Manastiri i Khor Virap, një nga vendet më të shenjta të Kishës Armene, në kufi me Turqinë

Manastiri i Khor Virap një nga vendet më të shenjta të Kishës Armene, në kufi me Turqinë, në këmbët e Malit Ararat, ka një emër që do të thotë “burg i thellë”. Fillimisht, ishte një kështjellë e fortifikuar, ku shën Gregori Ndriçues u burgos në një pus të thellë për 13 vjet me radhë nga mbetri Tiridate III, që persekutonte të krishterët. I goditur nga një sëmundje e rëndë, mbreti, që u shërua me ndërhyrjen e lutjet e shën Gregorit, u kthye në krishterim së bashku me gjithë familjen dhe e shpalli Armeninë komb të krishterë (301 pas Krishtit).

Në shekullin V, aty ku ishte burgu u ngrit një manastir dhe u themelua një Vëllazëri e krishterë. Në shekujt XII-XIII, në manastir ndodhej një seminar i mirënjohur dhe një qendër studimesh, ku u formuan njerëz të mëdhenj të jetës fetare e kulturore të vendit. Kisha e ndërtuar mbi pusin e shën Gregorit (6,5 metra nën nivelin e tokës) është vend shtegtimesh të vazhdueshme nga e gjithë Armenia.

Pasi u shkatërrua nga tërmeti i vitit 1679, manastiri u rindërtua gradualisht me shtesa, si këmbanorja (gjysma e shekullit XIX) etj.. Manastiri është nën jurisdiksionin e Selisë Nënë të Eçmjaxhinit. Shën Gjon Pali II vizitoi manastirin më 27 shtator 2001, në përfundim të udhëtimit të tij triditor në Armeni.