Đức Thánh Cha gặp gỡ và cử hành thánh lễ với người cao niên
VATICAN. Sáng chúa nhật 28-9-2014, ĐTC Phanxicô đã gặp gỡ 40 ngàn người cao niên và
dâng thánh lễ với hơn 80 ngàn tín hữu sau đó.
Từ 8.30 sáng, đã có khoảng 40
ngàn người cao niên đến từ 20 quốc gia, tụ tập tại quảng trường thánh Phêrô, để tham
dự cuộc gặp gỡ do Hội đồng Tòa Thánh về gia đình tổ chức với chủ đề ”Phúc lành sống
lâu”.
Họ sinh hoạt với những bài đọc Kinh Thánh, trong đó có trình thuật về
bà Sarah, người vợ son sẻ của tổ phụ Abraham, chuyện bà Ruth được con dâu Noemi săn
sóc và tháp tùng, bà Elisabeth và chồng là Zacharia, rồi chứng từ, suy tư, chuyện
kể, xen lẫn những bản nhạc.
Sinh hoạt
Lúc 9 giờ 22 phút, Đức
nguyên Giáo Hoàng Biển Đức 16 tiến vào quảng trường. Năm nay đã 87 tuổi và nhận lời
mời của ĐTC và tham dự phần gặp gỡ. Đây là lần thứ 3 ngài xuất hiện trước công chúng
kể từ khi từ nhiệm. Lần đầu tiên ngày 22-2 năm nay tại Đền thờ Thánh Phêrô trong buổi
lễ tấn phong các Hồng y mới. Lần thứ hai ngày 27-4 trong lễ tôn phong hiển thánh cho
hai ĐGH Gioan 23 và Gioan Phaolô 2.
Gần 9 giờ rưỡi, ĐTC Phanxicô đến và được
một số ông bà nội với các cháu đón tiếp. Ngài ngồi trước bàn thờ cạnh Đức TGM Vincenzo
Paglia, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về gia đình.
Trong lời chào mừng, Đức
TGM gọi Đức Biển Đức 16 là ”ông nội đầu tiên” trong các ông bà nội ngoại hiện diện
tại quảng trường, và nhắc đến tuổi già thường bị sống như một cuộc đắm tàu và mong
manh, như một án phạt. Nhưng Đức TGM cũng gợi lại lời bà Anna Magnani hãnh diện vì
những vết nhăn trên mặt mà bà đạt được từng nét một”.
Chứng từ đầu tiên được
trình bày trước ĐTC và mọi người sau lời chào mừng của Đức TGM Paglia là ông bà Mubarak
74 tuổi và Anneesa Hano, người Irak, thành hôn từ 51 năm nay và có 10 người con, 12
người cháu. Họ đến từ thành phố Qaraqosh, gần Mossul ở miền bắc Irak. Họ đại diện
cho rất nhiều gia đình Kitô bị trục xuất và tị nạn trước sự tấn công của lực lượng
thánh chiến Nhà Nước Hồi giáo. Đức TGM Vincenzo Paglia, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh
về gia đình giải thích rằng: ”Chứng từ của đôi vợ chồng già người Irak này nhắc nhớ
cho tất cả mọi người rằng chiến tranh thực là điều điên rồ; chúng tôi hy vọng thế
giới học bài học này, như ĐGH Phanxicô đã nhắc nhở”.
Cùng với những lời kể
của Ông bà Mubarak và Anneesa Hano, có một băng Video được Elisa Grevo và Federico
Fazzuoli thực hiện, kể lại những địa điểm và các tiếng chuông nhà thờ ở thành Alqosh
như từ 2 ngàn năm nay ở vùng bình nguyên Ninive. Tiếng chuông này cùng với chuông
của tất cả các nhà thờ Kitô khác tại đây đã im bặt từ ngày 6-8 năm nay sau khi bị
dân quân của Nhà Nước Hồi giáo chiếm. Thay thế thánh giá trên tháp chuông thánh đường
là lá cờ đen.
Một chứng từ khác là của cha Sebastiano, dòng Capuchino, cha
gọi mình là một ông nội tinh thần của những người già, 120 người ở trong trung tâm
tiếp đón ”Phanxicô và Clara”, cạnh đó có một hang đá Lộ Đức ở trong vườn. Trong số
những người già ở trung tâm có những người bị bệnh suy thoái não bộ.
Huấn
từ của Đức Thánh Cha
Sau phần chứng từ, ĐTC Phanxicô đã
ngỏ lời với mọi người. Ngài đặc biệt cám ơn sự hiện diện của Đức nguyên Giáo Hoàng
Biển Đức 16 và nhắc lại là ngài rất hài lòng vì sự hiện diện của Người ở Vatican,
như một ông nội khôn ngoan. ĐTC cám ơn Ông bà Mubarak từ Qarakos đã đến đây với các
con cháu, đại diện cho bao nhiêu tín hữu Kitô tại Irak bị bách hại dữ dội. Ngài nói:
”Bạo hành đối với người già là điều vô nhân đạo, cũng như bạo hành đối với trẻ em.
Nhưng Thiên Chúa không bỏ rơi anh chị em! Ngài ở với anh chị em! Các anh chị em này
chứng tỏ cho chúng ta thấy trong những thử thách khó khăn nhất, những người già có
đức tin như những cây tiếp tục mang lại hoa trái. Và điều này cũng giá trị đối với
những tình trạng bình thương hơn, nhưng trong đó có thể có những cám dỗ khác, và những
hình thức kỳ thị, như chúng ta đã nghe trong một số chứng từ.
ĐTC cũng tái
khẳng định tuổi già là một thời kỳ hồng ân, trong đó Chúa lập lại lời kêu gọi hãy
bảo tồn và thông truyền đức tin, Chúa mời gọi chúng ta cầu nguyện, và nhất là chuyển
cầu cho người khác: Chúa mời gọi chúng ta hãy gần gũi những người đang cần. Những
người già, những ông bà nội ngoại có khả năng hiểu những hoàn cảnh khó khăn và lời
cầu nguyện của họ thật mạnh mẽ.
ĐTC nhắc đến tình trạng những nước bị bách
hại tôn giáo, như ở Albani, chính các ông bà đã giúp rửa tội bí mật cho các cháu,
mang lại đức tin cho các cháu. Họ can đảm trong cơn bách hại và đã cứu vãn đức tin
tại các nước ấy. Ngài tái lên án nạn gạt bỏ người già, bỏ rơi họ. Đó là hậu quả
của nền văn hóa gạt bỏ gây hại lớn cho thế giới chúng ta. Trẻ em bị gạt bỏ, người
trẻ cũng vậy, họ không có công ăn việc làm. Người già cũng bị gạt bỏ viện cớ là để
duy trì một hệ thống kinh tế quân bình, nơi trung tâm của nền kinh tế ấy không có
con người, nhưng chỉ có tiền bạc. Tất cả chúng ta được mời gọi chống lại thứ văn hóa
gạt bỏ, bị nhiễm độc như thế.
Cuộc gặp gỡ kết thúc lúc 10 giờ 20. ĐTC Phanxicô
tiến đến chào và cám ơn vị tiền nhiệm của ngài, rồi chào thăm một số nhân vật trước
khi chuẩn bị bắt đầu thánh lễ cũng tại quảng trường.
Thánh lễ
Đồng tế với ngài có một số GM và 100 LM cao niên. Phần thánh ca, ngoài ca đoàn Sistina
của Tòa Thánh còn có ca đoàn Mẹ Giáo Hội gồm 80 ca viên. Quảng trường thánh Phêrô
tăng thêm số người tham dự, họ đứng tràn ra tới đường Hòa Giải.
Trong bài
giảng Thánh lễ, ĐTC đã diễn giải cuộc gặp gỡ giữa Mẹ Maria và bà chị họ Elisabeth
và rút ra những bài học cho tương quan giữa các thế hệ già trẻ. Ngài nói:
”Bài Tin Mừng mà chúng ta vừa nghe, ngày hôm nay chúng ta đón nhận như Tin Mừng cuộc
gặp gỡ giữa người trẻ và ngườ già: một cuộc gặp gỡ đầy vui mừng, đầy đức tin và hy
vọng.
Maria là một người trẻ. Elisabeth là một người già, nhưng nơi bà có
biểu lộ lòng từ bi của Thiên Chúa và từ 6 tháng nay, cùng với chồng là ông Zacaria,
bà đang chờ đợi một người con.
Maria, trong hoàn cảnh ấy, tỏ cho chúng ta
sự sống: đi gặp một người họ hàng già, ở với bà, chắc chắn là để giúp đỡ bà, nhưng
nhất là cũng để học hỏi nơi bà, là người già, một sự khôn ngoan trong cuộc sống.
Bài đọc thứ I, với những kiểu diễn tả khác nhau, vang vọng giới răn thứ tư: ”Hãy thảo
kính cha mẹ, để ngươi được sống lâu tại đất nước mà Chúa là Thiên Chúa ngươi, ban
cho ngươi” (Xh 20,12). Không có tương lai đối với dân tộc nào không có cuộc gặp gỡ
giữa các thế hệ, không có những người con với lòng biết ơn đón nhận chứng nhân của
cuộc sống từ tay cha mẹ. Và trong sự biết ơn đối với người đã thông truyền cho bạn
sự sống, cũng có lòng biết ơn đối với Chúa Cha ở trên trời.
Đôi khi có những
thế hệ người trẻ, vì những lý do phức tạp về lịch sử và văn hóa, sống và cảm thấy
một nhu cầu mạnh mẽ tự lập với cha mẹ, hầu như thể ”giải thoát mình” khỏi tàn tích
của thế hệ trước đó. Thái độ đó như thể là thời kỳ niên thiếu nổi loạn. Nhưng nếu
sau đó không phục hồi cuộc gặp gỡ, nếu không tìm lại một sự quân bình mới mẻ, phong
phú giữa các thế hệ, thì hậu quả là một sự nghèo nàn đối với dân tộc và tự do thống
trị trong xã hội là một thứ tự do giả tạo, hầu như luôn biến thành một chế độ độc
đoán.
Cùng sứ điệp ấy cũng được thánh Phaolô gửi đến Timôthê, và qua thánh
nhân, gửi đến cộng đoàn Kitô. Chúa Giêsu không bãi bỏ luật gia đình và sự chuyển tiếp
giữa các thế hệ, nhưng đã kiện toàn luật ấy. Chúa đã hình thành một gia đình mới,
trong đó liên hệ với Chúa và việc thi hành thánh ý Chúa Cha trổi vượt hơn các mối
liên hệ máu mủ. Nhưng tình yêu đối với Chúa Giêsu và Chúa Cha đưa tới mức độ viên
mãn tình yêu đối với cha mẹ, anh chị em, đối với các ông bà nội ngoại, đổi mới các
quan hệ gia đình nhờ nhựa sống của Tin Mừng và Thánh Linh. Và như thánh Phaolô đã
nhắn nhủ Timôthê, là một Chủ Chăn và vì thế cũng là cha của cộng đoàn, hãy có lòng
kính trọng đối với những ngườ già và các thân nhân, và Ngài khuyên ông thi hành điều
đó với thái độ con thảo: các ông cụ già ”như cha của mình”, ”bà cụ già như mẹ của
mình” (Xc 1 Tm 5,1). Thủ lãnh cộng đoàn không được chuẩn chước khỏi thánh ý Chúa,
trái lại, tình yêu Chúa Kitô thúc đẩy thủ lãnh thi hành điều ấy với một tình yêu lớn
lao hơn nữa. Như Đức Trinh Nữ Maria, tuy là Mẹ của Đấng Messia, nhưng cảm thấy được
tình yêu Chúa thúc đẩy, Đấng đang nhập thể trong lòng Mẹ, và chạy đến bà chị họ già.
Và chúng ta hãy trở lại ”hình ảnh' đầy vui mừng và hy vọng, đầy đức tin và đức ái.
Chúng ta có thể nghĩ rằng Đức Trinh Nữ Maria, ở nhà bà Elisabeth, cũng như bà và Zacaria
chồng bà cầu nguyện với những lời của thánh vịnh đáp ca hôm nay: ”Lạy Chúa, Chúa là
niềm hy vọng của con, là niềm tín thác của con ngay từ thời trẻ trung của con.. Xin
đừng để con lâm vào tuổi già, đừng bỏ rơi con khi sức lực con tàn tạ.. Khi tuổi già
đến và tóc bạc, lạy Chúa, xin đừng bỏ rơi con, cho đến khi con loan báo quyền năng
Chúa, những công trình của Chúa cho mọi thế hệ” (Tv 71,5.9.18). Mẹ Maria trẻ trung
lắng nghe và cẩn giữ mọi sự trong lòng. Sự khôn ngoan của bà Elisabeth và Zacharia
đã làm cho tâm hồn trẻ được phong phú; họ không phải là chuyên gia về việc làm cha
làm mẹ, vì đối với họ đó cũng là lần mang thai đầu tiên, nhưng là chuyên gia về đức
tin, niềm tin nơi Thiên Chúa, về niềm hy vọng đến từ Chúa: đó là điều mà thế giới
đang cần, trong mọi thời đại. Mẹ Maria đã biết lắng nghe các cha mẹ già và đầy kinh
ngạc, đã cẩn giữ như kho tằng sự khôn ngoan của họ, và đó là điều quí giá đối với
Mẹ, trong hành trình như một phụ nữ, một người vợ, người mẹ.
Như thế, Mẹ Maria
chỉ cho chúng ta con đường: con đường gặp gỡ giữa những người trẻ và người già. Tương
lai của một dân tộc nhất thiết đòi phải có cuộc gặp gỡ ấy: những người trẻ mang lại
sức mạnh để dân tiến bước và người già củng cố sức mạnh ấy với ký ức và sự khôn ngoan
bình dân.
Trong phần lời nguyện phổ quát bằng các ngôn ngữ Anh, Hoa, Đức,
Ba Lan và Pháp, cộng đoàn đã cầu cho Giáo Hội, cho những người bị bách hại vì đức
tin, xin Chúa ban cho họ sức mạnh trong con thử thách và bách hại, trong những tủi
nhục và ngỡ ngàng; cầu cho những người già cô độc và bệnh tật, xin Chúa an ủi tâm
hồn họ trong đau khổ và bỏ rơi, trong thử thách và sầu muộn; cầu cho các ông bà nội
ngoại, xin Chúa tháp tùng công việc của họ trong quảng đại và khôn ngoan, trong sự
mong manh và âm thầm.
Cuối thánh lễ, như thường lệ, ĐTC đã chủ sự buổi đọc
kinh Truyền tin. Trong bài huấn dụ ngắn, ngài mời gọi các tín hữu, các cộng đoàn,
cầu nguyện cho Thượng HĐGM thế giới sẽ khai diễn chúa nhật tới 5-10-2014 về việc mục
vụ gia đình. Ngài không quên phó thác biến cố quan trọng này cho sự chuyển cầu của
Mẹ Maria là Phần rỗi của dân Roma và xin Mẹ phù hộ những người già trên toàn thế giới.
ĐTC cũng trao cho một số người cao niên đại diện cho mọi người khác sách Phúc Âm theo
thánh Marco, ấn bản chữ to.