Tường thuật ngày thứ hai ĐTC Phanxicô viếng thăm mục vụ Philippine
** Thứ bẩy 17 tháng giêng hôm qua là ngày thứ hai trong chuyến ĐTC viếng thăm Philippines
ba ngày. Đáng lẽ ĐTC đã có ba sinh hoạt chính: ban sáng ngài lấy máy bay tử Manila
đi Tacloban trên đảo Leyte và lúc 10 giờ cử hành thánh lễ cho tín hữu tại phi trường
quốc tế Tacloban Daniel Romualdez. Sau khi dùng bữa trưa với vài người sống sót sau
trận bão Yolanda Haiyan và nghỉ ngơi chốc lát, vào ban chiều ĐTC làm phép khánh thành
Trung tâm cho người nghèo Phanxicô, rồi gặp gỡ các Giám Mục, linh mục, tu sĩ nam nữ,
chủng sinh và các gia đình sống sót sau trận bão Yolanda Haiyan trong nhà thờ chính
tòa giáo phận Palo.
Tuy nhiên vì lý do trời Philippines qúa xấu có mưa bão,
nên các sinh hoạt ban chiều bị hủy bỏ. ĐTC đã phải rời đảo Leyte lúc 13 giờ.
Sau
đây là chi tiết hoạt động của ĐTC. Lúc 7 giờ 30 ĐTC rời Tòa Sứ Thần Tòa Thánh để
ra phi trường Villamor cách đó 8 cây số lấy máy bay đi Tacloban nằm trên đảo Leyte
cách xa Manila 650 cây số. Tuy gió lớn nhưng máy bay chở ĐTC đã có thể cất cánh, trong
khi máy bay chở các giới chức chính quyền đi sau đó nửa tiếng bị gió thổi quá mạnh
đẩy phi cơ ngoài phi đạo, khiến cho một người bị thương.
Thành phố Tacloban
có hơn 217 ngàn dân cư cách xa Palo là thủ phủ đảo Leyte 10 cây số, và thuộc tổng
giáo phận Palo. Ngày mùng 8 tháng 11 năm 2013 đảo Leyte và đặc biệt thành phố Tacloban
đã bị bão Yolanda-Haiyan tàn phá khiến cho hơn 10.000 người chết, phá hủy mọi cơ cấu
hạ tầng bao gồm cả phi trường thành phố và mọi cơ cấu truyền thông.
Tổng giáo
phận Palo được thành lập năm 1937 có hơn 1,8 triệu dân cư trong đó có hơn 1,4 triệu
là tín hữu công giáo, tức chiếm 77%. Giáo phận có 65 giáo xứ, 17 cứ điểm truyền giáo,
137 linh mục giáo phận, 26 linh mục dòng, 36 tu huynh, 162 nữ tu khấn, 84 đại chủng
sinh, 1 thầy sáu vĩnh viễn. Giáo phận điều khiển 62 cơ cấu giáo dục và 5 trung tâm
bác ái.
** Sau 1 giờ 15 phút bay máy bay chở ĐTC và đoàn tùy tùng đã đến phi
trường Tacloban lúc 9 giờ 30. Chào đón ĐTC tại phi trường có ĐTGM Palo John Du, ông
thống đốc đảo Leyte và hai thị trưởng thành phố Tacloban và Palo. Có một nhóm trẻ
em trình diễn các vũ điệu cổ truyền chào mừng ĐTC.
Sau lễ nghi chào đón đơn
sơ ĐTC đã lên xe bọc kính đến lễ đài nằm cách đó 600 mét để cử hành thánh lễ cho tín
hữu. Khu vực này có thể chứa tới nửa triệu người. Thánh lễ đã được cử hành bằng tiếng
Anh với các bài đọc bằng tiếng Binisaya là thổ ngữ của đảo Leyte-Samar.
Giảng
buông trong thánh lễ ĐTC mời gọi mọi người cùng nhau chúc tụng Thiên Chúa vì tình
yêu, lòng thương xót và cùng đau khổ của Người, được tỏ lộ ra trong tình liên đới
với các nạn nhân của trận bão đã tàn phá vùng này một cách nặng nề cách đây 14 tháng.
Ngài nói: Trong bài đọc thứ nhất chúng ta đã nghe rằng chúng ta có một thượng
tế cao cả có khả năng cảm thương các yếu hèn của chúng ta, bởi vì chính Người cũng
đã bị thử thách trong mọi sự ngoại trừ tội lỗi (x. Dt 4,15). Chúa Giêsu cũng giống
như chúng ta. Chúa Giêsu đã sống như chúng ta. Người giống chúng ta trong mọi sự,
trong mọi sự ngoại trừ tội lỗi, bởi vì Người không phải là một tội nhân. Nhưng để
giống chúng ta Người đã mặc lấy, Người đã mang lấy các tội lỗi của chúng ta. Người
đã thành tội lỗi (x. 2 Cr 5,21). Thánh Phaolô là người đã biết Chúa rất rõ nói lên
điều đó. Và Chúa Giêsu luôn luôn đi trước chúng ta, và khi chúng ta có thể đi qua
vài thánh giá, thì Người đã đi qua trước rồi.
Tiếp tục bài giảng ĐTC giải thích
lý do thánh lễ và cuộc gặp gỡ cộng đoàn tín hữu đảo Leyte như sau:
Và nếu
hôm nay chúng ta tất cả tụ tập nhau nơi đây, 14 tháng sau trận bão Yolanda, là bởi
vì chúng ta xác tín rằng chúng ta sẽ không thất vọng trong đức tin, bởi vì Chúa Giêsu
đã trải qua trước. Trong cuộc khổ nạn của Người Người đã mang trên mình mọi khổ đau
của chúng ta. Và khi – xin anh chị em cho phép tôi thổ lộ tâm tình với anh chị em
– khi từ Roma tôi đã trông thấy tai ương này, tôi đã cảm thấy rằng tôi phải đến đây
thăm anh chị em. Trong những ngày này, tôi đã quyết định làm cuộc du hành tới đây.
Tôi đã muốn đến đây để ở với anh chị em – hơi trễ tràng anh chị em sẽ nói vậy - đúng
thế, nhưng tôi ở đây.
** Tôi ở đây để nói với anh chị em rằng Đức Giêsu là
Chúa, Người không gây thất vọng. “Thưa cha, một người trong anh chị em có thể nói
với tôi, Chúa đã làm con thất vọng vì con đã mất nhà cửa, con đã mất những gì con
có, con đau bệnh… “ Điều bạn nói với tôi đúng thật như vậy, và tôi tôn trọng các tâm
tình của bạn: nhưng tôi thấy Chúa Giêsu bị đóng đanh ở đó, và từ đó Người không làm
chúng ta thất vọng. Người đã được thánh hiến là Chúa trên ngai ấy, và ở đó Người đã
trải qua tất cả các tai ương mà chúng ta có. Đức Giêsu là Chúa. Và là Chúa từ Thập
Giá, ở đó Ngài thống trị! Vì thế Ngài có khả năng hiểu biết chúng ta, như chúng ta
đã nghe trong bài đọc thứ nhất: Ngài đã trở nên giống chúng ta trong mọi sư, Vì thế
chúng ta có một Chúa có khả năng khóc với chúng ta, có khả năng đồng hành với chúng
ta trong những lúc khó khăn nhất của cuộc sống.
Nhiều người trong anh chị em
đã mất tất cả. Tôi không biết phải nói gì với anh chị em. Nhưng Ngài biết, Ngài biết
nói gì với anh chị em. Nhiều người trong anh chị em đã mất một phần gia đình. Tôi
chỉ biết thinh lặng, tôi đồng hành với anh chị em với con tim thinh lặng… Nhiều người
trong anh chị em đã tự hỏi khi nhìn lên Chúa Kitô: “Lậy Chúa, tại sao?” Và Chúa trả
lời từng người từ trái tim của Ngài. Tôi không có lời nào khác để nói với anh chị
em. Chúng ta hãy nhìn lên Chúa Kitô: Ngài là Chúa và Ngài hiểu biết chúng ta vì Ngài
đã trải qua tất cả các thử thách đã đổ xuống trên chúng ta.
Và cùng với Ngài
bị đóng đanh dã có Mẹ Ngài. Chúng ta giống như trẻ em ở dưới đó: trong những lúc đau
khổ, buồn sầu, trong những lúc trong đó chúng ta không hiểu gì hết, trong những lúc
chúng ta muốn nổi loạn, chúng ta chỉ giơ tay nắm lấy áo Mẹ và nói với Mẹ: “Má ơi”.
Như một trẻ em khi lo sợ nó nói “Mẹ ơi”. Có lẽ đó là lời nói duy nhất có thể diễn
tả điều mà chúng ta cảm thấy trong những lúc đen tối: “Mẹ! Mẹ ơi!”
Chúng ta
hãy cùng nhau giữ một lúc thinh lặng. Chúng ta hãy nhìn lên Chúa: Ngài có thể hiểu
biết chúng ta, bởi vì Ngài dã trải qua tất cả những điều đó. Và chúng ta hãy nhìn
Mẹ chúng ta, và như một đứa bé dưới kia đang nắm chặt lấy áo mẹ nó và với con tim
chúng ta hãy nói với Mẹ: “Mẹ ơi”. Trong thinh lặng chúng ta hãy cầu nguyện, mỗi người
hãy nói lên điều mình cảm thấy.
Mọi người thinh lặng cầu nguyện.
ĐTC
nói thêm trong bài giảng buông:
** Chúng ta không cô đơn, chúng ta có một
người mẹ, chúng ta có Chúa Giêsu là Anh Cả. Chúng ta không đơn độc. Vì chúng ta cũng
có nhiều anh chị em khác đã đến trợ giúp chúng ta trong lúc gặp tai ương. Và chúng
ta cũng cảm thấy là anh chị em với nhau hơn, khi tương trợ nhau, bởi vì chúng ta đã
giúp đỡ nhau.
Đó là tất cả những gì tôi có thể nói với anh chị em. Xin tha
lỗi cho tôi, nếu tôi không có các lời khác. Nhưng xin anh chị em chắc chắn cho rằng
Chúa Giêsu không gây thất vọng. Chúng ta chắc chắn rằng tình yêu và sự dịu hiền của
Mẹ chúng ta không gây thất vọng. Và bám chặt vào Mẹ như con cái và với sức mạnh mà
Chúa Giêsu Anh Cả của chúng ta trao ban cho, chúng ta tiến bước. Và chúng ta tiến
bước như là anh chị em với nhau.
Sau thánh lễ xe bọc kích đã chở ĐTC đi một
vòng để ngài chào tín hữu, rồi về Tòa Tổng Giám Mục cách đó 12 cây số. Tòa Tổng Giám
Mục nằm trên một ngọn đồi trên đó có một khu vực gồm nhà dưỡng lão và trung tâm cho
trẻ em mồ côi, do Hội Đồng Tòa Thánh Cor Unum Đồng Tâm tài trợ.
Tại đây ngài
đã dùng bữa trưa với 30 thân nhân của các nạn nhân bão Yolanda-Haiyan, trong đó cũng
có vài đại chủng sinh.
Như chúng tôi đã nói vì trời mưa bão ĐTC đã phải rút
ngắn chương trình viếng thăm để có thể trở về Manila sớm, trước khi tình hình trở
thành tồi tệ thêm. Ngài đã chỉ đứng từ xa làm phép Trung tâm người nghèo Phanxicô
cách đó 100 mét. Trung tâm này vẫn còn đang trong giai đoạn xây cất, do cộng đoàn
đặc sủng Nam Hàn “Khottongnae Brothers of Jesus” coi sóc. Đây là Hiệp hội được linh
mục John Oh Woong Jin thành lập hồi thập niên 1970, được gợi hứng bởi lời Chúa nói:
“Tất cả những gì các con làm cho một trong những anh em bé mọn nhất này của Thầy là
các con đã làm cho Thầy” (Mt 25,40).
Tại trung tâm có khoảng 50 trẻ em mồ
côi và người già, cùng với vài nữ tu và thiện nguyện viên của cộng đoàn đặc sủng Khottongnae,
đã được ĐTC viếng thăm trong chuyến công du Nam Hàn ngày 16 tháng 8 năm 2014.
**
ĐTC đã lên xe bọc kính đến nhà thờ chính tòa Palo cách đó 2 cây số để gặp gỡ các Giám
Mục, linh mục, tu sĩ nam nữ, đại chủng sinh, và gia đình các nạn nhân bão Yolanda-Haiyan.
Hiện diện trong nhà thờ chính tòa có khoảng 500 người.
Nhà thờ chính tòa Palo
được dâng kính Chúa Hiển Dung, do hai linh mục đòng Tên Juan del Campo và Alonso Humanes
rao truyền Tin Mừng trong vùng này xây cất năm 1596. Chỉ trong vài năm Palo đã trở
thành một cứ điểm truyền giáo chính của đảo. Tiếp đến có các thừa sai dòng Agostino
(1768) và Phanxicô (1843) đến làm việc tại đây. Hai tháp của nhà thờ được thêm vào
hồi năm 1850 và thêm chiếc đồng hồ lớn ở mặt tiền năm 1896. Năm 1939 nhà thờ được
tuyên bố là nhà thờ chính tòa. Trong thời Đệ Nhị Thế Chiến nhà thờ biến thành nhà
thương quân đội và trung tâm tiếp đón thường dân chạy loạn. Bàn thờ dát vàng thuộc
thế kỷ XVII là một thí dụ của kiểu kiến trúc gô tích. Các chặng đường Thánh Giá do
các nghệ sĩ địa phương tạc. Trên tường nhà thờ thời Tây Ban Nha có huy hiệu của dòng
Tên.
Cha sở nhà thờ chính tòa tiếp đón ĐTC và trao thánh giá cho ngài hôn kính
theo truyền thống tại đây. Buổi gặp gỡ đã diễn ra trong hình thức rất ngắn gọn. ĐTC
đã không dọc bài diễn văn viết sẵn. Ngỏ lời trong dịp này ngài nói: Xin chào anh chị
em. Tôi xin cám ơn sự tiếp đón của anh chị em. Cả ĐHY Tagle đang vào và cả ĐHY Parolin
Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh. Hôm nay là sinh nhật của ngài. Cần phải hát cái gì đi.
Ca
đoàn đã hát bài “Happy Birthday to you” chúc mừng sinh nhật ĐHY.
ĐTC nỏi tiếp.
Xin cám ơn. Tôi phải nói với anh chị em điều mà tôi không thích phải nói tí nào cả.
Theo chương trình dự định thì năm giờ chiều máy bay mới trở về Manila. Nhưng có trận
bão cấp 2 đang thổi nên các phi công đã nói với chúng tôi là phải đi lúc một giờ.
Chúng tôi chỉ có đủ giờ đến phi trường thôi, vì các tiên đoán cho biết thời tiết sẽ
xấu hơn vào ban chiều. Tôi xin lỗi anh chị em vì điều này… Tôi buồn lắm. Tôi rất tiếc,
bởi vì tôi có bài diễn văn viết sẵn muốn đọc cho anh chị em nghe. Chúng ta hãy phó
thác mọi sự trong tay Đức Mẹ, vì bây giờ tôi phải đi. Anh chị em biết vấn đề là gì
không? Đó là vì máy bay không thể đáp xuống đây được. Vấn đề là ở đó.
Tiếp
đến ĐTC mời mọi người cùng ngài đọc Kinh Kính Mừng rồi ngài ban phép lành tòa thánh
cho tất cả trước sự nuối tiếc vì cuộc gặp gỡ quá ngắn ngủi.
Sau phép lành ĐTC
còn nói thêm: Tôi xin anh chị em hai điều: thứ nhất cầu nguyện cho tôi và thứ hai
xin bình thản.
** Vào cuối buổi gặp gỡ một số ân nhân tài trợ việc trùng tu
mái nhà thờ chính tòa và vài nhà thờ bị hư hại đã được giới thiệu với ĐTC. Ngài đã
đi ra phía cửa hông bên phải và dừng lại thắp nến và cầu nguyện tại đài tưởng niệm
các nạn nhân trận bão Yoanda-Haiyan.
Sau đó ĐTC lên xe ra phi trường Tacloban
lấy máy bay trở về Manila. Máy bay đã cất cánh lúc 13 giờ và về tới phi trường Villamor
sau hơn một giờ bay. Từ phi trường ĐTC đã đi xe về Tòa Sứ Thần cách đó 7 cây số để
dùng bữa tối và nghỉ ngơi, kết thúc sớm ngày thứ hai chuyến viếng thăm Philippines
ba ngày.
Cha Lombari Phát ngôn viên Tòa Thánh cho biết ĐTC đã được báo tin
về cái chết của một nữ thiện nguyện viên sau thánh lễ tại Tacloban và ngài đã cầu
nguyện cho cô. Ngoài ra ĐTC cũng hỏi ông Alberto Gasbarri, nhân viên tổ chức chuyến
viếng thăm liên quan tới tai nạn và xin ông tiếp xúc với gia đình của nạn nhân để
bầy tỏ tình liên đới của ngài.