Լիբանան ապրող մեր հայրենակից, նկարիչ-քանդակագործ Ռաֆֆի Ետալեանի ստեղծագործական աշխարհը միշտ լեցուն է նոր եւ ուշագրաւ, գեղագիտական մեծ ճաշակ ունեցող գործերով, որոնցմէ մէկն ալ վերջերս ստեղծուած Փորթուկալիոյ Ֆաթիմա քաղաքին մէջ գտնուող Տիրամօր յայտնութեան վայրին մէջ կառուցուած սրբատեղիի համար ստեղծուած ՋԱՀՆ է` նուիրուած այդ վայրին մէջ Տիրամօր յայտնութեան 100-ամեակին:
… 1917 թուականի մայիս 13-ին երեք փոքրիկ հովիւներ` 10-ամեայ Լուսիա Սանթուշը, անոր զարմուհի Եակինթան (Ժաստինան) եւ Զարմիկ Ֆրանչիսկոն ականատեսը դարձան իրական հրաշքի մը` Սուրբ Կոյս Մարիամի յայտնութեան: Երեխաները Ֆաթիմա քաղաքէն ոչ հեռու, մեծ կաղնեծառի ճիւղերու մէջ տեսան Սուրբ Կոյսի փայլատակող պատկերը: Մարիամը անոնց յորդորեց ամէն ամսուան 13-ին այցելել այդ վայրը, եւ երեխաներն ամէն անգամ այդ օրը ծառին մօտ կ´ըլլային…Սուրբ Կոյսը անոնց միջոցով աշխարհին երեք կարեւոր բան կը պատգամէր` ամեն օր աղօթել իր Վարդարանը, ապաշխարել եւ քաւութեան գործեր ընել` բոլոր մարդոց մեղքերու ներման համար:
…Շուտով այդ մասին իմացաւ ողջ Փորթուկալը, լուրը տարածուեցաւ երկրի սահմաններէն դուրս, եւ այդ վայրը դարձաւ սրբատեղի, իսկ անգամ մը, հոկտեմբեր 13-ին մարդիկ ականատեսը դարձան «Արեւային պարի», որուն ընթացքին զարմացած մարդիկ կը վայելէին արեւի շուրջ կատարուող առեղծուածային երեւոյթը, երբ արեւի ճառագայթները քանի մը վայրկեաններու մէջ կ´առանձնանան եւ կը շարժուէին երկնքով` հետաքրքիր ու խորհրդաւոր ուրուագիծեր ստեղծելով:
Մայիս 13-ը այնուհետ դարձած է Աստուածամօր երեւումներու մեկնարկի օրը. 2017-ի մայիս 12-ին Սուրբ Կոյսի պատգամներու նուիրեալ Ֆրանչիսկոս Սրբազան Քահանայապետը 1 մլն. հաւատացեալներու հետ, Ֆաթիմայի երեւումներու տաճարին մէջ, կ´աղօթէր Սուրբ Վարդարանը, իսկ յաջորդ օրը` մայիս 13-ին, Սուրբ Պատարագ կը մատուցէ:
Աստուածամօր յայտնութեան 100-ամեակին առիթով աշխարհի տարբեր ծայրերէ Ֆաթիմայի Սուրբ Կոյսի տաճարին մէջ հաւաքուած մարդիկ այս մայիսին ականատեսը դարձան մեր հայրենակիցի պատրաստած ջահի բացման արարողութեան: Այդ օրը, Ռաֆֆի Ետալեանի հաղորդմամբ, տեղի կ´ունենայ խորհրդաւոր Վարդարանի աղօթքի հանդիսութիւնը, որ կը նախագահէր Մարոնի համայնքի պատրիարք Մար Պեշարա Ռաին, ներկայ էին նաեւ Հայոց կաթողիկէ պատրիարքի տեղակալ, առաջնորդ Գէորգ եպիսկոպոս Ասատուրեան եւ պատրիարք Եունան: Վարդարանի աղօթքի հանդիսութեան օրը «Ողջոյն քեզ, Մարիամ» աղօթքը կը հնչէ 4 լեզուներով` արաբերէն, հայերէն, ֆրանսերէն եւ անգլերէն: Հայերէնով ողջոյնը կ´աղօթեն տէր եւ տիկին Ետալեանները: Պատրիարք Ռաին Լիբանանի կողմէ սրբատեղիին կը նուիրէ Ռաֆֆի Ետալեանի ստեղծած ոսկեջրած պղնձեայ ջահը, որ պէտք է տեղադրուէր Ֆաթիմայի սրբատեղիի թանգարանին մէջ: Ետալեանի ստեղծած Տիրամօր ջահը գեղագիտական իւրայատուկ գեղեցկութիւն ու արժէք ունեցող սքանչելի ստեղծագործութիւնը կը նուիրուի Տիրամօր. այն բաղկացած է 7 բաժիններէ, որոնք կը խորհրդանշեն Սուրբ Կոյսի 7 յայտնութիւնները` զարդարուած 7 խաչերով: Ջահի կեդրոնին զետեղուած է Լիբանանի մայրի ծառը: Ետալեան ջահին վրայ Տիրամօր երեւման 100-ամեակին առիթով փորագրած է 100 խաչ: Լիբանանի Հարիսայի Տիրամօր արձանը 8.5 մ բարձրութիւն ունի, Ետալեանի ստեղծած այս ջահը 85 սմ երկարութիւն ունի: Ջահի ներքեւը արուեստագէտը պատկերած է հայկական եկեղեցւոյ նշան մը` Է տառը (միակ կատարելութիւն): Ռաֆֆի Ետալեան այս ջահը ստեղծած է երկու օրինակէ, 2-րդը` Լիբանանի Հարիսայի Տիրամօր սրբատեղիին համար:
Փորթուկալի ֆաթիմա փոքրիկ, սքանչելի քաղաքին մէջ տեղի ունեցած հանդիսաւոր արարողութիւնն ու լիբանանահայ արուեստագէտ Ռաֆֆի Ետալեանի հրաշագեղ աշխատանքը կը խնկարկէին ոչ միայն Տիրամօրը, այլեւ մեր հայրենակիցի` Ետալեան հայորդիի, ի վերուստ տրուած շնորհի այլ յայտնութեան մը:
Կարինէ Աւագեան
Քաղուած «Հայերն այսօր»էն
All the contents on this site are copyrighted ©. |