387 թուին, 39 տարեկան հասակին Հայոց կաթողիկոս ձեռնադրու ած այս հոգեւորականին
անունը մեր բոլորին ծանօթ է իբր հայ գիրերու գիւտէն ետք, հայերէն լեզուի եւ
Աստուածաշունչի պատուիրաններու տարածման աշխատանքին մէջ առաջնահերթ դեր խաղացած անձնաւորութիւն:
Սուրբ Սահակ Պարթեւի կաթողիկոսութեան օրերուն (387 - 439) էր որ Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցական
դարձաւ եւ լծուեցաւ հայ գիրերու ստեղծման աշխատանքին: Ս. Սահակ Պարթեւ, Հայ գիրերու
գիւտէն ետք, տարիներ շարունակ զբաղած է հայրենիքի հոգեւոր կեանքի բարեկարգութեան
վերաբերող հարցերով ու հիմնականապէս հայ դպրութեան ամենուրեք տարածումով: Ս. Սահակ
Պարթեւ ծնած է 348թ. Կեսարիոյ մէջ եւ ըլալով Ս. Ներսէս Մեծի որդին, Ս. Գրիգոր
Լուսաւորիչի տոհմէն է: Անոր միակ դուստրը՝ Սահականոյշ, Քաջն Վարդան Մամիկոնեանի մայրն
է: Նախնական ուսումը իր ծննդավայրին մէջ ստանալէ ետք, ան մեկնած է Բիւզանդիոն ( Կ.Պոլ
իս) որ այդ ժամանակաշրջանին բարձրագոյն ուսման կեդրոններէն մէկն էր: Հոն, Սահակ
պարթեւ տիրապետած է կրօնական, եկեղեցական եւ այլ գիտութիւններու, ինչպէս նաեւ բազմաթիւ
օտար լեզուներու, որոնցմէ՝ յունարէնի եւ պարսկերէնի: Ս. Սահակ Պարթեւ կարգաւորած
է Հայաստանեայց եկեղեցւոյ տօնացոյցը, գրած է բազմաթիւ հոգեւոր կանոններ (շարականներու
շարքեր), եղանակաւորած է շարականներ, պատարագամատոյց եւ ծիսական աղօթքներ: Ս.
Սահակ Պարթեւ եւ Ս. Մեսրոպ Մաշտոց իրենց աշակերտներուն հետ ծաւալած են թարգմանչական
աշխատանքներ, որոնցմէ առաջինը հանդիսացած է Աստուածաշունչը: Այսպիսով Ս. Սահակ
Պարթեւ նկատուած է մեր Ոսկեդարու կերտիչներէն մէկը: Հայ եկեղեցին Ս. Սահակ Պարթեւի
յիշատակը կը տօնէ տարին 2 անգամ: Յիշատակի առաջին օրը Սուրբ Սարգիսի յաջորդող Շաբաթ օրն
է, իսկ երկրորդը Հոգեգալստեան յաջորդող 4-րդ Կիրակի օրուան յաջորդող Հինգշաբթի օրը՝
Ս. Մեսրոպ Մաշտոցի հետ:
Շարական՝ Ս. Սահակ Պարթեւ հայրապետին Դուն սուրբ
հայրապետներուն արմատներէն մեզի գաւազան բ խ ե ց ո ւ ց ի ր ս ո ւ ր բ Ս ա հ ա կ
հայրապետը քու հօտդ հովուելու ո՜վ Քրիստոս: Դուն հայերուս անգիտութեան խ ա ւ ա
ր ը ջ ն ջ ե ց ի ր ՝ ա ս ո վ իմաստութեան լոյսը ծագեցնելով Թորգոմի որդիներուն: Դուն
քու յառաջիկայ խորհուրդը տեսիլքով յայտնեցիր սուրբին, անոր յիշատակին՝ ընդունէ տօնողներուս
աղաչանքը: