Հայ Եկեղեցւոյ Տօնացոյցին համաձայն՝ Քառասնորդաց Պահքը կը սկսի Բուն Բարեկենդանի յաջորդ
օրը: Բուն Բարեկենդանէն մինչեւ Զատիկ Մեծ Պահքի շրջան կը կոչուի: Ան մեծ կը կոչուի պահքերուն
մէջ ամենէն երկարատեւը (քառասուն օր) ըլլալուն համար: Այս պահքը կը կոչուի նաեւ Քառասնորդաց,
քառասուն օր տեւելուն պատճառով: Ժամանակին կը կոչուէր նաեւ Աղ ու հաց: Հին ժամանակ՝ աղ
ու հաց կ'ուտէին Մեծ Պահոց որոշ օրերուն: Մեծ Պահքը կը բաղկանայ ութը շաբաթներէ, Առաջաւորացն
ալ միասին հաշուելով: Բայց քանի որ շաբաթ և կիրակի օրերուն պահեցողութիւն արգիլուած էր
նզովքով (կանոն Թադէոս Առաքեալի, 27) հետեւաբար ութը շաբաթներէն կիրակիներն ու շաբաթները
զեղչելով (16 օր), կը մնան Մեծ Պահքի քառասուն օրերը: Պահք կամ պաս՝ կը նշանակէ հրաժարիլ
որոշ տեսակի կերակուրներէ, յատկապէս մսեղէնէ, կաթնեղէնէ, հաւկիթէ և նուիրուիլ զղջումի,
ինքնաքննութեան և ապաշխարութեան: Եկեղեցին տարուան ընթացքին մօտաւորապէս վեց ամիս Պահոց
օրեր ունի և վեց ամիս ալ՝ Սրբոց, ուտիքի, Տէրունի, Աստուածածնի, Ս. խաչի և այլ տօնական
օրեր: Բուն Բարեկենդանը նախորդող Շաբաթ երեկոյեան ժամերգութեան ընթացքին, եկեղեցւոյ աւագ
խորանի վարագոյրը կը փակուի և փակ կը մնայ քառասնօրեայ պահքի ընթացքին, մինչեւ Ծաղկազարդ:
Եկեղեցւոյ անուանակոչութեան կամ կարեւոր Սրբոց տօներու առթիւ, երբ Ս. Պատարագ կը մատուցուի,
աւագ խորանի վարագոյրը կը բացուի և տեղի կ'ունենայ բաց պատարագ: Աւետարաններուն մէջ նկարագրուած
է Քրիստոսի սատանայէն փորձուիլը և յաղթական դուրս գալը: Քրիստոսի քառասնօրեայ առանձնացումը՝
աղօթքի, ծոմապահութեան և ապաշխարութեան միջոցով պատրաստութեան շրջան էր նաեւ իր հրապարակային
քարոզութեան: Եկեղեցին, Քրիստոսի օրինակին հետեւողութեամբ, քառասնօրեայ պահքը հաստատեց
հաւատացեալներուն քառասուն օր խոկումի, աղօթքի և ինքնաքննութեան ու զղջումի միջոցով ապաշխարութեան
առիթ տալու համար: Պահոց օրերը կարելի է ներկայացնել հետեւեալ բաժանումներով:
Մեծ Պահոց առաջին օրը կը կոչուի Օր Մոխրոց, ուր եկեղեցական հայրը մոխիրը խաչաձեւ կը սրսկէ
հաւատացեալին գլխուն վրայ, հետեւեալ խօսքը արտասանելով. «Յիշէ՜ ո՛վ մարդ, որ հող էիր
և հող պիտի դառնաս»: Մեծ Պահոց 24-րդ օրը՝ Տնտեսի կիրակիին յաջորդող Չորեքշաբթին Միջինք
է: Միջինքը ծիսական կամ եկեղեցական իմաստ մը չի ներկայացներ Հայ Եկեղեցւոյ տօնակարգին
մէջ, այնուամենայնիւ Միջինքին սովորութիւն դարձած է հաւաքոյթներ կազմակերպել և պահեցողութեան
կերակուրներով ճոխ սեղանի շուրջ հաւաքուիլ: Անցեալին՝ Միջինքին սովորութիւն էր գառնանային
պայծառ երկինքին տակ դաշտագնացութիւն կազմակերպել:
Տարիներու աւանդութեան համաձայն՝ Զմմառու պատմական վանքի Մայր տաճարին մէջ, Միաբան Հայրերու
գլխաւորութեամբ և դպրեվանքի սաներու մասնակցութեամբ կը կատարուին Մեծ Պահոց օրերու Ժամերգութիւն.
Երեքշաբթի երեկոյեան ժամը 7:00-ին՝ Խաղաղական Ժամ: Չորեքշաբթի երեկոյեան ժամը 7:00-ին՝
Վարդարան: Ուրբաթ երեկոյեան՝ ժամը 7:00-ին Ճանապարհ Խաչի աղօթք: Շաբաթ առաւօտեան ժամը
7:30-ին՝ Արեւագալի Ժամ:
All the contents on this site are copyrighted ©. |