Tường trình của các nhóm nhỏ tại Thượng HĐGM thế
giới về gia đình
VATICAN. Thượng HĐGM thế giới khóa đặc biệt về gia đình đang tới hồi kết thúc. Trong
phiên khoáng đại thứ 14 sáng thứ bẩy 18-10-2014, từ 9 giờ đến 12 giờ rưỡi, các nghị
phụ sẽ nghe đọc dự thảo Bản tường trình kết thúc công nghị GM thế giới này, và bỏ
phiếu chấp thuận văn bản chung kết Sứ điệp Thượng HĐGM gửi cộng đồng dân Chúa.
Ban chiều từ 4 giờ rưỡi đến 7 giờ, có phiên khoáng đại thứ 15 và là phiên cuối cùng.
Các nghị phụ sẽ bỏ phiếu thông qua Bản tường trình Thượng HĐGM để đệ lên ĐTC. Văn
kiện này chưa phải là quyết định chung kết nhưng sẽ được dùng làm Tài Liệu làm việc
cho Thượng HĐGM thế giới khóa thường lệ lần thứ 14 nhóm vào tháng 10 năm tớim 2015.
Để đi tới Bản tường trình chung kết này, các nghị phụ đã làm việc khẩn trương trong
hai tuần qua: trong tuần đầu là phần góp ý kiến, được đúc kết thành bản Tường trình
giữa khóa mà ĐHY Peter Erdoe, người Hungari, Tổng tường trình viên, đã trình bày sáng
thứ hai, 13-10, trong phiên khoáng đại thứ 11.
Bản này bị dư luận và nhiều
nghị phụ phê bình và đã được nghiên cứu đào sâu thêm trong 6 cuộc họp nhóm nhỏ, mỗi
nhóm khoảng từ 18 đến 20 nghị phụ, cùng với các dự thính viên và chuyên gia. Sau đó,
sáng thứ năm, 16-10 vừa qua, Thượng HĐGM thế giới đã nhóm phiên khoáng đại thứ 12
để nghe tường trình về kết quả các cuộc thảo luận nhóm: 3 nhóm tiếng Ý, 3 nhóm tiếng
Anh, 2 nhóm tiếng Pháp và 2 nhóm Tây Ban Nha. Vị tường trình viên của mỗi nhóm lần
lượt trình bày kết quả cuộc thảo luận. Sau đây chúng tôi xin gửi đến quí vị một số
ý chính trong các bản tường trình nhóm:
Vài nét chính trong các bản bá
cáo của các nhóm
Tất cả các nhóm đều đưa ra nhiều nhận xét và đưa ra 500
yêu cầu sửa chữa bản phúc trình giữa khóa mà ĐHY Peter Erdoe trình bày.
Nói
chung, Phúc trình này bị phê bình là quá nhấn mạnh đến các vấn đề, có nguy cơ làm
cho các gia đình và người trẻ không quan tâm cố gắng làm cho hôn nhân và gia đình
được tiến hành tốt đẹp. Theo nhiều nghị phụ, Thượng HĐGM về gia đình phải qui trọng
tâm nhiều hơn về vẻ đẹp của hôn nhân và tránh để cho lối tiếp cận ”chào đón” và thương
xót lấn át nghĩa vụ của Giáo Hội phải kêu gọi con người từ bỏ con đường tội lỗi.
Nhiều nhóm muốn có sự thay đổi lớn, hay là viết lại một số phần trong phúc trình giữa
khóa, nhấn mạnh tầm quan trọng của một Giáo Hội tìm đến các gia đình và những người
đang có vấn đề trong thế giới ngày nay, trong đó có những cặp sống chung mà không
kết hôn, những tín hữu Công Giáo ly dị và tái hôn dân sự, những cặp đồng phái. Cần
giúp đỡ và tháp tùng họ trở về cùng Giáo Hội. Hầu hết các nhóm nghị phụ đều muốn thấy
Phúc trình chung kết của Thượng HĐGM này nhấn mạnh hơn về vẻ đẹp và sự thu hút trong
cái nhìn của Thiên Chúa về hôn nhân bất khả phân ly giữa một người nam và một người
nữ, cởi mở đối với sự sống.
- Nhóm Anh ngữ thứ 2, trong đó có ĐHY Timothy
Dolan, TGM New York, Hoa Kỳ, ĐHY Wilfried Napier, TGM Durban, Nam Phi, và Đức TGM
Diarmuid Martin của giáo phận Dublin, thủ đô Ai Len, cho biết nhiều vị trong nhóm
cảm thấy rằng một người trẻ, khi đọc bản tường trình giữa khóa, sẽ cảm thấy bớt phấn
khởi trong chấp nhận ơn gọi sống đời hôn nhân Kitô với tất cả những thách đố kèm theo.
- Nhóm tiếng Anh thứ 1, do ĐHY Raymond Burke, người Mỹ, Chủ tịch Tối Cao Pháp viện
của Tòa Thánh, nói rằng bản Tường trình chung kết của Thượng HĐGM phải công bố chân
lý Phúc Âm, sự sống con người, và tính dục dựa trên mạc phải và luật tự nhiên, vì
việc săn sóc mục vụ không thể tách rời khỏi giáo huấn của Giáo Hội. Nhóm này cũng
có ĐHY Gerhard Mueller, người Đức, Tổng trưởng Bộ giáo lý đức tin, Đức TGM Vincent
Nichols của giáo phận Westminster, Anh quốc. Nhóm phê bình phương pháp của bản tường
trình giữa khóa, theo đó trước tiên lắng nghe dân chúng trước khi phán đoán và phân
định hành trình mục vụ. Theo nhóm, Giáo Hội luôn phải nhìn thế giới qua lăng kính
Tin Mừng để có thể yêu thương và săn sóc con người, đồng thời thẳng thắn nhìn nhận
những tình trạng tội lỗi và tìm kiếm con đường để mời gọi con người hoán cải tâm hồn.
Nhóm này cảm thấy phúc trình giữa khóa có vẻ như muốn nói tính dục ngoài hôn nhân
và những lối sống bất hợp lệ có thể là điều được phép khi khẳng định rằng: ”Có những
hạt giống sự thật và tốt đẹp ở nơi những ngừơi liên hệ, và qua việc săn sóc mục vụ,
những hạt giống ấy có thể được quí chuộng và phát triển”. Nhóm này nói bất kỳ sự ngụ
ý nào nói hành vi vô luân là điều có thể chấp nhận được, sẽ làm cho các cha mẹ ngỡ
ngàng và tự hỏi: tại sao mình lại phải cố gắng vất vả như vậy để dạy con cái về Tin
Mừng?
- Nhóm tiếng Anh thứ ba, trong đó có ĐHY Donald Wuerl, TGM thủ đô Washington,
Hoa Kỳ, Đức TGM Joseph Kurtz của giáo phận Louisville, bang Kentucky, Chủ tịch HĐGM
Mỹ, và Đức TGM Denis Hart của giáo phận Melbourne, Australia, tuyên bố là không muốn
bản phúc trình chung kết làm suy yêu cảm thức hy vọng rằng ”sự dấn thân có hiệu quả
và trọn đời trong hôn nhân là điều có thể đạt tới được”. Nhóm này nói: Giáo Hội cần
tìm đến để chào đón, mà không phán xét hay lên án, những người vì lý do nào đó, chưa
có thể diễn tả sự dấn thân trọn đời trong hôn nhân giữa một người nam và một ngừơi
nữ”, nhưng nhóm cũng kêu gọi quan tâm làm sao để biểu lộ tình yêu của Thiên Chúa đối
với con người, vì chúng ta có thể vô tình gây ra cảm tưởng hôn nhân không phải là
quan trọng, hoặc nó chỉ là một lý tưởng mà một vài người ưu tuyển có thể đạt tới.
- Nhóm tiếng Ý thứ 2, trong đó có nhiều vị thuộc giáo triều Roma như ĐHY Walter Kasper,
Pietro Parolin Quốc vụ khanh Tòa Thánh, ĐHY Gianfranco Ravasi, Chủ tịch Hội đồng văn
hóa và Đức TGM Rino Fisichella, Chủ tịch Hội đồng tái truyền giảng Tin Mừng, kêu gọi
nhấn mạnh làm sao để không có sự rạn nứt hay tách biệt giữa đạo lý và việc săn sóc
mục vụ. Nhưng nhóm cũng nhấn mạnh trách nhiệm của Giáo Hội phải đưa ra một phán đoán
về những vấn đề trong nền văn hóa ngày nay, Giáo Hội không thể quên vai trò ngôn sứ
của mình và phải cảnh cáo những kẻ xấu về hình phạt của Thiên Chúa nếu họ không thay
đổi cuộc sống gian ác (Ez 3,17-19).
- Nhóm tiếng Pháp do ĐHY Christoph Schoenborn,
TGM giáo phận Vienne bên Áo, làm điều hợp viên, và có Đức TGM Paul-André Durocher
của giáo phận Gatineau, Québec, Canada là thành viên, nói rằng thách đố ở đây là làm
sao dung hợp “lòng yêu mến sự thật và đức bác ái mục tử, để không gây sốc cho những
người đang cố gắng sống trọn các giáo huấn của hội Thánh. Nhóm này nói đến người anh
cả trong dụ ngôn người con trai hoang đàng, cảm thấy không hài lòng khi người cha
mở tiệc đón đứa em tội lỗi trở về, nhưng không bao giờ cho anh ta, vốn là người ở
lại gia đình và làm việc, được mở tiệc để vui với các bạn.
Nhóm Pháp ngữ này
có nhiều GM Phi châu. Các vị khẳng định sự tôn trọng và chào đón những người đồng
tính luyến ái và lên án những kỳ thị đối với những người này, nhưng các vị nói rằng
Giáo Hội không thể ”hợp thức hóa những việc thực thi đồng tính luyến ái, và càng không
thể nhìn nhận những cặp đồng phái là hôn phối. Các vị tố giác các tổ chức quốc tế
đặt điều kiện đòi các nước nghèo phải ban hành những luật tháo thứ hơn về luân lý
thì mới được viện trợ.
- Nhóm tiếng Ý, trong đó có nhiều vị thuộc giáo triều,
trong đó có ĐHY George Pell, Chủ tịch Hội đồng kinh tế, ĐHY Coccopalmerio Chủ tịch
Hội đồng về các văn bản luật, và Đức TGM Paglia, Chủ tịch Họi đồng về gia đình, nói
rằng có hai quan niệm khác nhau trong các cuộc thảo luận tại Thượng HĐGM. Một quan
niệm cho rằng không nên do dự gì khi dùng những từ như ”tội lỗi”, ngoại tình và hoán
cải, khi nói về những tình trạng trái ngược với Tin Mừng. Trong khi một lối tiếp cận
khác phải nhìn nhận rằng ước muốn có một gia đình đã được Thiên Chúa đặt để trong
tâm hồn mỗi người, cả những tín hữu vì những lý do khác nhau không sống hoàn toàn
phù hợp với Lời Chúa Kitô”.
Nhóm này cũng nói: Một sự thiếu ý thức về tội
lỗi và những hoàn cảnh văn hóa nghiệm trọng thường là lý do khiến một tín hữu không
sống phù hợp với giáo huấn của Giáo Hội. Tường trình chung kết phải nhấn mạnh sự cầnthiết
phải cải tiến việc giáo dục về đức tin (CNS 16-10-2014)
- Nhóm nghị phụ tiếng
Ý thứ I, do ĐHY Filoni Tổng trưởng Bộ truyền giáo làm điều hợp viên, nói đến khó khăn
trong việc mang lại một ý nghĩa cho thành ngữ ”luật tiệm tiến” đã được nhắc đến trong
bản tường trình giữa khóa để biện minh cho sự bất toàn trong hành động của một số
tín hữu, và áp dụng vào việc cho tín hữu ly dị tái hôn được rước lễ. Các nghị phụ
nói rằng luật tiệm tiến không thể áp dụng được cho số 34 của Tông Huấn Familiaris
consortio về gia đình, vì trong tông huấn này luật tiệm tiến được áp dụng chủ yếu
cho vấn đề luân lý liên quan đến việc làm cha làm mẹ ý thức. Thành ngữ ”Luật tiệm
tiến” dường như vượt ra ngoài sự kiểm soát với nguy cơ làm cho người ta nghĩ rằng
những khó khăn trong đời sống vợ chồng đưa tới sự hạ thấp ý nghĩa trọn vẹn của chính
ơn gọi vợ chồng. Nhóm này yêu cầu viết lại phần thứ II của tường trình giữa khóa để
làm nổi vợt dự phóng vui tươi về hôn nhân do Thiên Chúa đề ra.
Nhóm cũng không
đồng ý về việc để cho ĐGM giáo phận trực tiếp can dự vào các vụ án tuyên bố hôn nhân
vô hiệu, vì thường các GM không phải là những nhà chuyên môn trong lãnh vực này, vì
thế nên đề nghị một sự phối hợp mục vụ giữa những người liên hệ với tòa án hôn phối,
các cố vấn và các văn phòng khác nhau của giáo phận về gia đình.
Về vấn đề
cho người ly dị tái hôn được rước lễ, các nghị phụ trong nhóm tuy nhạy cảm đối với
vấn đề, nhưng vẫn đề nghị tái nghiên cứu vấn đề này dưới ánh sáng số 84 của Tông huấn
Familiaris consortio, để xác định những điều kiện khác với kỷ luật hiện hành.