Мы працягваем знаёміцца з ангельскай літаратурай і сёння ўпершыню ў нашай перадачы
мы звернем увагу не на пісьменніка, а... на пісьменніцу. Па колькасці выданняў яе
кнігі займаюць трэцяе месца пасля Бібліі і Шэкспіра. Нэпэўна няма чалавека, які б
не чуў яе імя. Яна – знакамітая і непаўторная Агата Крысці! Я не магу гэтага ведаць
дакладна, сябры, але мне здаецца, што некаторыя з вас у гэты момант здзівіліся: як
так, якое дачыненне да хрысціянскай перадачы мае аўтарка дэтэктыўных гісторый!? Аджа,
я спадзяюся, што мы хутка пераканаемся ў тым, што і сама Агата Крысці і яе творчасць
маюць да хрысціянства не малое дачыненне.
Агата Мэры Кларыса Малоўэн, пры нараджэнні Мілер, больш вядомая па прозвішчы першага
мужа як Агата Крысці. Яна нарадзілася 15 верасня 1890, а памерла 12 студзеня 1976,
пражыўшы поўных 85 лет. Ахрышчана яна была ў англіканскай царкве. Па словах Агаты
сваім рэлігійным светапоглядам яна абавязана сваёй няні, якая была біблейскай хрысціянкай.
«Яна не хадзіла ў царкву, але чытала Біблію дома. Захоўваць Суботу яна лічыла святым
абавязкам, а ўсялякая мітусня, на яе думку, была смяротным грахом у вачах Усемагутнага»
- з доляй гумару адзначае пісьменніца ў сваёй «Аўтабіяграфіі».
У пэўны спосаб паўплывала на Агату і маці, якая пэўны час знаходзілася ў рэлігійных
пошуках ды ўрэшце «знайшла супакой» у англіканскай царкве. Каля яе ложка вісеў абраз
св. Францішка, а вядомая кніга Тамаша Кемпійскага «Следам за Хрыстом» («Наследванне
Хрыста») стала яе настольнай кнігай.
Агата Крысці гаворыць, што маці чытала «Следам за Хрыстом» «у дзень і ў начы», а потым
дадае вельмі важныя для нас словы, што і яна не расстаецца з гэтай кнігай. Бацька
пісьменніцы быў вельмі добрым чалавекам ды таксама быў прыкладам пабожнасці для яе.
Кожны вечар ён маліўся, а кожную нядзелю хадзіў у царкву.
Асаблівае месца ў «Аўтабіяграфіі» Агаты Крысці займае ўспамін пра пэўную настаўніцу,
яка пасярод урока арыфметыкі зусім нечакана зрабіла настаўленне пра жыццё і веру.
Паколькі яно вельмі павучальнае і цікавае, то дазволю сабе пазнаёміць вас, сябры,
з ім цалкам:
- Вы ўсе – сказала яна, - кожная з вас, пройдзе праз цяжкія выпрабаванні. Калі ў вас
не хопіць смеласці супрацьстаяць адчаю, то вы ніколі не станеце сапраўднымі хрысціянкамі,
не даведаецеся, што такое жыццё ў Хрысце. Каб стаць хрысціянамі, вы павінны смела
сустрэць і прыняць жыццё, як сустрэў і пражыў сваё жыццё Хрыстос; вы павінны радавацца
таму, чаму радаваўся Ён; быць такімі ж шчаслівымі, якім быў Ён у Кане Галілейскай,
пазнаць мір і шчасце, якое ёсць у злучэнні з Госпадам і з Яго воляй. Але вы павінны
перажыць, падобна Яму, што значыць застацца аднаму ў Гефсіманскім садзе, адчуць, што
ўсе вашы сябры пакінулі вас, усе, каго вы любілі і каму верылі, адвярнуліся ад вас,
ды сам Госпад Бог пакінуў вас. І тады захавайце веру ў тое, што гэта яшчэ не канец.
Калі вы любіце, то будзеце пакутаваць, а калі не любіце, то ніколі не даведаецеся,
што такое жыццё ў Хрысце.
Канец цытаты... Далей па тэксту, пісьменніца прызнаецца, што гэтыя некалькі слоў запалі
ў яе душу мацней, чым самыя лепшыя казанні, якія ёй даводзілася чуць. Гэтыя словы
вярталіся да яе і прыносілі надзею ў часы самага глыбокага адчаю. Я ж са свайго боку
таксама ў поўным захапленні ад прамовы невядомай настаўніцы, словы якой прамаўляюць
да нас і сёння.
Было б наіўна з майго боку ўказваць на Агату Крысці, як на ўзор хрысціянскага жыцця,
але зноў жа было б не справедліва не звярнуць увагу на асаблівасці яе творчасці. Вось
жа ніводнага разу тэмай сваіх раманаў яна не зрабіла злачынства на сексуальнай глебе,
ніколі не было нейкіх жорсткіх ці садысцкіх сцэн. У сваёй «Аўтабіяграфіі» яна падкрэслівае:
«Я як і кожны, хто чытае дэтэктывы, была супраць злачынца і за нявінную ахвяру. (...)
Хто мог бы падумаць, што прыйдуць часы, калі кнігі аб злачынствах будуць правакаваць
памкненне да гвалту ды прыносіць садыскае задавальненне апісаннямі жорсткасці дзеля
жорсткасці?»
У творах Агаты Крысці звычайна прысутны хэпі-энд: зло выкрытае ды пакаранае, сэрцы,
што кахаюць – злучаныя, жыццё вяртае сабе страчаную раўнавагу. Канешне, не заўсёды
можна пагадзіцца з разважаннямі пісьменніцы адносна жыцця і смерці, але гэтыя разважанні
правакуюць мысленне і за гэта можна быць ёй удзячнымі. Сама лэдзі Агата была вельмі
ўдзячным чалавекам. Сваю «Аўтабіяграфію» яна скончыла наступнымі словамі:
Дзіця, калі ўстае з-за стала, гаворыць: «Дзякуй Табе, Госпадзе, за добры абед».
Што сказаць мне ў свае семдзесят пяць? Дзякуй Табе, Госпадзе, за маё добрае жыццё
ды за ўсю тую любоў, якая была мне дадзена ў дар.
На гэтым, сябры, я развітваюся з вамі. Калі каму-небудзь пасля гэтай перадачы захочацца
схапіць томік старой Агаты, то лепей няхай гэта будзе яе мудрая «Аўтабіяграфія». Вось
так... Добрага вам чытання.
All the contents on this site are copyrighted ©. |