Rosja: postulat „autokefalii” wszystkich organizacji religijnych
Wysoki przedstawiciel patriarchatu moskiewskiego stwierdził, że wszystkie organizacje
religijne istniejące w Rosji powinny mieć swoje ośrodki kierownicze w tym państwie,
a nie poza jego granicami. Ks. Wsiewołod Czaplin wygłosił ten pogląd na moskiewskiej
konferencji „Państwo, religia, społeczeństwo we współczesnej Rosji”. Rzecznik Cerkwi
nie wyjaśnił, czy ten postulat należy rozciągnąć też na sytuacje odwrotne, czyli na
instytucje podległe patriarchatowi moskiewskiemu, a działające poza Rosją, np. na
Ukrainie.
Zdaniem przedstawiciela patriarchatu moskiewskiego kierowanie wszystkimi
wspólnotami religijnymi w Rosji powinno dokonywać się za pośrednictwem ośrodków zwierzchnictwa
religijnego znajdujących się wewnątrz kraju. Wsiewołod Czaplin uzasadnił to dbałością
o suwerenność i niezależność, bezpieczeństwo i pokój społeczny państwa rosyjskiego.
Ks. Wsiewołod Czaplin podkreślił, że w dobie coraz większego wpływu procesów społeczno-religijnych
na narody, rozwoju różnych ruchów religijnych wykorzystywanych przez, jak się wyraził,
„oponentów historycznych, państwo nie może pozostawać obojętnym na wpływy nowych doktryn
religijnych i religijno-społecznych”. Ks. Czaplin dodał, że jeżeli kierowanie danej
wspólnoty religijnej wymaga ośrodka zwierzchnictwa poza granicami Rosji, potrzebny
jest dialog prowadzący do osiągnięcia zgody na przyjęcie przez członków tej wspólnoty
„strategicznych celów i wartości rosyjskiej cywilizacji, w tym modelu relacji i współistnienia
Kościoła, państwa i społeczeństwa”.
Takie podejście protojereja Czaplina rodzi
pytania, jaka będzie sytuacja Kościoła rzymskokatolickiego w Rosji, posiadającego
swój ośrodek zwierzchnictwa w Watykanie. Czy stosunek państwa do istniejących w Rosji
struktur katolickich nie ulegnie zmianie na gorszy? Wielokrotnie katoliccy biskupi
Rosji podkreślali, że katolicy rosyjscy są pełnoprawnymi obywatelami, kochającymi
swój kraj.