostaje w jedności z Rzymem dopiero od roku 1930. Zapewniono mu wtedy zachowanie własnej liturgii i zwyczajów. Arcybiskup większy Trivandrum zapowiedział przesłanie do Rzymu listu ze szczegółowymi wyjaśnieniami specyfiki malankarskiej tradycji.

ak